Nəticə və təkliflər
Aparılan araşdırmalar əsasında investisiya potensialının formalaşması prosesində Azərbaycan bank sisteminin rolu investisiya banklarının nəticələr aşağıdakı əsas nəticəni əldə edilmişdir
Yuxarıdakı adları sadalanan meyarlar onu deməyə imkan verir ki, bank investisiyarı geniş miqyaslı olduğu üçün özündə risk amilini təzahür etməsi geniş şəkilli bir fenomendir.
İnvestisiya bankları olan bank sisteminin subyektləri, müəllifin fikrincə, aşağıdakı əsas meyarlar əsasında daxil ola bilər:
-
İnformasiya bazasının genişliyinin vacib amil olması;
-
Banklar sistemində bir sıra bankların törəmə xarakter daşıması;
-
Banklar investisiyaya meyilli olmalarının əsas təzahür obyekti kimi Holdinq Şirkətlərə məxsus olması;
-
Bankların maliyyə dayanıqlığında olan bəzi vəsait çatışmazlığı;
-
Risklərin düzgün qiymətləndirilmə meyarlarının seçilməməsi.
Kompleks tədqiqatlar əsasında sübuta yetirilmişdir ki, bank sisteminin investisiya potensialının artırılması üçün zəruri və kafi şərtlər, buradakı bank, bazar və nisbi meyarlar əsasında əməl edilməlidir. Sübut edilib ki, lazımi şərait təsvir bank sisteminin xarakteristikası, kifayət qədər isə investisiya bazarının parametrləri xarakterizə etmək imkan verir. Bank meyarları zəruri şəraitin təhlili baxımından formal investisiya potensialının təsvirinə imkan verir. İqtisadi, institusional, inzibati, maliyyə, korporativ, innovasiya və sair kimi amillər bank investisiyasına əsaslı şəkildə öz təsirini göstərməkdədir. Bazarın imkanlarını xarakterizə edən bank sistemi investisiyalar etməyə kifayət qədər şərait yaradır və bazar meyarları əsasında təsvir edilir.
Nisbi meyar üzrə investisiya potensialı, məhz həm müsbət, həm mənfi amillərin təsiri dinamikasını nəzərə almağa imkan verir:
-
müsbət amillər (artım amili potensialının artdığını göstərir):
-
Bank sisteminin kapitallaşması;
-
İnvestisiyaların Etibarlılığının təşkili;
-
Sabitlik mühitinin təmin edilməsi;
-
Passivlərin müddətlər.
-
mənfi amillər (artım amili potensialının azaldığını göstərir):
-
Passivlərin dəyəri;
-
Öhdəliklərin icra olunmayan sayı;
-
Likvidlik çatışmazlığı.
İnvestisiya potensialının səviyyəsinin balans meyarı bank sistemi və onun əsas parametrlərinə əsaslandırılmışdır: Dövriyyə, riskləri, likvidlik, gəlirlilik və sair amillər. İnvestisiya potensialının qiymətləndirilməsi kəmiyyət instrumentari balans meyar əsasında konkret investisiya qərarlarından asılı olaraq bank sisteminin investisiya imkanları yaranır. Xüsusilə, makroiqtisadi amillər bank yerinin ölkənin siyasi, iqtisadi, hüquqi, sosial-mədəni, fors-major, mənəvi-etik xüsusiyyətlərinin təsiri müəyyən edir. İqtisadi ədəbiyyatda bu amillər ənənəvi olaraq fundamental (ölkənin və sahə) qrupunda birləşdirilib" və fundamental təhlil mövqeyindən baxılır.
İnvestisiya amilləri konkret regionların bazarda kapitallaşma səviyyəsinə investisiya banklarının ölkənin regional təsir elementlərinə birləşdirir. Onlar iyerarxiya şəraitində ölkənin regionlarının iqtisadi, siyasi, hüquqi, sosial və sair amillər daxildir. Regional kapitallaşmasının artımı bu bölgələrin bankların aktivlərinin dəyərinin maksimum səviyyəsi üçün əhəmiyyətli təsir göstərir. Bu kəsimdə müəyyən regionların kapitallaşmasının ərazi (iqtisadiyyatın müxtəlif sahələrinə daxil olmaqla region) məsələsi isə aktivlərdə saxlanılır ki, bu və ya digər ərazisi var, amil kimi, həm də daha əhəmiyyətlidir. Beləliklə, regional inkişaf statusunun artırılması (azalma) bütövlükdə kapitallaşmasında investisiya bankı regionun əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərir.
Bu amillər makroiqtisadi, onun istehsal və strateji potensialı, qabiliyyəti, rəqabət mühiti, korporativ və təşkilati strukturun elementləri biznes-sisteminin və strategiya, investisiya münasibətlərinin, eləcə də müraciətlər birbaşa xüsusiyyətləri və xarakteristikaları emissiya qiymətli kağızlarının, formalaşdırılması, idarəetmə və uzunmüddətli perspektivdə sabit pul axını generasiya etmək və maliyyə-iqtisadi vəziyyəti investisiya bankının bank bütün müxtəlifliyi istifadə edilir.
Təsirinin kəmiyyət qiymətləndirilməsi metodikası tam mərhələnin dinamikası investisiya potensialının formalaşdırılması və investisiya bankları bank sisteminin strategiyası prinsiplərində öz həllini tapmaqdadır. Matrisa "xidmətləri təsir edən amillər investisiya potensialı investisiya bankının bank sisteminin" formalaşması üçün inşa etdiyi, investisiya banklarının əsas xidmətlər seçilir və onların təsiri investisiya potensialının səviyyəsi bütün bank sisteminin təmin olunması prosesində balanslaşdırılmış bank siyasəti investisiya sahəsində qiymətləndirilir. Matrisa investisiya bankı bank sistemi üzrə investisiya potensial təsirinin səmərəliliyinin artırılması proqramını yaratmağa imkan verir.
İnvestisiya potensialının hesablanması metodikası bank risklərinin qiymətləndirilməsi üçün müsbət təklif olunub. Metodika metodlarından istifadə etmək üçün investisiya qoyuluşlarının (banklar bu və ya digər sahəyə investisiya qoyuluşunun səmərəliliyinin əhəmiyyətindən) qiymətləndirilməsinə əsaslanır. Proqramın ekspertizası; Bankın kapitallaşmasının dəyər göstəricisindən faktoryal layihələrin qiymətləndirilməsi və. Qiymətləndirmə aparmaq üçün matrisa "potensialı və investisiya dəyəri bankın investisiya cəlbediciliyi", qarşılaşdırmada iki göstəricilər əsasında hazırlanıb. Bankın investisiya cəlbediciliyinin və investisiya dəyərinin, investisiya potensialının artırılması. Bu metodika payının artırılması hesabına investisiya potensialı investisiya qərarlarının səmərəli idarəetmə səmərəliliyini artırmağa imkan verir.
Prioritet strategiyasının seçilməsi metodikası bankın investisiya potensialının artması bank sisteminin investisiya potensialının artımını təmin etmək üçün hazırlanıb. Metodika diaqramlar əsaslanan cari vəziyyətinin təhlili və strateji ssenarilərdə gələcəyinin qurulmasında ibarətdir. Müqayisə əsasında cari və gələcək vəziyyətinin investisiya potensialının artım strategiyasının hazırlanması üçün baza kimi istifadə olunan strateji inkişaf vektorunu müəyyən edilir. Bütövlükdə bank sisteminin investisiya potensialı təsir edən amillərdən fərqli olaraq, konkret bank üçün fərdi amillər onu səciyyələndirən töhfələr ümumi investisiya potensialından istifadə etmək məqsədəuyğundur.
Banklar üçün səmərəli dəyər təfəkkür prinsiplərinin tətbiqi müəllifin fikrincə, güclü alətə qarşıya qoyulmuş məqsədlərə nail ola bilər, əgər onlar dərk edir, bu məqsədlər hansılardır və necə dəyəri və onun kapitalının yaradılması ilə bağlıdır. Xüsusilə, bank sistemində, onun investisiya potensialının artması üçün birləşmələr və yemələri təsirinin təhlili aparılmış, ixtisasın üçüncü fəsildə nəticə çıxarmağa imkan verdi ki, çətin rəqiblərimizdən çox vaxt udmaq məqsədi olur deyil, bəs alınması çıxışın daha uzunmüddətli ehtiyatlar ki, onun iştirakçıları deyilən bank sistemi, investisiya potensialı artım strategiyasına ziddir.
Ədəbiyyat siyahısı
-
“Azərbaycanda İnvestisiyalar” Tofiq Hüseynov (2009)
-
“İnvestisiya fəaliyyəti haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu
-
“İnvestisiyanın maliyyələşdirilməsi və kreditləşdirilməsi” Q.Əliyev (2008)
-
“İnvestisiya fəaliyyətinin hüquqi tənzimlənməsi” S.Z.İsayev (2011)
-
“İqtisadiyyatın investisiya potensialı: formalaşması və istifadə mexanizmləri” T.Kərimova (2008)
-
Azərbaycan Dövlət İqtisad Unıversiteti. «Qiymətli kağızlar və onlarla əməliyyatlar» mühazirə (2013)
-
“ Qloballaşma və xairici investisiyalar” N.Sabiroğlu . Bakı - 2006
-
“ Vergi və investisiya ” Ə.Məmmədov , İ.Seyfullayev Bakı – 2013
-
Əfəndiyev O.F., Əliyev E.Ə. «Müasir beynəlxalq iqtisadi münasibətlərdə istifadə edilən 700 termin» Bakı-2004
-
İ.M.Mahmudov , T.Ş.Zeynalov , N.M.İsmayılov . İqtisadi təhlil. Bakı – 2010
-
S.Z.İsayev , “İnvestisiya fəaliyyətinin hüquqi tənzimlənməsi” I buraxılış Bakı - 2011
-
Məmmədov Ə.S. “Azərbaycan iqtisadiyyatının saglamlasdırılmasında investisiya siyasətinin rolu. Azərbaycan iqtisadiyyatının inkisaf mərhələləri ” Bakı - 2001
-
M.C. Atakişiyev , R.N.Nurəliyeva , N.H.Abbasova . İnvestisiya fəaliyyətinin təşkili. Bakı – 2012
-
M.C Atakişiyev , H.M.Abbasova , N.H.Abbasova “Mikro və makroiqtisadiyyat” dərslik , Bakı – 2010.
-
Мустафаева Н.М., «Основные направления социально-экономической ориентации при переходе к рыночным отношениям», Известия АНА, Б., «Елм», 2000.
-
Мейбуллаев М.Х., Кулиев Р.А., «Проблемы формирования им- портозамешаемой модели развития в трансформирующейся (переходной) экономике. Сборник статей международной научно- практической конференции на тему «Конкурентоспособность региона», Даугавплис, 2008;
-
"Rusiya Federasiyasının (Rusiya Bankında) Mərkəzi Bankı Haqqında" (RF DD ФС 27.06.2002 qəbul olunub) (red, 26.04.2007) 86-ФЗ saylı 10.07.2002 tarixli federal qanunu
-
3. 39-Ф3 saylı 22.04.1996 tarixli "qiymətli kağızlar Haqqında" (RF DD ФС 20.03.1996 qəbul olunub) (və əlavə vaxt, 01.01.2008-dən qüvvəyə minən изм ilə) (red, 06.12.2007) federal Qanun.
-
"Banklar və bank fəaliyyəti (red, 08.04.2008) Haqqında" 395-1 saylı 02.12.1990 tarixli federal Qanunu.
-
"Rusiya Federasiyasının (RF DD ФС 16.07.1998 qəbul olunub) qiymətləndirmə fəaliyyəti haqqında" 135-Ф3 (red, 30.06.2008) 29.07.1998 Saylı tarixli federal Qanunu.
-
26.12.1995 saylı tarixli federal Qanuna 208-ФЗ "səhmdar cəmiyyətləri Haqqında" (RF DD ФС 24.11.1995 qəbul olunub) (red, 29.04.2008).
-
34 (red, 29.04.2008) (RF DD ФС 14.01.1998 qəbul olunub)
-
08.05.1996 saylı "istehsalat kooperasiyası (RF DD ФС 10.04.1996 qəbul olunub) (red, 18.12.2006) Haqqında" 41-ФЗ tarixli federal Qanunu.
-
1488-1 saylı 28 iyun 1991-ci il tarixli RSFSR qanuna dəyişikliklər redaksiyasında 15-ФЗ saylı 10.01.2003 tarixli "RSFSR ildə investisiya fəaliyyəti Haqqında".
-
"Rusiya Federasiyasında kapital qoyuluşları (RF DD ФС 15.07.1998 qəbul olunub) (red, 24.07.2007) şəklində həyata keçirilən investisiya fəaliyyəti Haqqında" 39-Ф3 saylı 25.02.1999 tarixli federal Qanunu.
-
maliyyə bazarları üzrə Federal xidməti haqqında əsasnamə 30.06.2004-ci il tarixli, 317 saylı Qərarı İlə təsdiq edilmiş Rusiya Federasiyası Hökumətinin 5 iyul 2004-ci il tarixli. N 27, 2780 Olmalıdır.
-
"Müraciətdə emissiya qiymətli kağızlarının yerləşdirilməsi Haqqında və Azərbaycanın hüdudlarından kənarda rusiya emitentlərinin" 03-17/пс tarixli 01.04.2003 Saylı qərarı ФКЦБ Rusiya.
-
Dərsliklər, kitablar, monoqrafiyalar, dissertasiyalar
-
E алтухова kommersiya bankının İnvestisiya potensialı. Дисс. Канд - экон. Elmlər. 0800.10. Bakı, 2008.
-
Azərbaycan iqtisadiyyatının maliyyə sektorunun inkişafının təhlili. M: МИЭМП, 2005.
-
Bankın müştərilərinin iqtisadi fəaliyyətinin təhlili: Yardım təlimləri // Altında red. О.И. Лаврушина. M: Инфра-М, 2003.
-
Арсаханова 3. İnvestisiya xidmətlərinin bank sektorunun А.Формирование. Дисс. Канд - экон. Elmlər. 08.00.10. Mahaçqala, 2006.
-
Rusiya banklar assosiasiyası. RF milli bank sisteminin rəqabət qabiliyyətinin artırılması strategiyası. M: BRA-Press, 2005.
-
Кредитно-инвестиционной fəaliyyətinin Səmərəliliyi İsə kommersiya bankının бабурина H. Дисс. Канд - экон. Elmlər. 08.00.10. Tümen, 2007.Web saytlar.
-
Багдалов Р.Х. Məcmu kapitalı - onlara дисс bank və idarə edilməsi. Канд - экон. Elmlər. 08.00.10. Saratov, 2003.
-
Bank nəzarəti üzrə базельский komitəsi: Сост // sənəd və materiallar toplusu. Yu O Dəmirçi. M: RF Mərkəzi Bankı personalın hazırlığı mərkəzi, 2003.
-
Baklanova E İsə kommersiya bankının investisiya strategiyasının Təkmilləşdirilməsi. Дисс. Канд - экон. Elmlər. 08.00.10. Stavropol, 2007.
-
Banklar və bank əməliyyatları: Dərslik / red Altında. Е.Ф. Jukovun. M: Banklar və birjalar, ЮНИТИ, 2002.
-
Banklar inkişaf edən bazarlarda: İldə 2 ton: Bu baxımdan per. T 1. Dəyişikliklərə qarşı həssaslığının artırılması və rəhbərliyinin möhkəmləndirilməsi // Макнотон, D. C. D. Karlson, К.Т. Дитц və s. M: Maliyyə və statistika, 1999.
-
Banklar inkişaf edən bazarlarda: İldə 2 ton: Bu baxımdan per. T 2. Maliyyə hesabatlarının интерпретирование // C. Gətirib. Макнотон барлтроп, D. M: Maliyyə və statistika, 2001.
-
Banklar inkişaf edən bazarlarda: 2-cı illərdə s: Bu baxımdan per. M: Maliyyə və statistika, 1994. T 1. Dəyişikliklərə qarşı həssaslığının artırılması və rəhbərliyinin möhkəmləndirilməsi və s. D Макнотон // -, 2002 M. T 2.
-
Bank əməliyyatları: Hesabaalma-borc əməliyyatları və agent xidmətləri bank: Yardım təlimləri. S 2 // Altında red. Və Лаврушина haqqında. M: Инфра-М, 2001.
-
Bank işi və investisiyaların maliyyələşdirilməsi. Bu ilə ərzində 2 ton Per. / Altında red. N Bruku. Dünya bankının iqtisadi inkişaf institutu, 2004.
-
Ağ Л.П. Kommersiya bankların davamlılığı: Banklar iflas qaçılmaz kimi. M: Banklar. ЮНИТИ, 2006.
-
Böyük sovet ensiklopedik lüğəti. M: Sovet ensiklopediyası. 1980.
-
Букато V.İ, Lvov Ю.И. Rusiyada banklar və bank əməliyyatları. // Altında red. М.Х. Лапидуса. M: Maliyyə və statistika, 2005.
-
Буклемишев O.V. Bazarı avro. M: İşi, 2003.
-
İnvestisiya fəaliyyəti onun dəyərinin kapitallaşdırılması əsasında xarici bank İdarəsi головинский O N. Дисс. Канд - экон. Elmlər. 08.00.05. Moskva, 2007.
-
İnvestisiya inkişaf potensialının Formalaşdırılması erkək qazları M. M: ИНФРА-М, 2004.
-
İnvestisiya qiymətləndirilməsi İsə дамодаран. İstənilən aktivlərin qiymətləndirilməsi üsulları və alətləri. M: Альпина Biznes Buksaları, 2004.
-
Danilov Ю.А. İnvestisiya bankının yaradılması və inkişaf etdirilməsi. M: İşi,
-
E. C. долан. Və s.. Pul, bank işi və pul-kredit siyasəti ilə bu // Per. O Lukaşeviçin və s. M: Hərbi EMK, 2001.
-
Azərbaycanın investisiya bank biznesinin formalaşması və inkişafının Metodoloji və təşkilati əsaslarını евдокимова O E. Дисс. Канд - экон. Elmlər. 08.00.10. Saratov, 2006.
-
Yeqorova Н.Е, Смулов A.M. Müəssisələri və banklar: Qarşılıqlı fəaliyyət, iqtisadi təhlili, modelləşdirilməsi. Dərs vəsaiti. M: İşi, 2002.
-
Elmi kitabxana dissertasiyaların və avtoreferatların dissercat ixzz4llxa78ıp http://www.dissercat.com/content/rol-investitsionnykh-bankov-v-formirovanii-investitsionnogo-potentsiala-rossiiskoi-bankovsko #
-
www.imf.org,
-
www.unctad.org,
-
www.wto.org,
-
www.un.org
-
www.economy.gov.az – Azərbaycan Respublikası İqtisadi İnkisaf Nazirliyinin rəsmi saytı. Azərbaycana xarici investisiya qoyulusları
-
www.economy.gov.az – Azərbaycan Respublikası İqtisadi İnkisaf Nazirliyinin rəsmi saytı. Xarici investisiyalar
-
www.stat.gov.az – Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsinin rəsmi saytı.
Əlavələr
İkinci fəslin əavələri:
Faktorlar:
|
Real ssenari
|
Neqativ ssenari
|
Banklara tələblər
|
2.0%
|
-9%
|
Kreditlər
|
0.7%
|
-2%
|
Depozitlər
|
0.2%
|
-8%
|
MB qarşısında öhdəliklər
|
0.5%
|
-10%
|
Loro Hesablar
|
10.0%
|
-9%
|
Tələbli depozitlər
|
2.0%
|
-11%
|
Blok hesablar
|
-1.0%
|
-3%
|
Mİ-dan cəlb etmələr
|
0.5%
|
-0.03%
|
Qiymətli kağızlar
|
1.1%
|
-4%
| Faktrolar və ssenarilər
Stess test və real təhlili
Real ssenari və likvidlik əmsallar
Real ssenarınin təhlili
Bankın aktivlərinin risk göstəriciləri investorların üçün
|
Göstəricilər: stres tesdən əvvəl
|
Göstəricilər: stres tesdən sonra
|
Fərq 40%
|
Kredit Portfeli
|
221 333 107
|
223 546 437.79
|
1.00%
|
Risk dərəcəsi üzrə ölçülmüş aktivlər
|
344 123 763
|
347 565 000.63
|
1.00%
|
Likvid aktivlər
|
36 139 145
|
35 183 255.62
|
-2.65%
|
Kapital
|
49 804 297
|
49 759 777.16
|
-0.09%
|
1-ci dərəcəli Kapital
|
41 658 010
|
41 620 772.09
|
-0.09%
|
1-ci dərəcəli Kapitalın adekvatlıq əmsalı
|
12.11%
|
11.97%
|
-0.13%
|
Məcmu Kapitalın adekvatlıq əmsalı
|
14.47%
|
14.32%
|
-0.16%
|
1. Bir borcalan və ya bir-biri ilə əlaqədar borcalanlar qrupuna verilmiş kreditlərin maksimum məbləği
|
XXX
|
XXX
|
XXX
|
a) təminatın bazar dəyəri kredit tələbinin 150%-dən az olmadığı halda
|
17.75%
|
17.77%
|
0.02%
|
b) təminatın bazar dəyəri kredit tələbinin 150%-dən az olduğu halda
|
4.82%
|
4.82%
|
0.00%
|
2. Bankın iri kreditlərinin cəminin bank kapitalına nisbəti
|
60.67%
|
60.72%
|
0.05%
|
3. Banka aidiyyəti olan şəxslərə və onların adından hərəkət edən şəxslərə verilmiş maks. məbləği (cəmi)
|
11.87%
|
11.88%
|
0.01%
|
a) onlar hüquqi şəxs olduqda (birinə)
|
0.00%
|
0.00%
|
0.00%
|
b) onlar fiziki şəxs olduqda (birinə)
|
2.97%
|
2.97%
|
0.00%
|
4. Digər hüquqi şəxslərin paylarının (səhmlərinin) investisiyaların maksimum məbləği
|
XXX
|
XXX
|
XXX
|
a) bir hüquqi şəxsin kapitala investisiya
|
0.00%
|
0.00%
|
0.00%
|
b) digər hüquqi şəxslərin kapitallrına məcmu investisiyalar
|
0.00%
|
0.00%
|
0.00%
|
Dostları ilə paylaş: |
