125
təyinatlı yeni iri tikintilər və obyektlər tikilib istifadəyə
verilmiş, fəaliyyət göstərənlər genişləndirilmiş və yenidən
qurulmuşdur.
1990-2004-
cü illərdə bütün mülkiyyət formalarından olan
müəssisə və təşkilatlar tərəfindən ölkə iqtisadiyyatının və sosial
sferanın inkişafı üçün əsas kapitala 84,5 trilyon manat
investisiya yönəldilmişdir. İstifadə edlmiş investisiyanın 18,0
trilyon manatı (21,3%-i) dövlət mülkiyyətində olan təşkilatlara,
66,5 trilyon manatı (78,7 %-i) isə qeyri- dövlət mülkiyyətində
olan təşkilatlara məxsusdur. 1993-2004-cü illərdə əsas kapitala
yönəldilmiş investisiyanın ümumi həcminin 58,4 trilyon
manatını (69,1%-ni) xarici investisiya təşkil etmişdir.
1990-2004-
cü illərdə iqtisadiyyatın sənaye sahəsinin
inkişafına 75,2 faiz, mənzil tikintisinə 8,0 faiz, nəqliyyat və
rabitə sahələrinə 8,7 faiz investisiya sərf edilmişdir.
1996-
cı ildən başlayaraq nəqliyyat sektorunda müşahidə
olunan sabit artım 2004-cü ildə də davam etmiş və bu sahədə
fəaliyyət göstərən hüquqi və fiziki şəxslər tərəfindən 117,3
milyon ton və ya əvvəlki illə müqayisədə 6,7 faiz çox yük
daşınmışdır. Daşınmış yüklərin 55,6 faizi avtomobil, 15,5 faizi
boru kəməri, 17,6 faizi dəmir yolu, 11,3 faizi isə dəniz
nəqliyyatı vasitəsilə həyata keçirilmişdir. 1996-2004-cü illərdə
126
nəqliyyat sektorunda yük daşınması üzrə orta illik nisbi artım
14,0 faiz təşkil etmişdir.
2004-
cü ildə Avropa-Qafqaz-Asiya nəqliyyat dəhlizinin
Azərbaycan hissəsində 40,8 milyon ton və ya 1997-ci illə
müqayisədə 7,3 dəfə çox yük daşınmışdır.
Rabitə müəssələrinin fəaliyyəti nəticəsində yaradılmış
əlavə dəyərin 1995-ci ildə istehsal edilmiş ÜDM-dəki 1,0
faizlik payı 2004-cü ildə 2,5 faizədək yüksəlmişdir. 2004-cü
ildə rabitə müəssisələrinin fəaliyyəti nəticəsində faktiki
qiymətlərlə 1,6 trilyon manat və ya əvvəlki illə müqayisədə
31,4 faiz çox gəlir əldə edilmişdir.
2004-
cü ildə Azərbaycan xarici ticarət sahəsində yüksək
nəticələrə nail olmuşdur. Bu dövr ərzində ölkəmiz 119 xarici
dövlətlə ticarət əməliyyatları aparmış, xarici ticarət
dövr
iyyəsinin ümumi həcmi 7131,3 mln ABŞ dolları, o
cümlədən, idxal 3515,9 milyon, ixrac 3615,4 mln dollar
olmuşdur. Ticarət dövriyyəsinin 50,7 faizini ixrac, 49,3faizini
idxal təşkil etmişdirXarici ticarət əlaqələrinin 74,6 faizi, o
cümlədən idxalın 65,9 faizi , ixracın 83 faizi uzaq xarici
dövlətləri, 25,4 faizi, o cümlədən idxalın 34,1 faizi, ixracın 17
faizi MDB ölkələri ilə aparılmışdır. 2003-cü illə müqayisədə
xarici ticarət dövriyyəsinin ümumi həcmi 36,7 faiz, o cümlədən
idxal 33,9 faiz, ixrac 39,6 faiz
artmışdır.
127
2005-
ci ildə Azərbaycan xarici ticarət sahəsində yüksək
nəticələrə nail olmuşdur.Bu dövr ərzində ölkəmiz 135 xarici
dövlətlərlə ticarət əməliyyatları aparmış, ticarət dövriyyəsinin
ümumi həcmi 8558,4 mln ABŞ dolları, o cümlədən, idxal
4211,2 m
ln, ixrac 4347,2 mln dollar olmuşdur. Ticarət
dövriyyəsinin 50,8 faizini ixrac, 49,2 faizini idxal təşkil
etmişdir. Xarici ticarət əlaqələrinin 72,5 faizi, o cümlədən
idxalın 65,6, ixracın 79,2 faizi uzaq xarici dövlətlərlə, 27,5
faizi, o cümlədən idxalın 34,4, ixracın 20,8 faizi MDB ölkələri
ilə aparılmışdır. 2004-cü illə müqayisədə xarici ticarət
dövriyyəsinin ümumi həcmi 20 faiz, o cümlədən idxal 19,8
faiz, ixrac 20,2 faiz artmışdır.
2005-
ci il ərzində Azərbaycandan 3308,6 milyon dollar
dəyərində 90,33 min ton neft və neft məhsulları ixrac
olunmuşdur. Bunun 94,9 faizi uzaq xarici dövlətlərə, 5,1 faizi
MDB ölkələrinə göndərilmişdir.
2005-
ci ildə Azərbaycanın İtalya, Rusiya, Türkiyə,
Fransa, Türkmənistan, Sinqapur, Birləşmiş Krallıq, Almaniya,
Çin, Ukrayna
, Gürcüstan, İran, İsrail, ABŞ-la ticarət əlaqələri
digər ölkələrlə müqayisədə daha geniş olmuşdur. Xarici ticarət
dövriyyəsinin 16,5 faizi İtalya, 11,7 faizi Rusiya, 6,9 faizi
Türkiyə, 6,2 faizi Fransa, 6 faizi Türkmənistan, 5,9 faizi
Sinqapur, 4,6 faiziB
irləşmiş Krallıq, 3,4 faizi Almaniya, 3,2
128
faizi Çin, 3,1 faizi Ukrayna, 3 faizi Gürcüstan, 2,8 faizi İran,
2,4 faizi İsrail, 2,2 faizi ABŞ-ın payına düşür.
İdxal əməliyyatlarının 17 faizi Rusiya, 9,1 faizi Birləşmiş
Krallıq, 9,1 faizi Sinqapur,5,4 faizi Ukrayna, 4,1 faizi Çin,
ixracın 30,3 faizi İtaliya, 9,4 faizi Fransa, 6,6 faizi Rusiya, 6,3
faizi Türkiyə, 6,3 faizi Türkmənistan, 4,8 faizi Gürcüstan, 4,5
faizii İsrail ilə aparılmışdır. 2005-ci ildə kənd təsərrüfatının
ümumi həcmi indeksi 90,8 faiz, adambaşına isə 77,6 faiz
olmuşdur. 2004-cü ildə kənd təsərrüfatının adambaşına düşən
ümumi həcmi indeksi 74 faiz olmuşdur.
1995-2005-
ci illərdə Azərbaycanın iqtisadi və sosial
tərəqqisi tikinti kompleksinin geniş miqyaslı inkişafı ilə sıx
əlaqədar olmuşdur. Bu illərdə ölkə ərazisində istehsal təyinatlı
və qeyri-istehsal təyinatlı mühüm əhəmiyyətli yeni iri tikintilər
və obyektlər tikilib istifadəyə verilmişdir.
1995-2005-
ci illərdə iqtisadiyyatın sənaye sahəsinin
inkişafına 74,6 faiz, mənzil tikintisinə 8,3 faiz, nəqliyyat və
rabitə sahələrinə 9,4 faiz investisiya sərf edilmişdir. Bu illərdə
ümumi sahəsi 8,7 milyon kvadrat metr olan 89,7 min yeni
mənzil tikilib istifadəyə verilmişdir.
Əsas kapitala yönəldilmiş investisiyanın artım surəti
aşağıdakı kimi olmuşdur: 1994-cü ildə 89,1 faiz, 1995-ci ildə
Dostları ilə paylaş: |