CinselliK, sevgi ve aşkin diyalektiĞİ Çetin veysal özet
Yüklə 265,48 Kb. Pdf görüntüsü
|
Cinsellik, Sevgi ve Aşkın Diyalektiği 58 aşk, aşkına da kabadır. Oysa aşık kendine kaba olamaz, olmaması gerekir. Kabalık, adaletsizlik, iki yüzlülük ya da ölçüsüzlük, aşkı aşk olmaktan koparıverir bir anda ve her şey başlamadan biter. Aşk, denildiği gibi hovarda olamaz. Tam akıllı ve tam duygusallık durumundaki serseri akılsallıktır aşk 16
olumlanabilir, akıllıdır aşk ama serseri olamaz, hem de en duygu yüklü olduğunda bile. Ancak bir başkaldırı ve uyumsuzluk içerir. Fakat bu başkaldırı ve uyumsuzluk, içinde bulunduğu ve onu sarmalayan dış koşullar, yani tarihsel, toplumsal yaşam koşullarının sınırlama ve baskılarından kaynaklanır. Bu serseri akılsallık denen şey, aşkı aşk yapan nitelik değil, onun aşağılanmasıdır denebilir. Öte yandan “yaşlı birey, düşünsel yetkinliğe sahip olsa bile neden genellikle aşktan uzaktır?” şeklindeki soru da bu durumun duygu ve heyecanın azalması yanında, yaşam yolunun sonuna ulaşmış bireyin, kurallar ve geleneklere iyice bel bağlamış olmasından kaynaklanır diye yanıtlanabilir. Bu yolla da yaşlı birey somut tarihsel verilerin dikte ettiklerine boyun eğmektedir. Oysa hakiki anlamda yaşlı ve bilge insan, aşkı asıl anlamda yaşayabilecek olanakları kendinde ve başkasında gerçekleştirebilir ve geliştirebilir. Bu ise aşktan pay alabilme olanağına sahip yaşlı kişinin insansalı izlemesi ile olanaklıdır. Aşk tümelse sınırsızca doğayı ve türü kapsar bütünlüğünde. Ancak bu kapsama teklerden bütüne geçerek gerçekleşir. Yani her tek’e duyulan aşk, bütünün kendini tamamladığı ve kendine yönelen aşktır da. CSA’ın diyalektiği buna işaret eder. Tümele yönelen aşk, ancak teklerden geçerek tümü büsbütün kapsar. Aşk, ister tutku olarak, ister kimyasal olarak üretilmiş bir delilik 17 , ister dinsel ve tasavvufi, ister rahibelerin İsa’ya ya da dervişin Tanrı’ya 18
16 Aşkın toplumsal düzeyde bir karşı çıkış olduğuna işaret eden Timuçin, toplum değerlerinin kişi değerlerinde eridiği, böylelikle de çatışkılı bir duruma girdiğini belirtir. Timuçin, Afşar, Aşkın Diyalektiği, Ankara: Bulut Yayınları, 2003 s. 9, 10, 11. 17
İstanbul:Güncel Yay.,2003, s. 9. 18 Nicholson, İslam sufileri çalışmasının dördüncü bölümünde “nefsin Allah’a ulaşma çabası” olarak tanımlar aşkı. Ona göre, diğer sufilerde olduğu gibi İbnu’l-Arabi ve Celaleddin Rumi de Allah’a olan aşklarıyla yaşamış ve yazmışlardır. Aşıkın dilinde “gül yanağı” sıfatı gibi tanımlamalar, ilahi
Çetin VEYSAL 59 ulaşma isteği, ister bedensel ve erotik, ister her ikisini de kapsar biçimiyle yaşansın; dile gelen, kendinden geçerek kendi olma, yani hem kendinden geçerek kendi hem de kendinden geçerek öteki olmak, ötekinde kalmak, onu kendinde çoğaltmak, zenginleştirmek, ötekinde kendini bulmak, kendini genleştirmek ve tutku varlığına ulaşmak, onu özlemek, o varlıkta kalmak, bağlanılan olmak, yani bütün olmaya yönelmek biçimlerinde görünüme gelir. Tutkulu coşkunun yaşandığı tek yanlı ilişki diye tanımlanan aşk burada aşılır ve tek ve Çokun birliği haline gelir. Çünkü Ben başkaya dönüşür, başka da Bende sürdürülür burada. Böylece birbirinden ayrı olarak tanımlanan Ben ve bütünün ayrılığı ve aşkın yabancılaşmış anlayışından uzaklaşılır ve karşıt olarak gösterilen birlik sağlanır. Aşkın birlik olarak gösterilmesinin nedeni, aşkın tekleri kapsayan bütün olmasından kaynaklanır. Birlik ya da bütünlük aynı zamanda hakikattir. Çünkü o, idealdir, en iyi, doğru, güzel ya da amaçlanandır. Bu anlamda aşk hem tekil hem de çoğuldur. Çünkü birey bağlamında düşünüldüğünde tekili, bütün düşünüldüğünde tümeli kapsar. Aslında burada tek kişi çok, çok kişi ise birdir artık. Aşk asıl anlamda tek ile Çokun birliğine işaret eder ve aşk karşılıklı olursa, ancak Benin eylem ve bilincine öteki/ler de katılırsa mükemmel olur. Başlangıçta birdenbire, hızla, hesapsız, bilinçsiz ve aklı körleştiren bir tarzda yaşandığı düşünülebilir. Öyle değildir oysa. Aşk, cinsellik ve sevmeyi öğrenmekle büyür ve gelişir. Sevgi ve cinselliğin doğal biçiminde olduğu gibi, aşkta da sahiplenme, ele geçirme, kontrol ve baskılama yoktur. Aşk karşılıklı teslim oluş olarak tanımlanırsa, ben ve öteki birliği olarak görülürse, bütün olarak ifade edilirse burada farklı ya da ayrı olan olmadığından her durum ya da eylem Beni güzelleştirdikçe, iyiyi besledikçe olumlu olarak görülür ve birliği pekiştirir bir işlev görür. Oysa tersi durumlarda aşk
özellikleri dile getirir. Gerçi sufilerin bu gibi ifadeleri “zevk tutkunluğuyla kuvvetli şekilde renklendirilmiş” olarak da anlaşılmaktadır. Aşk hep aynı hakikattir, farklı kimliklerde de olsa görülen hakk’tır. Cami şöyle demektedir:
aşkının sonucudur. Eckhardt, vaazlarinin birinde Aziz Augustin’in “insan sevdiği şeydir, O taşı severse taş olur, insanı severse insan, Allah’ı severse … daha fazlasını söylemeyeceğim; çünkü onun Allah olacağını söylersem beni taşa tutabilirsiniz” dediğini aktarmaktadır. Nıcholson, Reynold A., İslam Sufileri, Ankara:Kültür Bakanlığı Yayınları, 1978 No: 262, s. 87-102. Yüklə 265,48 Kb. Dostları ilə paylaş:
|