Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 07. 08. 2014-cü il tarixli 869 nömrəli əmri ilə təsdiq
Yüklə 43,05 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Nəticəni müzakirə edin
- Eşşəkqanqalı. Səbətində boruşəkilli çiçəklər olur. Günəbaxan.
- Mədəni və yabanı nümayəndələri.
2 2 43 42 BİTKİLƏR, BAKTERİYALAR VƏ GÖBƏLƏKLƏR ALƏMİNİN MÜXTƏLİFLİYİ / Ali toxumlu bitkilər 17. İkiləpəlilər sinfi. Mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsi XVI əsrdə gəmiləri Şimali Amerikanın cənub sahillərinə yan alan ispanlar buradakı tarlalarda qızılı rəngli qeyri-adi çiçəkləri olan bitkilər gördülər. Qızıl yataqları tapmaq ümidi ilə uzaq məsafə qət edən ispanlara elə gəldi ki, bu bitkilər qızıl yataqları üzərində bitir. Onlar dərhal həmin bitkilərin bitdikləri yerləri qazmağa başladılar. Əslində, bu “qeyri-adi” bitki tanıdığımız günəbaxan bitkisi idi. · Xarici görünüşünə görə hansı çiçəklər günəbaxanın çiçəyinə bənzəyir? Bitkilərin (tanıdığınız) hansı fəsilələrə aid olduqlarını müəyyən edin. Fəsi- lələrin adlarını və səciyyəvi cəhətlərini sadalayın. Fäaliyyät Fäaliyyät Çobanyastığı Ərik Zəncirotu Astra Tütün Nəticəni müzakirə edin: Bu bitkilərin hansı ümumi xüsusiyyətləri var? Fəsiləsini müəyyən edə bilmədiyiniz bitkiləri ayırın. Noxud Dəvədabanı Kələm Göyçiçək. Səbətində boruşəkilli və yalançı qıfşəkilli çiçəklər olur. Zəncirotu. Səbətində dilcikşəkilli çiçəklər olur. Eşşəkqanqalı. Səbətində boruşəkilli çiçəklər olur. Günəbaxan. Səbətində boruşəkilli və yalançı dilcikşəkilli çiçəklər olur. Mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsi. 25 min növü var. Əksəriyyəti otşəkilli bit- kidir. Mürəkkəbçiçəklilərin bir çox növləri payızın axırlarına qədər çi- çəkləyir. Çiçəyinin quruluşu. Çiçəkləri səbət çiçək qrupunda toplanmışdır. Sə- bəti təşkil edən çiçəklərdə bəzən kasa yarpaqları olmur və ya tükşəkilli olub kəkil əmələ gətirir. Erkəkciklər 5 ədəddir. Onların tozluqları bitişə- rək içərisindən dişicik sütuncuğu keçən boru əmələ gətirir. Dişicikləri iki- ağızcıqlıdır. Mürəkkəbçiçəklilərin səbəti müxtəlif tipli çiçəklərdən təşkil oluna bilər. Əksəriyyəti həşəratlarla çarpaz tozlanır. Meyvəsi – toxum- çameyvədir. Bir çoxunun toxumçameyvələrində küləklə yayılmanı təmin edən uçağanı olur. Dilcikşəkilli çiçək Qıfşəkilli çiçək Yalançı dilcikşəkilli çiçək Boruşəkilli çiçək Mədəni və yabanı nümayəndələri. Mədəni nümayəndələrinə – günəba- xan, topinambur, astra, georgin aiddir. Yabanılara isə zəncirotunu, göyçiçəyi, çobanyastığını, dəvədabanını və s. nümunə göstərmək olar. Günəbaxanın yağından qida kimi və müxtəlif sənaye sahələrində is- tifadə olunur. Mürəkkəbçiçəklilərin aptek birəotu, üçbarmaq, andız kimi nümayəndələri dərman bitkiləri hesab olunur. Georgin, astra, payızgülü isə bəzək bitkisi kimi becərilir. Boruşəkilli və dilcikşəkilli (zəncirotuda) çiçəklərinin yumur- talığından tozlanmadan sonra meyvələr əmələ gəlir. Yalançı dilcikşəkilli, qıfşəkilli çiçəklərdə erkəkcik və dişicik olmur. Onlar yalnız həşəratı cəlb edir və toxum əmələ gətirmir. Mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsi Boruşəkilli və dilcikşəkilli çiçəklərdə çiçək K L E D 0 (5) (5) 1 düsturu 2 2 43 42 BİTKİLƏR, BAKTERİYALAR VƏ GÖBƏLƏKLƏR ALƏMİNİN MÜXTƏLİFLİYİ / Ali toxumlu bitkilər 17. İkiləpəlilər sinfi. Mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsi XVI əsrdə gəmiləri Şimali Amerikanın cənub sahillərinə yan alan ispanlar buradakı tarlalarda qızılı rəngli qeyri-adi çiçəkləri olan bitkilər gördülər. Qızıl yataqları tapmaq ümidi ilə uzaq məsafə qət edən ispanlara elə gəldi ki, bu bitkilər qızıl yataqları üzərində bitir. Onlar dərhal həmin bitkilərin bitdikləri yerləri qazmağa başladılar. Əslində, bu “qeyri-adi” bitki tanıdığımız günəbaxan bitkisi idi. · Xarici görünüşünə görə hansı çiçəklər günəbaxanın çiçəyinə bənzəyir? Bitkilərin (tanıdığınız) hansı fəsilələrə aid olduqlarını müəyyən edin. Fəsi- lələrin adlarını və səciyyəvi cəhətlərini sadalayın. Fäaliyyät Fäaliyyät Çobanyastığı Ərik Zəncirotu Astra Tütün Nəticəni müzakirə edin: Bu bitkilərin hansı ümumi xüsusiyyətləri var? Fəsiləsini müəyyən edə bilmədiyiniz bitkiləri ayırın. Noxud Dəvədabanı Kələm Göyçiçək. Səbətində boruşəkilli və yalançı qıfşəkilli çiçəklər olur. Zəncirotu. Səbətində dilcikşəkilli çiçəklər olur. Eşşəkqanqalı. Səbətində boruşəkilli çiçəklər olur. Günəbaxan. Səbətində boruşəkilli və yalançı dilcikşəkilli çiçəklər olur. Mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsi. 25 min növü var. Əksəriyyəti otşəkilli bit- kidir. Mürəkkəbçiçəklilərin bir çox növləri payızın axırlarına qədər çi- çəkləyir. Çiçəyinin quruluşu. Çiçəkləri səbət çiçək qrupunda toplanmışdır. Sə- bəti təşkil edən çiçəklərdə bəzən kasa yarpaqları olmur və ya tükşəkilli olub kəkil əmələ gətirir. Erkəkciklər 5 ədəddir. Onların tozluqları bitişə- rək içərisindən dişicik sütuncuğu keçən boru əmələ gətirir. Dişicikləri iki- ağızcıqlıdır. Mürəkkəbçiçəklilərin səbəti müxtəlif tipli çiçəklərdən təşkil oluna bilər. Əksəriyyəti həşəratlarla çarpaz tozlanır. Meyvəsi – toxum- çameyvədir. Bir çoxunun toxumçameyvələrində küləklə yayılmanı təmin edən uçağanı olur. Dilcikşəkilli çiçək Qıfşəkilli çiçək Yalançı dilcikşəkilli çiçək Boruşəkilli çiçək Mədəni və yabanı nümayəndələri. Mədəni nümayəndələrinə – günəba- xan, topinambur, astra, georgin aiddir. Yabanılara isə zəncirotunu, göyçiçəyi, çobanyastığını, dəvədabanını və s. nümunə göstərmək olar. Günəbaxanın yağından qida kimi və müxtəlif sənaye sahələrində is- tifadə olunur. Mürəkkəbçiçəklilərin aptek birəotu, üçbarmaq, andız kimi nümayəndələri dərman bitkiləri hesab olunur. Georgin, astra, payızgülü isə bəzək bitkisi kimi becərilir. Boruşəkilli və dilcikşəkilli (zəncirotuda) çiçəklərinin yumur- talığından tozlanmadan sonra meyvələr əmələ gəlir. Yalançı dilcikşəkilli, qıfşəkilli çiçəklərdə erkəkcik və dişicik olmur. Onlar yalnız həşəratı cəlb edir və toxum əmələ gətirmir. Mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsi Boruşəkilli və dilcikşəkilli çiçəklərdə çiçək K L E D 0 (5) (5) 1 düsturu Yüklə 43,05 Kb. Dostları ilə paylaş:
|