«Dünya ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələrinin əsərlərinin Azərbaycan dilində nəşr edilməsi haqqında»
Yüklə 3,25 Mb. Pdf görüntüsü
|
BOYUNDURUQ 33 əli mə gözəl bəhanə düşmüşdü. Amma ruh düş kün lü yü nə qa pıl maq, xəyal qırıqlığına uğramış adam gör kəmi almaq, bu azmış kimi, bütün baş ve rən lə ri ta ma şa ya çevirmək?! Hə… Mən buna qa dir de yil dim. Nə mən Lorans üçün ha- kim lik edə bi lər dim, nə də o, mənim üçün. Amma… deyəsən, günahkar idim. Ən azından, mə ni vecsiz hesab edən qayınatamın fikrinə gö rə be lə idi; am- ma maraqlıdır ki, mən də özüm haqqında ey ni şeyi fi kir- ləşirdim. Ola bilsin, o fikirləşirdi ki, mənim bu ita ət kar lı ğım da, şöhrətlənmək istəməməyimdə, nə isə olmaq və yaşa maq üçün qazanmaq arzumun olmamasında ar tist na
tu ram günahkardır. Əgər musiqi ilə deyil, mar ke tinqlə, ya da kom mersiya ilə məşğul olsaydım, şəx siy yətimlə bağ lı ya- ran mış yalançı təsəvvürü da ha uzun müddət qo ru yub sax- la ya bilərdim: ye yin ti malları mağazasında qabiliyyətsizlik konsert zal la rın da olduğu kimi o dərəcədə də tez gözə çarp mır; digər tərəfdən… adicə bir vicdan mənə illərlə kla- viş lə rə tıqqıldatmağa, ya da heç kimə gərək olmayan sol- fe cio dərslərini deməyə imkan vermədi. Ola bil sin ki, vic- da nı mın bu cür sınağı çox ağır görünsün, am ma içimdə bu nun la bağlı kədər hissi qalmamışdı; mən yalnız zaman baxımından üstünlük əldə et miş dim və öz içimdə həyat zöv qünü qoruyub sax la ma ğı ba carmışdım. Bəzən bu sual ba rə də çox fi kir lə şi rəm: görəsən, mənə cəsarət verən nə idi?! Mənəvi gü cüm (uğursuzluğu adlaya bilməyim üçün onun mənə mə nən kömək etdiyi şübhəsizdir), yoxsa Lo- rans (o da maddi cəhətdən bunu edirdi)?! Heç şübhəsiz ki, həm bu, həm də o biri. Odil peçenye dalınca yollandı, Lorans isə mənə gə lən məktublarla bağlı söhbət ona ləzzət vermədiyi üçün tə- ləm-tələsik mövzunu dəyişmək qərarına gəldi: – Bu kostyum sənə gözəl yaraşır, – baxışları ilə mə ni tə pə dən-dırnağa süzərək dedi, – yaxşı ki, biz ma vi li-bozlu ola nı nı seçdik, bozlu-yaşıllını yox, düz de mi rəm? Bu rəng sə nin gözlərinə elə yaraşır ki... Mən iddialı görünməyə çalışaraq başımla təs diq lə dim. O, mənim aldığım şeylər haqqında «biz» de yərək da nı şan- da xoşuma gəlirdi. «Biz» bu parçanı seçdik, «biz» kostyumun fa so nu nu fikirləşdik, «biz» uyğun gələn köynəyi ax ta rıb tapdıq, «biz»
FRANSUAZA SAQAN 34 bü tün köynəklərə uyğun gələn düy mə ləri tapıb çı xar dıq, «biz» artıq istənilən ye rə ge yin mək üçün uyğun gə lə bi- ləcək italyan mokasinləri 1 al dıq, «biz» pencəyin rən gi ilə çox gözəl uyuşan ma vi rəngli qalstuka çox pul xərc lə- dik... Və lənət şey ta na, bütün bunlardan sonra «biz» hə lə nədənsə na ra zı idiksə, daha buna sözüm yox idi... Bü tün bu «biz»lə ri Lorans deyirdi, mən yalnız narazılıq et mək is- tə yən də bunu öz adımdan söyləməyə cəsarət edir dim. Birlikdə yaşadığımız yeddi ildən sonra mən bir ne çə kişi hüququnu bərpa etməyə müyəssər ol muş dum: mə sə lən, si qa re timi, bərbərimi, idman klub la rını, ayrı-ayrı bə zək- dü- zək şey lə rini və s. və i.a. özüm seçirdim; geyim mə sə lə- si nə gə lincə, bu na cəhd eləmək belə mənasız idi. Adama elə gə lir di ki, Lorans gənc və ehtiraslı ərin simasında özü üçün geyindirməli olduğu böyük oyuncaq əldə edib. Və əlin də olan bu imkandan heç vaxt imtina et mə yə cək; mən artıq buna əmin ola bilmək üçün ye tə rin cə mü ba ri zə apar- mış dım. Belə ki, hər il, xüsusilə də pa yız da, nadir hal lar da isə baharda biz birlikdə «onun» dər zi si nin yanına yolla nır- dıq; o dərzi məni son dəbə uy ğun geyindirirdi; mən isə o dər zinin və biçici qa dı nın bir zamanlar istehza dolu, in di isə laqeyd ba xış la rı altında geyinib-kecinirdim (bu na ra zı lı- ğı ma bax ma ya raq, Loransın, adətən, təkəbbürlü olan mal gə ti rənləri arasında bu iki nəfərlə vidalaşmalı ol say dım, sö zün əsl mənasında, çox məyus olardım). – Əynini niyə geyinmisən? – o soruşdu, – Odilə gö- rə?!. Elə bilirsən ki, onun ağlına nə isə gəlir? – Yox, yox… Sadəcə… kədərimi dağıtmaq is tə yi rəm… Lorans güldü: – Kədərini dağıtmaq?! Çox iddialı səslənir! – Onun sənə qibtə etdiyini düşünmürəm, – ax maq-
ax maq danışmağa başladım, – de mək is tə yi rəm ki… daha doğ ru su, bizə, bizim görünüşümüzə… Fürsət əldən verilmişdi və Odil geri qayıdanda ar tıq yoxa çıxmış məktublar yaddan çıxdı. Mən on də qi qə yə yaxın fransız dilinin qəddarlığı haqqında dü şün düm. Son- ra Odil çıxıb getdi və biz tək qal dıq – Lorans və mən… bu, son illərdə, xüsusilə də ax şam lar tez-tez olan şey idi. Çün- 1 Mokasin – maral dərisindən ayaqqabı. BOYUNDURUQ 35 ki mən ancaq Ko rio lan la dostluq edirdim; Loransın dost la- rı isə o də rə cə də da rıx dırıcı idilər ki, artıq o da bunu başa dü şür, hət ta on lar dan yorulmağa başlayırdı; bu isə məni na ra hat edir di; bilirdim ki, onun tənhalığa dözümü yox- dur, xü susilə də indi… Yağışın altında Raspay bulvarı gümüş kimi par la yır dı, pən cərədən baxanda bunu açıq-aydın gör mək olurdu, di- gər tərəfdən Odillə bağlı söhbətdə «mə yus luq» sözü or- ta ya atılaraq başımızın üstünü al mış dı, Monparnasın neon löv hə lərinin üzərində isə qə ri bə şə kildə təzələnmiş bir ener ji və parıltı görünürdü… Mənim bu haqda fikirləşdiyim vaxt ərzində Lo rans,
belə demək mümkünsə, məhəbbət te le yu va cı ğı dü zəlt- mişdi; son vaxtlar onda divan dö şək cə lə ri nin köməyi ilə xalçanın üstündə dördguşəli mə kan yaratmaq adəti əmə- lə gəlmişdi və bunu o, «bi zim qalamız» adlandırırdı. Ora- da məni öz ya nın da oturdaraq sehrli çubuğu olan pəri ki mi te le xə yal la rımızı idarə etməyə çalışır, bir kanaldan o bi ri nə qaçır, nağıldan reportaja adlayaraq, öz bam ba la- ca dünyasında dirijorluq edirdi; amma te le vi zi ya mə nim üçün hər zaman nə idisə, eləcə də qal mış dı. Yəni bi zə hansısa növbəti bir restorandan gə ti ril miş ye məyi güc lə
başa vuraraq oturduğum yer də cə yu xu ya ge dir dim (Lo- rans bu restoranları hər həf tə də yi şir di və hər də fə sin də də kiçik bir faciə oy na nı lır dı). Amma bu axşam mən də yerimdə dinc otura bil mir- dim; televiziyadakı boşboğazlıq məni adi vaxt lar da ol du- ğundan daha çox qıcıqlandırır, əllərim və ayaq larım isə elə hey bu məxmər «qala»nı tərk et mə yə can atırdı. Lo- rans, sözün əsl mənasında, mənə sa rıl mışdı. Bu qadın oyunlarını yaxşı bilirəm: madamla seks- lə məş ğul olmağa çağıran və çox şey vəd edən jest lər, sonra yenə də eyni sözlər («məni yaddan çı xar ma, əzi- zim»); bir sözlə, kişinin düşünməyə za ma nı qal mır, ən baş lı ca sı isə o artıq sizin mü na si bət lə ri ni zin hansı mər hə lə- də olduğunu başa düşməyə çə tin lik çəkir. Hər halda, mən Loransı qucaqlayıb öpdüm. – Ah, yox, – o dilləndi, – sakitləş! De görüm, atam haq qında fikirləşdin? Bir qərara gəldin? – Necə istəyirsənsə, elə olsun. Yüklə 3,25 Mb. Dostları ilə paylaş:
|