Buxoro viloyati Maktabgacha ta’lim boshqarmasi G’ijduvon tumani Maktabgacha ta’lim bo’limi

II-BOB. PEDAGOGNING BOLA O’YIN
FAOLIYATIDAGI ROLI
O’yin maktabgacha yoshdagi bolalarni rivojlantirish va o’qitishda katta salokiyatga ega. Lekin bu xususiyatlarni u pedagogik jarayon doirasida qo’llaniqganida namoyon qilishi mumkin. Bolaning umumiy shakllanishi va O’yin faoliyatining rivojlanishi bilan uning mustaqilligi oshadi; shu bilan birga o’yinni boshqarishda pedagogning roli ortadi.
Pedagog mazmunni O’rgatish uchun rejalashtirgan xarakatlardan bolaning utishi O’yin emas. Bolalar harakatlarni erkin boshlay olmaydi va ko’pincha pedagoglar rejalashtirgan faoliyat turlari yakuniy mahsulotga ega (masalan, bola rasm chizadi, yozadi yoki o’qiydi yoki qaror qabul qiladi). Biz tarbiyachi sifatida bu faoliyat turlari orqali bolalarga maʼlum mazmunni O’rgatishimiz lozim bo’lsa-da, bolalar erkin O’yin faoliyatida ishtirok etishi uchun kam kun davomida ko’p vaqt ajratishimiz kerak. Bu vaqt mobaynida bolalarga O’yin uchun vaqt berish lozim, bunda kattalarning aralashmasligi yoki O’yinchilarning biri sifatida ishtirok etishi maqsadga muvofiq.
Ko’nikma va bilimlar O’yin orqali kizikarli va interfaol usullarda O’rgatilganda bolalar qiziqish bilan ishtirok etadi, maʼlumotlarni tushunadilar va eslab qoladilar. Yosh bolalar uchun O’rganish va O’ynash qarama-qarshi faoliyat emas, balki aslida o’zaro jarayon (Bodrova, 2008; Diamond, Barnett, Thomas and Mipgo, 2007; Rau, 2005).
Bolalar o’yinini targib qilishda maktabgacha yoshdagi bolalar bilan ishlaydigan pedagoglar muhim rol O’ynaydi. Bunda ular ko’zatuvchi, rejissyor, O’yin ishtirokchilarini vositachilar sifatida katnashishi mumkin. Baʼzan rolla-rimiz namoyon bo’ladi (masalan, O’yinga zamin tayyorlaganimizda). Boshqa hollarda biz bolalarga O’yin xolatiga kirishga yoki o’yinni davom epirishga yordam beradigan ko’nikmalarni O’rgatish kabi bevosita rollarni O’ynaymiz (masalan, murakkabrok pazlni yigish). Bolalar O’yiniga kachon aralashish va kachon aralashmaslik kerakligini bilish kam muhimdir.
O’yin orqali O’rganish integratsiyalashgan va muhim bo’lsa-da, u tajribasiz ko’zga ko’rinmasligi mumkin (Hewes, 2006). Shuning uchun biz bolalar qanday O’rganishlarini, shuningdek. O’yin orqali nimani O’rganishlarini tushunishimiz kerak, Biz bolalarga o’zok, uzluksiz O’yin davrlarini taqdim qilib, kar xil turdagi O’yinlarni uchun yetarli materiallar berib va bolalarni mustaqil O’ynashiga imkon yaratib, ularga eng yaxshi yordamimizni bergan bo’lamiz. Biz, shuningdek, bolalar bilan O’ynashda rolga kachon va qanday utishimiz kerakligini kam bilishimiz kerak. to’g’ri aralashuvda kattalar ishtiroki o’yinning o’zokrok va murakkabrok epizodlariga olib kelishi mumkin.
Kichkina bolalar biz, ota-onalari va boshqa insonlar bilan o’zaro munosabatga kirishib xamda predmetlar, materiallar va tabiatni anglash orqali bilimini kengaytiradi. L.S.Vыgotskiy hisoblashicha, kognitiv rivojlanish eng yaqin rivojlanish zonasida boshqariladigan O’qitishdan ijtimoiy o’zaro aloqadorlik orqali yo’z beradi. Zero, bolalar va ularning kamkorlari dialog orqali bilimlarini birgalikda boyitadi. Shuning uchun taʼlim strategiyalari bolalarning ijtimoiy va xissiy rivojlanishini hisobga olishi kerak, chunki ular pedagoglar va bolalar O’rtasidagi xamda bolalar va boshqalar O’rtasidagi mulokotlar asosida O’rganadilar
Bolalarning oldingi bilim va ko’nikmalariga asoslangan ochik savollar va boshqa tipdagi strategiyalarni qo’llaganimizda dialoglar bolalar tafakkuri va bilimi-ni kengaytirishi va qo’llab-quvvatlashi mumkin. O’qitishning aniq strategiyalarini qo’llash (biz va bolalar O’rtasida yoki bolalar O’rtasida kamkorlikdagi O’yin orqali) bolalarni O’qitishgagina emas, balki ular qanday O’qiyotganini bilishiga xam zamin yaratadi.