Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi

BAHAR-2009  C.8  S.28 (068-090) 

           

ISSN:1304-0278

                     SPRING-2009 V.8 N.28 

 

Eisenberger, Stinglhamber, Vandenberghe, Sucharski ve Rhoades (2002) tarafından ortaya 

koyulmuştur. Yapılan bazı çalışmalar da prosedürel adalet algısının bağlılık, iş tatmini ve 

işten ayrılma eğilimi gibi çalışan düzeyindeki örgütsel çıktıları algılan örgütsel destek 

aracılığıyla etkilediğini göstermiştir ( Masterson, Lewis, Goldman, ve Taylor, 2000, 738). Bu 

çalışmalara dayalı olarak algılanan örgütsel desteğin yapılan iş ile ilgili sonuçlar açısından 

önemli ara değişken etkilerine sahip olabileceği öngörülmektedir.

  

H

3

: Örgütsel destek algısı dağıtımsal adalet ve iş tatmini arasındaki ilişkide ara değişken 

etkisine sahiptir. 

H

4

: Örgütsel destek algısı prosedürel adalet ve iş tatmini arasındaki ilişkide ara değişken 

etkisine sahiptir. 

 

 

Prosedürel Adalet 

Algılanan Örgütsel 

Destek

İş Tatmini 

Dağıtımsal Adalet 

 

 

 

 

Şekil 1: Genel Araştırma Modeli 

 

3. ARAŞTIRMANIN  METODOLOJİSİ  

3.1. Veri Toplama Yöntemi ve Örneklem Yapısı  

Bu araştırmada bankacılık ve sigortacılık sektöründe faaliyet gösteren firmalar 

kapsamında bir anket çalışması yürütülmüştür. Araştırmaya katılım sağlamak amacı ile bu 

alanda faaliyet gösteren tüm firmalar telefon ile aranarak yöneticilere anket çalışması ile ilgili 

bilgi verilmiş ve katılımları talep edilmiştir. Ardından yöneticilere daha detaylı açıklayıcı bir 

mesaj ile ve anket formu örneği gönderilmiştir. Bu iletişim ve çalışmaya davet çabaları 

sonucunda 12 firma çalışmayı  sınırlı olarak uygulamayı kabul etmişlerdir. Anket formu, 

açıklayıcı kapak yazısı ile birlikte bu çalışmaya katılmayı kabul eden  12 firmanın genel 

merkezindeki toplam 1576 çalışana internet yoluyla dağıtılmak üzere gönderilmiştir. 

Firmaların bilgisi dahilinde internet aracığı ile gönderilen anketlerden 370’i geri dönmüş ve 

geri dönüş oranı %23 olarak hesaplanmıştır. Bu oran e-posta ve internet aracılığı ile yapılan 

anketlerde yeterli kabul edilmektedir (Schonlou, 2002). Çok fazla sayıda sorunun boş 

bırakılması, pek çok sorunun iki veya üç seçeneğinin işaretlenmesi ve benzeri sebeplerden 14 

anket elenmiş ve istatistiksel analize 356 anket dahil edilmiştir.   

 

78

---

BAHAR-2009  C.8  S.28 (068-090) 

           

ISSN:1304-0278

                     SPRING-2009 V.8 N.28 

 

Uygulamaya katılanların %26’sı 25 yaş ve altında(92 kişi), %30’u 26-30 yaş 

arasında(107 kişi), %29’u 31-35 yaş arasında(103 kişi), %14’ü 36-40(50 kişi) yaş arasında,  

geri kalan %1’i 41 yaş ve üzerindedir(4 kişi). %44’ü erkek olan çalışanların % 41’i lise(145 

kişi), % 59’u üniversite(210 kişi)

, 

geri kalanı da üniversite üzeri eğitim düzeyindedir. 

Katılanların %23’ü 1 yılın altında(82 kişi), %30’i-u 1-2 yıl arasında(107 kişi), %25’i 3-5 yıl 

arasında(89 kişi), %20’si 6-10 yıl arasında(71 kişi), %3’ü de 10 yılın üzerinde iş tecrübesine 

sahiptir. 

3.2. Ölçekler, Faktör Analizleri ve Ölçeklerin Güvenilirlikleri  

Araştırmaya yönelik kapsamlı bir yazın taramasından sonra kullanılan değişkenleri en 

iyi biçimde ölçebilecek ölçekler belirlenmeye çalışılmış ve uluslar arası yazında geçerliliği ve 

güvenilirliği farklı çalışmalarla test edilmiş ölçeklerin kullanılmasına karar verilmiştir. Anketi 

oluşturan sorular önce İngilizce’den Türkçe’ye çevrilmiş, ortaya çıkabilecek hataların 

giderilmesi için Türkçe’ye çevrilen sorular tekrar İngilizce’ye çevrilerek orijnalleriile 

karşılaştırılmıştır.  

Adalet algıları ölçeği olarak Niehoff ve Moorman (1993, 527) tarafından geliştirilmiş olan on 

beş sorulu prosedürel adalet algısı ölçeği ve beş sorulu dağıtımsal adalet algısı ölçeği 

kullanılmıştır. Örgütsel destek algısı ölçeği olarak Eisenberger ve ark., (1986) tarafından 

geliştirilmiş olan on iki soruluk ölçek kullanılmıştır.  İş tatmini ölçeği olarak Smith ve 

ark’dan.(1969) uyarlanan 14 sorulu ölçek kullanılmıştır. Her üç değişken de 7’li Likert tipi 

sorulardan oluşmaktadır. Ölçeklerde 1 “kesinlikle katılmıyorum”, 7 “kesinlikle katılıyorum” 

anlamına gelmektedir. 

Kullanılacak anketin okunurluğunu ve anlaşılırlığını belirlemek ve ölçeklerin 

geçerlilik ve güvenilirliğini görmek için ön bir çalışma yapılmıştır. Anketler beş firmadan 

tesadüfi olarak seçilen 100 kişiye gönderilmiş ve cevaplandırmaları istenmiştir. 76 anket 

formu doldurularak geri gelmiştir. Ankette yer alan ölçeklerde faktör değerleri 0,5’in üzerinde 

ve güvenilirlikler de 0,7’nin üzerinde hesaplanmıştır. Buna dayalı olarak da esas çalışmaya 

geçilmiştir. Verilerin toplanmasından sonra istatistiksel analizlere geçmeden önce cevap 

vermeme yanılgısının belirlenmesi amacıyla erken gelen anketler ve geç gelen anketlerin 

karşılaştırılması yapılmıştır (Armstrong ve Overton, 1977). Her iki grup arasında da 

değişkenler açısından farklılığa rastlanmamıştır.  Faktör yapısının belirlenmesi, değişkneler 

arasındaki ilişkilerin incelenmesi ve hipotezlerin testi için SPSS 16.0 kullanılmıştır. 

Verilerin daha anlamlı ve özet biçimde sunulmasını sağlamak üzere adalet algıları, 

örgütsel destek algıları ve iş tatminine ilişkin ifadelerin ayrı ayrı varimaks dönüşümlü faktör 

 

79

---