Discussions

Kaynak: IMF (2010) The IMF–FSB Early Warning Exercise: Design and Methodological Toolkit. Washington, DC: International Monetary Fund.
Yukarıdaki tablo bize özet biçimde 1990’lardan 2008’lere ka- dar dünyada yaşanan krizleri listelemektedir. Burada belirtmemiz gereken noktalardan ilki tüm yaşanan krizlerin finansal krizler oldu- ğudur. Daha önce bahsettiğimiz kriz modelleri ile açıklanan finansal krizlerin çıkış noktaları önemlidir. Örneğin Arjantin’de yaşanan 1995 krizinin çıkış nedeni Meksika krizi olarak görülmektedir. Bura- da üçüncü nesil kriz modellerinin yani yayılma ve bulaşma etkisi modelinin bu krizi açıkladığını görmekteyiz. Aynı şekilde diğer kriz- leri de kriz modelleri ile eşleştirebiliriz.

2. ULUSLARARASI FİNANSAL KRİZLERİN ULUSLARARASI TİCARETİ ETKİLEME KANALLARI

Finansal sistem ekonomide son derece önemli bir işleve sahip- tir, çünkü fonların üretken yatırım imkânları olmayan ekonomik ajanlardan bu tür fırsatlara sahip olanlara geçmesini sağlar. Finan- sal sistem bu işi etkili bir şekilde yapmazsa, ekonomi verimli bir şekilde işlemeyecek ve ekonomik büyüme ciddi şekilde engellene- cektir.
Finansal krizler, finansal piyasalardaki etkinliğin yeterince sağ- lanamaması nedeniyle asıl fonksiyonunu icra edememesine sebep olmaktadır. Sonuçta reel sektörün ekonomik faaliyetlerinin hacimle- rinde büyük oranda azalmalara sebep olur. Finansal krizlere sebep olan faktörleri aşağıda dört başlık halinde inceleyeceğiz (Mishkin, 1996).

1. Finansal Sektör Bilançolarındaki Bozulma

Bankacılık sektörünün finansal piyasalar içerisinde önemli bir yer tuttuğu ülkelerde, asimetrik bilgiden kaynaklanan ahlaki tehlike ve ters seçim problemlerinin bankacılık sektörünün bilançolarında meydana getirdiği bozulma finansal krizleri başlatan en temel faktör olduğu kabul edilmektedir. Bu durum finansal piyasalardaki riskleri arttırarak finansal krizler karşısında ülkeleri savunmasız bırakmakta-
dır. Bu ülkelerin finansal piyasalarda derinlik sağlayamamış olması, piyasalardaki işlemlerin çeşitliliğinin sığ olması ve finansal aracıların yetersiz ve tecrübesiz olması gibi sebeplerle bankacılık sektöründeki bilançoların bozulmasının yaşanan krizlerdeki rolünü arttırıcı bir etkiye neden olmaktadır. Gelişmemiş ve hassas bankacılık sektörü olması ve piyasanın düzenleme ve denetleme gibi mekanizmaların- daki eksiklikler riskli işlemleri arttırmakta asimetrik bilgi sorunlarına yol açmaktadır (Kilci, 2017a).

2.