25
damarlarını saxladı və yarpağın yaşıl hörümçəkvari kölgəsi onun dərisinin üzərinə düşdü. Etyen
yarpağı onun əlindən alıb gözünə tutdu və işığa baxdı. Onlar məhz belə şeylərə görə Sibillaya
heyran olur, onunla kobud rəftar etdiklərinə görə utanırdılar. Sibilla isə bundan istifadə edərək
bir şüşə də pivə və əgər mümkünsə, bir az da kartof qızartması istəyirdi.
(– 71)
5
İlk dəfə bu, Valett küçəsindəki mehmanxanada oldu, onlar qatarlara girib çıxa-çıxa
şəhərdə avaralanırdılar. Naharadan sonrakı yağış həmişə kədər gətirir, nəsə etmək – bu çiskin
yağışdan, pis qoxuyan rezin plaşlardan harasa qaçıb gizlənmək lazım idi. Bu zaman Sibilla
Oliveyraya sığındı, onlar çaşqın-çaşqın baxışdılar və əlbəttə ki, OTEL. Budur, qoca qarı sınıq-
salxaq
kontorkasından
5
dil tökərək onları salamlayır, məsələ aydındır, belə darıxdırıcı havada
başqa nəylə məşğul olmaq olar. Qarının hər addımda dayanıb sağlam ayağından qat-qat yoğun
olan xəstə ayağını sürüyərək yuxarı dırmaşmağına baxmaq olduqca kədərliydi. Beləcə, o pillə-
pillə dördüncü mərtəbəyə qalxdı. Qaşıqaşı şorbasının qoxusu gəlir, dəhlizdəki xalının üzərinə
kiminsə tökdüyü göy ləkə qoşa qanada bənzəyirdi. Otağın qırmızı rəngli cırılıb-yamanmış
pərdələrinin arxasında iki pəncərəsi vardı; tutqun işıq zolağı mələk kimi çarpayının baş tərəfində
üzərinə yaşıl örtük salınmış yastığa doğru əyilmişdi.
Oliveyra qapı sürgüsünü yoxlayarkən Sibilla məsumca pəncərənin qarşısında dayanıb
özünü küçəyə baxırmış kimi göstərərək kiçik səhnəcik oynamağa hazırlaşırdı. Yəqin ki, onun bu
cür sərgüzəştlərlə bağlı hazır sxemi vardı, ancaq, bəlkə də, hər şey həmişə məhz bu cür olurdu:
çanta masanın üzərinə qoyulur, siqaretlər çıxarılır və qadın küçəyə baxa-baxa dərindən qullab
vuraraq çəkir, divar kağızlarıya bağlı fikir söyləyir və gözləyir, açıq-aşkar gözləyir, kişinin öz
rolunu yüksək səviyyədə oynamasına imkan, təşəbbüs göstərməsinə vaxt verərək vacib
proseduru yerinə yetirir. Birdən qəhqəhə çəkib gülürlər, bütün bunlar necə də mənasızdır. Və
küncə atılmış sarı örtük formasız kukla kimi divarın dibində büzüşürdü.
İndi onlar örtüyü, divarları, lampaları, pərdələri müqayisə edərək əylənirdilər;
cinquieme
arrondissement
1
dəki
otel nömrələri onlara
sixieme
2
d
əki nömrələrdən yaxşı gəldi,
septieme
3
dəki
nömrələr isə onlara düşmürdü: gah qonşu otaqda divarı döyür, gah da su borularını
danqıldadırdılar. Tropmanın əhvalatını da Oliveyra Sibillaya elə o vaxt danışdı. Sibilla ona bərk-
5
Конторка – айаг цстя вя йа отуруб ишлямяк цчцн щцндцр маса
1
Бешинъи даиря (фран.)
2
Алтынъы(фран.)
3
Йеддинъи (фран.)
26
bərk qısılaraq qulaq asdı; Turgenevin hekayəsini oxumaq lazım idi, ağılasığmazdır, iki ilə (nəyə
görəsə məhz iki ilə) o nə qədər oxuya bilərdi; başqa bir vaxt o, Petio haqqında danışdı, sonra
Vaydmann, Con Kristi haqqında – oteldə, nədənsə, cinayətlər haqqında danışmaq istəyirdi –
ancaq bəzən Sibillanın ciddilik azarı tuturdu və gözlərini tavana zilləyərək soruşurdu ki,
doğrudanmı, siyena rəssamlığı Etyenin dediyi kimi çox möhtəşəmdir və yaxud bir az qənaət edib
Hüqo Volfun vallarını və əsərlərini (bunları o hərdənbir zümzümə edər, unutduğundan və ya
hirsləndiyindən yarıda kəsərdi) almaq olmazmı. Sibilla ilə sevişmək Oliveyranın xoşuna gəlirdi,
çünki Sibilla üçün dünyada bundan vacib heç nə yox idi, bir də ona görə ki, – bunu anlamaq
çətindir, – o, sanki, özünü aşağıda hiss edirdi, duyduğu həzzin altında və öz anını gözləyərək
uzatmaq üçün var gücüylə ondan yapışırdı, – bu, yuxudan ayılan kimi adının nə olduğunu deyə
bilmək kimi bir şeydi, – sonra isə o, bir qədər düşkünləşir və bu, dünyada hər cür
mükəmməllikdən qorxan Oliveyranın çox xoşuna gəlirdi. Ancaq o, öz xatirələrinə, haqqında
düşünməyə dumanlı zərurət duyduğu hər şeyə qayıtdıqda, amma düşünə bilmədikdə Sibilla
ürəkdən əzab çəkir və onu uzun-uzadı öpüşlərə qərq edərək, yeni nəvazişlərə həvəsləndirməli
olurdu; artıq yeni, razı qalmış Sibilla, sanki, onun gözündə yenidən yüksəlib ona tam hakim olur
və dəli heyvana dönərək, baxışlarını boşluğa zilləyərək, əllərini arxasına qoyaraq mistik qorxu
yayır və dağdan yuvarlanan heykəl kimi sürüşən zamandan dırnaqlarıyla yapışaraq boğulur,
xırıldayır, durmadan inildəyir, inildəyirdi. Bir dəfə gecə Sibilla dişləriylə onun çiynindən yapışıb
qanatmışdı, çünki yanında uzansa da, ondan uzaqlaşmış, düşüncələrə dalmışdı, birdən onların
arasında sözsüz nəsə baş verdi, hansısa razılıq yarandı və Oliveyraya elə gəldi ki, Sibilla onun
ölümünü gözləyir, ancaq gözləyən o özü deyil, onun aydın şüuru deyil, içində gizlənən və onun
məhvini tələb edən hansısa qara qüvvədir, – göy üzünə yayılmış ölüm gecənin bütün ulduzlarını
məhv edir və ulduzsuzlaşmış dünyaya onun bütün suallarını və qorxularını qaytarır. Lakin bir
dəfə o, özünü mifoloji matador kimi hiss etdi, onun üçün öküzü öldürmək onu dənizə qaytarmaq
deməkdir, dənizsə səmaya qaytarmalıdır. Yalnız bircə dəfə o, Sibillanı təhqir etdi; bu, onların
sonralar heç vaxt xatırlamadıqları uzun gecənin birində olmuşdu, o, Sibilla ilə Pasifaya kimi
rəftar etdi, sonra isə ondan elə bir şey tələb etdi ki, belə şeyi ancaq küçə fahişəsindən tələb
edirlər, daha sonra isə ulduzların yanına qaldırdı, onu qan qoxuyan ağuşuna sıxaraq qarnının və
belinin kölgəsini içinə çəkdi və anladı ki, kişi qadını yalnız belə hiss edə bilər, dərisi, saçları,
ağzının suyu və iniltiləriylə onu parça-parça edərək viran qoydu, gözəllik dolu güc-qüvvətini
bitirib-tükəndirdi və mələfənin, yastığın üstünə tulladı və onun siqaret közünün bu gecə bu
mehmanxana nömrəsinə yenidən qaytardığı göstərici önündə xoşbəxtlikdən necə ağladığını
dinlədi.
Sibilla bunu hər şeyin zirvəsi saysa da, sevgi oyunlarında yüksəklik axtarsa da və özünü
qurban versə də, Oliveyra birdən narahatlıq hiss etdi. Hər şeydən çox qorxduğu minnətdarlığın