- SAIDBEK RAXMONOV TATU_UF 931-22 GURUX TALABASI
REJA: - 1.Hadis ilmining paydo bo'lishi
- 2.Hadisshunoslik va ta'lim-tarbiya
- 3.Hadis ilmining rivojlanishida Imom-al Buxoriyning o'rni
- 4.Imom-at Termiziyning hadislari va ularning ahamiyati.
Hadis ilmining paydo bo’lishi Hadis ilmining paydo bo’lishi - Muhammad alayhissalomning ibratli ishlari, e'tiqod, poklik va insonga xos ma'naviy- axloqiy xislatlarni ifodalovchi so'zlari pand-nasihatlari uning nomi bilan bog'liq hadislarda mujassamlangan.
Hadis ilmining paydo bo’lishi - Islom dini ta'limotida “Qur'oni karim”dan keyin asosiy manba hadislardir. Hadis ilmi bilan shug'ullanish asosan VIII asrning ikkinchi yarmidan boshlanib, unga eng bilimdon, mo''tabar shaxslargina tartib bergan. Ma'lumotlarga qaraganda, VIII-XI asrlarda to'rt yuzdan ortiq muhaddis hadis ilmi bilan shug'ullangan.
Hadis ilmining paydo bo’lishi - Hadislar dastlab yozib borilmagan. Chunki payg'ambarimiz Qur'oni Karim nozil bo'lgan vaqtlarda arab bo'lmagan kishilarning hadislarni Qur'on oyatlaridan deb o'ylashlaridan cho'chib, uni yozib borishlariga ruxsat etmaganlar. Lekin payg'ambarimiz Muhammad sallallohu alayhivasallam huzurida sahobalar bo'lib, ular Rasuli akramdan eshitgan hadislarni yodlab borganlar.
Hadis ilmining paydo bo’lishi - Lekin, hadislarni yod olgan kishilar tobora kamaya borgani hamda asta-sekin ular unutilib ketishining oldi olinib, xalifalar ishonarli hadislarni to'plashga farmon berdilar. Islomshunos olimlar bu ishni boshida turgan dastlabki xalifa Umar ibn Abdulaziz ekanligini ta'kidlaydilar.
Islom dunyosida eng nufuzli manbalar deb sanalgan oltita ishonchli to'plam (as-sahih as- sitta)ni yaratgan muhaddislar ham vatandoshlarimiz Hadisshunoslik va ta'lim-tarbiya - Hadislarda insonning kamolga yetishi uchun talab etiladigan insoniy fazilatlar aks ettirilgan bo'lib, bular mehr-oqibat ko'rsatish, sahiylik, ochiq ko'ngillilik, ota- ona va kattalarga, qarindoshlarga g'amxo'rlik, hurmat, faqir-bechoralarga muruvvat, vatanga muhabbat, mehnat va kasb- hunarni ulug'lash, halollik, poklik, o'zaro do'st, tinch- totuv bo'lish va boshqalardan iboratdir
Hadis ilmining rivojlanishida Imom-al Buxoriyning o'rni - Imom Buxoriy hadis ilmida “Amir ul-
- mo''minin”. “Imom al- muhaddisiyn” (“Barcha muhaddislarning peshvosi”) degan sharafli nomga sazovor bo'lgan. U 810 yil, 13 mayda (ba'zi manbalarda 810 yil, 20 iyulda) (hijriy 194 yil shavvol oyining 13 kuni) Buxoroda tug'ilgan. Go'dakligida otadan yetim qolgan. Ukuv muassasasida savod chiqargan,
- 10 yoshidanoq arab tili va kitoblaridan ularni yodlay boshlaydi.
Hadis ilmining rivojlanishida Imom-al Buxoriyning o'rni - Al-Buxoriy hadis ilmini katta qiziqish bilan o'rgana boshlaydi. Yoshlik chog'idan boshlab turli roviylardan eshitgan hadislarni yodlab boror edi. Abdulloh ibn ol-Muborak, Vaqi' ibn Jarroh kabi olimlar to'plagan hadislarni yod olgan, hadis rivoyatchilari haqidagi bahslarda qatnashgan.
Imom-at Termiziyning hadislari va ularning ahamiyati - Termiziy bo'lib, u 824 yilda Termiz yaqinidagi Bug' (hozirgi Surxonlaryo viloyatining Sherobod tumanida) qishlog'ida to'g'ilgan At-Termiziyning o'tkir zehni, xotirasi, yodlash qobiliyatining kuchliligi tufayli al-Buxoriy ham uni faqat shogird sifatida emas, o'ziga hamkor do'st sifatida ham hurmat qilgan.
- At-Termiziy uzoq safarida hadislarni to'plab, kitoblar ta'lif qilishga boshladi. U 863 yilda o'z vataniga qaytdi va o'zi ham shogirdlarga ta'lim berib, xam kitoblar yozdi.
Dostları ilə paylaş: |
