124
şəkilə salıb? Heç vaxt azad buraxmaz! Onları istismar
edir, özündən asılı vəziyyətə salır. Düşmən iqtisadi sahədə
dostları ilə də belə rəftar edir.
1
İslam
v
ə
ruhaniyy
ə
t
düşmə
n nüfuzuna
mane olur
İran xalqının diqqət yetirməli olduğu başqa bir məsələ
həqiqi
İslam
alimlərini,
fədakar
ruhaniləri
dəyərləndirməkdir. Həmd olsun Allaha ki, ötən illərdə
xalq bu nöqtəyə diqqətli olub.
Düşmən gözəl bilir ki, bu məmləkətin xilası İslam
sayəsində, İslam Respublikası sayəsində mümkündür.
Bunu hamı bilməlidir, bu nöqtəyə hamı diqqət
yetirməlidir. İnqilab dövrünü görməmiş gənclər bilsinlər
ki, əgər İslam İnqilabı və İmam Xomeyni (r) olmasaydı
xalq Amerikanın əsarətindən və Pəhləvi diktaturasından
xilas ola bilməzdi. Bu ölkədə milli qurtuluş üçün bütün
yollar təcrübədən keçirilmişdi. Bütün cəhdlər boşa
çıxmışdı. Müxtəlif partiyalar, şərq və qərbə bağlı
cərəyanlar
tarixin
müəyyən
dönəmində
vəziyyəti
dəyişməyə cəhd göstərmişdilər. Amma onların heç biri
müvəffəq olmadı. Əksinə ölkədə zorakılıq və ədalətsizlik
daha da gücləndi. Hətta İslam İnqilabından öncə gənclər
silahlı qiyama əl atanda bu qiyam amansızlıqla yatırıldı.
Nəticədə Pəhləvi rejiminin təzyiqləri biraz da gücləndi.
Qəlblərdə bir ümidsizlik yarandı. Pəhləvi rejiminin
qarşısında duracaq yeganə qüvvə xalq idi. Yəni bütün
xalq səhnəyə çıxmalı idi. Zalım rejimi devirməyin başqa
yolu yox idi. Bu xalqı səfərbər edib meydana çıxaracaq
1
İmam-cümələrlə görüş, 1996
125
yeganə qüvvə ruhanilər oldu. Din bayrağı altında, dini
şüarlarla xalq səfərbər edildi. Ölkəmizdə belə təcrübələr
var, bu təcrübələrə diqqətli olmaq lazımdır.
Məşrutədə din alimləri olmasaydı Məşrutə olmazdı.
Məşrutə
din
alimləri
sayəsində
qələbə
qazandı.
Mərutədəki qərbpərəstlər, ingilis nökərləri din alimləri və
dini şüarları kənara qoyandan sonra istibdad və xarici
əsarət yenidən hakim oldu.
1
Xaricilərlə, fransızlarla mübarizə yoluna diqqət yetirin.
Bu mübarizənin önündə alimlər gedirdi. Bunun bir
nümunəsi Mirzayi Şirazidir. Başqa bir nümunəsi
Məşrutədə Nəcəf alimləridir. Həm Asid Məhəmməkazim,
həm Axund Molla Kazim Xorasani ölkədə xaricilərin
hökmranlığına müxalif idi. Biganələrin təsiri səbəbindən
Məşrutədən də ehtiyatlanırdılar. Asit Əbdül-Hüseyn Lari,
Asit Abdullah Biladi, Mərhum Xiyabani, o dövrdə
meydanda olan bütün ruhanilər azadlıq eşqi ilə yanan
insanlar idi. Xaricilərin ölkədə hökmranlığına nifrət bu
insanların müştərək istəyi idi. Zahirdə görünən küfrün
İslam qarşısında dayanması idi. Çünki xaricilər kafir
idilər. Fransızlar kafir idilər, ölkəyə küfr gətirirdilər. Bu
qarşıdurma zahirdə dini bir qarşıdurma idi. Amma zahiri
kənara qoyub məsələnin mahiyyətini araşdıranda görürsən
ki, bu təkcə dini qarşıdurma olmayıb. Mərhum Hacı Ağa
Nurullahın məsələsi bir misal ola bilər. Yəni mövzu o
deyildi ki, ölkəyə məsihilər hökmran olacaq. O zaman
İsfahanda məsihilər yaşayırdı. İsfahanda həmişə məsihilər
olub və problemsiz yaşayıb. Demək, savaş din savaşı
deyildi, mövzu bu gün istiqlal adlandırdığımız müstəqillik
məsələsi idi. Yəni meydana girən insanlar iqtisadiyyat,
1
İmam Xomeyninin (r) vəfat il dönümü, 2003
126
mədəniyyət, siyasət sahəsində əsarətə qarşı çıxırdılar.
Həmin dövr qərbin müxtəlif məntəqələrə rahatlıqla nüfuz
etdiyi dövr idi. Mərhum Hacı Ağa Nurullahın “Müsafir və
muqim” kitabında bu məsələlər yetərincə əks olunub. Mən
o kitabın müəyyən hissələrini nəzərdən keçirmişəm, şübhə
qalmır ki, müəllif çox işıqlı bir insan olub. O xarici
əsarətin mahiyyətini dərk edib. Əgər İngiltərə ölkəmizə
İslam da gətirsəydi yenə də işi istismar idi. Yalnız ad
dəyişə bilərdi, işin mahiyyəti dəyişmirdi. İstər məsihi
olsun, istər müsəlman, istismarçının işi istismar etməkdir.
Yaranmış vəziyyət böyük din alimlərini vadar edirdi ki,
müqavimət göstərsinlər.
Rza Şahla da elə buna görə baş-başa gəldilər. Mərhum
Hacı Ağa Nurullahın mübarizəsi iki hissəyə bölünür. Biri
istibdadla
mübarizədir,
biri
xaricilərlə
mübarizə.
Mərhumun həyatında hər iki mübarizə hiss olunur və
onları bir-birindən ayırmaq mümkündür. Amma Rza
Xanla mübarizəsində də belə görünür ki, ona xaricilərin
əlaltısı kimi baxır. Bugünkü nəsil üçün bu mövzu aydındır.
Amma o zaman belə deyildi. O zaman hətta Rza Şaha
qarşı şüarlarla insanları özlərinə cəzb edirdilər. İnsanlar da
inanırdı. Amma Rza Şah haqqında çox gözəl təbirləri olan
və ad çəkməyənlər vardı. Tam aydın idi ki, Rza Şah
nəzərdə tutulub. Bu insanlar Rza Şahın məhv etmək
istədiyi insanlar idi. Hiss olunur ki, mərhum Hacı Ağa
Nurullah o zaman Rza Şahla mübarizənin təkcə istibdad
və ya şapka ilə mübarizədən ibarət olmadığını başa düşüb.
Məsələ budur ki, iş başına bir adam gətirilmişdi və bu
adam İngiltərənin İrandakı planlarını həyata keçirməli idi.
1
1
Hacı Ağa Nurullah İsfahani konfransı üzvləri ilə görüş, 2006
Dostları ilə paylaş: |