Elmi redaktor: amea-nın həqiqi üzvü, əməkdar elm xadimi, fəlsəfə elmləri doktoru, professor Fuad Qasımzadə


' K.Ясперс. Всемирная история фи.'юсофии. СПб, «Наука». 2000. с.67. '



Yüklə 2,86 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə15/540
tarix31.12.2021
ölçüsü2,86 Mb.
#81989
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   540
1027 (1)

' K.Ясперс. Всемирная история фи.'юсофии. СПб, «Наука». 2000. с.67. ' 

Аристотель. Сочииеиия. В 4-х гг.. Т.1. М.. 1976. с. 102. 

13 


Müdriklik haqqında müqəddəs kitablarda dəyərli fikirlər var. 

Məsələn,  Bibliyada  Süleyman  peyğəmbərin  adından  deyilir: 

«Əsas  müdriklikdir:  müdrikliyi  qazan  və  nəyin  varsa  aqil 

qazanmağa ver. Onu yüksək qiymətləndir və o səni yüksəldər». 

(Bibliya.  Süleymanın  ibrətli  hekayələri,  4-cü  fəsil,  7-8-ci 

bəndlər).  «Şərab  və  musiqi  ürəyi  şənləndirir,  lakin  onlann  hər 

ikisindən  yaxşısı  müdrikliyi  sevməkdin>  (Bibliya.  Sirax  oğlu 

İisusun müdriklik kitabı, 40-cı fəsil, 20-ci bənd). Quranda deyilir: 

«Kimə  istəsə  hikmət  verər  və  hikmət  verilmişə  bollu  xeyir  də 

vermişdir. Ağıl sahiblərindən başqası öyüd qəbul etməz» (2:269). 

Riqvedada deyilir: «İlahi! Bizə müdriklik ver, ata onu oğullarına 

bəxş etdiyi kimi» (Riqveda: 7.32-26).^ 

Göstərmək lazımdır ki, qədim yunan şüurunda «müdrik» sözü 

bütün  bilikləri  deyil,  yalnız  elə  biliyi  ifadə  edir  ki,  həqiqət, 

xeyirxahlıq və gözəllik kateqoriyaları ilə müəyyən olunsun. 

Rus  filosofu  A.G.Spirkin  haqlı  olaraq  yazır:  «Müdrikliyin 

mənası,  onun  məqsədi  -  həqiqət,  doğruluq  və  xeyirxahlıqdır. 

Müdriklik  fikrə  və  xeyirxah  əməllərə  daxili  ahəng  verir.  Fik- 

rimizcə  müdrikliyə  qısaca  olaraq  belə  tərif  vermək  olar: 

müdriklik əxlaqi cəhətdən icazə verilən qeyri-adi ağıldır. Quldur, 

oğru  ağıllı  və  hiyləgər  ola  bilər,  lakin  onda  zərrə  qədər  də 

müdriklik yoxdun>.^ 

Əsrlərdən bəri fəlsəfə dedikdə ən ali idraka cəhd göstərmək 

nəzərdə  tutulurdu.  Filosoflar  həmişə  çalışırdılar  ki,  varlığın 

əsasını, idrak fəaliyyətinin üsullarını, və nəinki təbiətin, həm də 

insan  cəmiyyətinin  mahiyyətini  başa  düşsünlər.  Bütün  bunlar 

insan həyatının mənasını və məqsədini anlamaq üçün zəruri idi. 

Fəlsəfi  fikir  boş  yerdə,  birdən-birə  yarana  bilməzdi.  O  hər 

şeydən  əvvəl  folklor,  xüsusən  mifologiya,  magiya,  bir  də  din 

zəminində yaranmışdır. 

Mif  -  dünyanın  emosional  obrazlı,  metaforik  modelidir, 

təbiətin,  həyatın  və  insan  ağlının  münaqişə  qüvvəsinin  poetik 

izahı  və  dramatikləşməsidir,  arxaik  mədəniyyətin  fantaziyası, 

dəyərləri və fəaliyyətinin ifadəsidir. Başqa sözlə, mif - inancların. 




Yüklə 2,86 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   540




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə