BiZİm diNİ ƏQİDƏMİz kitab haqqinda

MÜƏLLİF SÖZÜ

Müasir əsrimizdə dünyada böyük bir dəyişiklik və irəliləyişin şahidiyik. Bu dəyişiklik ən möhtəşəm və səmavi dinlərdən biri olan İslam dinindən sərçeşmə tutur.

İslam dini hazırkı əsrdə yeni bir dirçəlişə və tərəqqiyə qədəm qoymuşdur. Dünya müsəlmanları artıq ayılaraq, öz əslinə, kökünə qayıdıb, başqa yerlərdə cavab tapa bilmədikləri problemlərin həllini İslam dininin təlimatlarında axtarırlar.

Bəs bu dəyişikliyin səbəbi nədir? Bu sualı ayrı bir bəhsdə, müstəqil şəkildə araşdırmaq lazımdır. Ən əhəmiyyətli olan budur ki, biz İslama qarşı yaranan bu qığılcımları, dəyişiklikləri bütün müsəlman ölkələrində müşahidə edirik. Elə bu səbəbdən də, dünya xalqları İslamın nə dediyini, nə kimi yeniliklər bəxş etdiyini anlamaq istəyirlər. Belə bir əhəmiyyətli və həssas bir zamanda bizim vəzifəmiz İslamı olduğu kimi, sadə ibarələrlə xalqa çatdırmaq, olduqca ali elmi terminlər və başa düşülməsi çətin olan kəlmələrdən istifadə etmədən, İslamı insanlara öyrətməkdir.

Bu yolla biz, İslamdan düzgün məlumatı olmayan digər şəxslərin bizim əvəzimizdə, dini əqidəmiz barəsində qərəzli şəkildə söz söyləməsinə, yanlış fikir yürütməsinə mane ola bilərik.

İnkar ediləsi deyildir ki, İslam dini digər dinlər kimi müxtəlif məzhəblərə bölünmüşdür. Və bu məzhəblər bir sıra əqidəvi və əməli məsələlərdə bir-birindən fərqli xüsusiyyətlərə malikdirlər. Amma bu təfavütlərin heç birisi müsəlmanların vəhdətinə mane olacaq həddə deyildir. Doğrusu, müsəlmanlar qarşılıqlı anlaşma və səmimiyyət yolunu seçərək, vahid bir

səh:11

ümmət şəklində Şərq və Qərbdən gələn qorxunc tufanların müqabilində dayana bilərlər.

Birlik və qardaşlıq yolunu seçən müsəlman xalqı öz müştərək müxaliflərinə çirkin niyyətlərini yerinə yetirməsinə yol verməməlidir.

Bütün bu söylədiklərimiz yalnız bir sıra qanunların riayət olunması ilə sıx bağlıdır. Onların ən əhəmiyyətlisi isə islam məzhəblərinin bir-birini yaxşı tanıması, onların hər birinin hansı xüsusiyyətlərə malik olduğunu, olduğu kimi dərk etməsidir. Çünki müsəlman firqələri arasında qarşılıqlı anlaşma və etimad yalnız narahatlıqlara son qoyduqdan, bir-birlərini olduğu kimi tanıyaraq müxtəlif anlaşılmazlıqları aradan qaldırdıqdan sonra mümkündür. Deməli, bu məqsəd uğrunda ən doğru seçim, hər bir məzhəbin islam dininin əsli və fəri məsələlərində olan əqidəsini, yalnız və yalnız onların tanınmış, məşhur alimlərindən öyrənməkdir. Çünki hər hansı bir məzhəbin əqidəsini yanlış anlayan kəslərdən, yaxud onların müxaliflərindən və səlahiyyətsiz şəxslərdən öyrəniriksə bir-birimizi düzgün tanımayaraq, nəticədə yersiz düşmənçilik və dostluqla üzləşərək xoşagəlməz sonluğa düçar ola bilərik. Və bu da, ayrılıq, təfriqə, çəkişmə və cürbəcür narahatlıqlara gətirib çıxara bilər. Bütün bunlara əsasən biz bu kitabda müxtəsər olaraq sizi islam məzhəblərindən biri olan şiə məzhəbinin islamın əsli və fəri məsələlərində malik olduğu xüsusiyyətlərlə tanış edəcəyik. Beləliklə «BİZİM DİNİ ƏQİDƏMİZ» kitabı aşağıdakı xüsusiyyətlərə malikdir:

1. Lazım olan mətləblərin qısa və müxtəsər şəkildə bəyanı, əziz oxucuları müxtəlif kitabları araşdırmaq zəhmətindən xilas etmişdir.

2. Bəhslərin aydın və sadə şəkildə açıqlanması, yalnız elmi hövzə mühitlərində yararlı olan kəlmələrin işlədilməməsi, bununla belə lazımi miqdarda bəhslərin dərinliyi qorunub saxlanılmışdır.

3. Təqdim olunan kitabda məqsəd, yalnız sizi şiə əqidəsilə tanış etməkdir. Elə bu səbəbdən də, bir çox sübut və dəlillərdən

səh:12

istifadə olunmamışdır. Yalnız bir necə yerdə imkan dairəsində Qurani-Kərimdən bəzi ayələr, sünnə və əqli dəlillərə olduqca məhdud şəkildə yer verilmişdir.

4. Əqidələr olduğu kimi əks etdirilmişdir. Heç bir tərəfkeşliyə, gözəl cilvələndirməyə və qapalılığa yol verilməmişdir. Bir sözlə məqsəd həqiqətləri olduğu kimi bəyan etməkdir.

5. Digər məzhəblərə son dərəcədə hörmət və ehtiramla yanaşılmışdır.

Əziz oxucu, gördüyünüz kitab, yuxarıda qeyd olunan nöqtələrə riayət edilməklə, Müqəddəs Həcc səfərində, ruhların İlahi eşqi ilə cəlallandığı səfalı bir ziyarət zamanı hazırlanmışdır. Sonra isə müxtəlif iclaslarda bir qrup alimlərin bəhs və araşdırması ilə təkmil edilərək tamamlanmışdır. Ümidvarıq ki, bu xeyirxah əməl söylənilən hədəflərə yetişməklə birgə, bizim üçün qiyamət gününün azuqəsi hesab olunsun. Elə buradaca əllərimizi uca və qüdrətli Xaliqin dərgahına qaldıraraq belə dua edirik:

«İlahi, biz sənin bizləri imana dəvət edən nidanı eşitdik ki: Öz Allahınıza iman gətirin! Və biz də iman gətirdik. İlahi, bizim günahlarımızı bağışla! Pis əməllərimizi ört! Bizi yaxşılarla birgə bu dünyadan apar!»

                                                    Məhərrəm ayı -1417 hicri qəməri.

                                                 QUM - «Əmirəl-möminin» mədrəsəsi

                                                     Ayətullah Nasir Məkarim Şirazi.

səh:13

səh:14

MÜTƏRCİMDƏN

İslam dini Allah-təalanın bəşəriyyətə bəxş etdiyi ən ülvi və pak nemətidir. Onun göndərilmə məqsədi, məxluqatın ən şərəflisi olan insanın dünya və axirət xoşbəxtliyini təmin etməkdir. Deməli, din ağıl, məntiq və pak duyğuların çərçivəsində insan həyatında özünəməxsus ilahi rolunu oynamalıdır. Dinin modern həyatda rolu istər fərdi, ictimai, istərsə də ruhi və həmçinin elmi sahədə çox təyin edicidir. Dinin cəmiyyətdə rolu dedikdə, ilk öncə fərdi sahədəki təsirini nəzərdə almaq lazımdır. Din cəmiyyətin tək-tək fərdlərinin mənəvi inkişafında əsas rol oynayır. Onu ruhi cəhətdən sakitləşdirir, kamilləşdirir, ümid yaradır, çətinliklər qarşısında dözüm və səbir bəxş edir. İmanlı insan yalnız Allaha bel bağlamaqla müxtəlif ağır çətinliklərin öhdəsindən asanlıqla gələ bilir. Yaxud da, ən azından onda ümid və müqavimət hissi heç bir zaman ölmür.

Din cəmiyyətdə insanların əlaqələrinin möhkəmlənməsinə, laqeydliyin kənara atılmasına, mənəvi ayinlərin icrası zamanı bərabərlik və həmrəyliyin yaranmasına xidmət edir. Fərdin nəfsani istəklərini kənara ataraq, məsuliyyətlə cəmiyyətə qarışmasına, başqalarının mənafeyini və ən azından onlarla birgə olan ortaq mənafeyi düşünməsinə təkan verir.

Din cəmiyyətdə baş verən proseslərə laqeyd qalmamağı tövsiyə edir. Cəmiyyətin varlığını təhdid edən məsələlərlə birgə mübarizə aparmağa  sövq edir.

İslam dini elm və ədəbə daim böyük və misilsiz dəyər vermişdir. Dini mənbələrimizdə bu barədə çoxsaylı kəlamlar mövcuddur.

səh:15

Dinin bəxş etdiyi iman, insanda ruhi və maddi problemlərdən qurtulmağa olduqca müsbət təsir göstərir. İman və dinin insan sağlamlığına da birbaşa böyük müsbət təsiri var. Bundan əlavə, həqiqi iman, insanı aqressivlik, təcavüzkarlıq, dünyapərəstlik, xəsislik, riyakarlıq, paxıllıq və sair kimi çirkin xasiyyətlərdən qoruyur. Ədalət, insaniyyət, insaf və sair kimi ülvi duyğular bəxş edir.

Lakin unutmaq olmaz ki, iman insanın fitrətində və daxilində olan, ağıl və məntiqlə hərəkət etməli olan bir duyğudur. Bu duyğu, yalnız düzgün yönləndirildiyi zaman, insana inam, yaşamaq hissi, səbirli olmaq, insanlığa ehtiram bəsləmək, ilahi və bəşəri hüquqları riayət etmək, xeyirxahlıq, fədakarlıq, əfv etmək, rəhimli olmaq, qayğıkeş olmaq, güzəştə getmək, laqeyd qalmamaq, sədaqətli olmaq, həmrəylik və sair kimi dəyərli xislətlər bəxş edir. Onu təfriqədən, ayrı-seçkilikdən və münaqişələrdən uzaqlaşdırır. Sülhə, səbata, əmin-amanlığa çağırır. Həqiqi iman, insanı aqressivlik, təcavüzkarlıq, dünyapərəstlik, xəsislik, riyakarlıq, paxıllıq və sair kimi çirkin xasiyyətlərdən qoruyur.

Buna görə də, dinin rolunu qeyd etdiyimiz zaman, onun haradan və hansı şəkildə mənimsənildiyinə diqqət etmək lazımdır. Unutmayaq ki, elmsiz və məntiqsiz "iman", insanda aqressivlik və əsəbilik də yaradır. Onu barışmaz mövqeyə çəkir. Amansızlıq, özbaşınalıq və cəhalətə düçar edir. İnsanın həyatında problemlər və başqalarına qarşı kobudluq, eləcə öz psixologiyasında iztirablar əmələ gətirir. Onu terrora və sair iyrənc əməllərə sövq edir. Özlərini sanki "Tanrının yer üzərindəki xüsusi səlahiyyətli vəkili" sayan belə şəxslər, cəmiyyətdə çaşqınlıq və hərc-mərclik yaradır, barışmaz mövqeləri ilə insanları təfriqə və münaqişələrə sürükləyirlər. Bu isə əsl cəhalətin səmərəsidir.

Bir halda ki, Allah-təala islam dinini cəhalət və nadanlıqla mübarizə etmək üçün göndərmişdir. Dəyərli İslam Peyğəmbəri (s) təbliğə başladığı ilk gündən insanları cahillik və nadanlıqdan xilas etmək üçün çalışmışdır. Ümumiyyətlə, Tanrının öz dinini

səh:16

göndərməsinin əsl hədəfi məhz cəhalətlə mübarizədir. Çünki, hədislərimizdə də buyurulduğu kimi, cəhalət insanlığın sonudur. Nadanlıq hər nə qədər çox olsa, insan cəmiyyəti bir o qədər xəstə və sərsəm vəziyyətdə olar.

Təkfirçilik hal-hazırda cəhalətin ən bariz nümunəsi kimi özünü göstərir. Müsəlmanların qanını halal etmək, onları amansızlıqla qətlə yetirmək, terror aksiyaları ilə günahsız insanları, körpələri, qadınları və sairi öldürməklə dünyada vəhşət və qorxu yaradırlar. Bu yolla, guya Allaha və dinə xidmət etdiklərini güman edirlər. Bir halda ki, Allahın bizə nümunə göndərdiyi Həzrət Məhəmməd (s) dəfələrlə dünyaya rəhmət və mərhəmət bəxş etmək üçün göndərildiyini buyurur. İslam heç bir zaman, bu cür əməllərə icazə verməmiş, hətta əksinə ciddi şəkildə mübarizə aparmışdır. Belə əməllər dini motiv daşımır. Sırf cəhalətdən yaranan əməllərdir.

Dəyərli oxucu, İslam dini daim humanistlik və insanlara sevgi bəsləməyi tövsiyə etmişdir. Əziz Peyğəmbərimizin (s) insanlara qarşı ehtiram və sayğı ilə rəftar etməsi, onun ən gözəl xüsusiyyətlərindən biri idi. Dinimiz daim bu dəyərlərə təkid edib, insanları ona doğru səsləyir. Hədislərdə deyilir: Dinini dəyərli sayan şəxs öz qardaşlarının hüququna dəyər və ehtiram qoyar. Allahın dinini yüngül sayan şəxs isə, öz qardaşlarının hüququna da qiymət verməz.

Dinimizə görə, müxtəlif din və əqidə sahibləri bir-biriləri ilə dözümlü və qarşılıqlı ehtiram şəkilində birgə yaşamalı, əlaqə saxlamalıdır. Peyğəmbərimiz (s) başqa dinlərin tərəfdarlarının hüququnun pozulmasına yol verməmiş, onlara qarşı zorakılıqların qarşısını almışdır. Pak məsumların (ə) dövründə yaşayan qeyri-müsəlmanların malı-canı və iffəti də, eynilə müsəlmanlar kimi hifz olunmuşdur. Həzrət Əlinin (ə) Misirə rəhbər təyin etdiyi Malik Əştərə yazdığı məktubunda: “İnsanlarla mehriban davran! Onlar sənin ya dində qardaşın (müsəlman) dırlar, ya da, insanlıqda səninlə şərikdirlər!”- kəlamı buna açıq-aşkar sübutdur.

Pərakəndəlik və münaqişələrə gəldikdə isə, unutmayaq ki, insanın və insanlığın ən böyük düşməni ortaq məxrəcləri göz

səh:17

ardına vurub, fərqliliklərin üzərində təkid etməkdir. Həzrət Əli (ə) necə də gözəl buyurur:  "Ayrılıqdan, pərakəndəlikdən çəkinin. Çünki tək qalan qoyun canavara yem olduğu kimi, camaatdan (birlikdən) təcrid olan, tənha qalan da şeytana düçar olar. Çirkin və pis əməllərinə görə sizdən qabaqkı ümmətlərə gəlmiş əzab və çətinliklərdən qorxun! Onların başlarına gələnləri xeyir-şərinizdə yad edin. Onlar kimi olmaqdan çəkinin.

Xar olmuş, qul-kölə olmuş keçmiş xalqların birlik vasitəsilə necə də ağır çətinliklərdən xilas olub, izzət və şərəf, dinclik (əmin-əmanlıq) qazanmasına baxın. Bu yolla, (yer üzərində) əmr verən hökmdarlar və yol göstərən rəhbərlərə çevrildirlər.   Allah   tərəfindən onlara  arzusunda olduqlarından da çox, izzət və böyüklük bağışlanıldı. Deməli, cəmiyyətlər bir yerə toplaşanda, fikirlər birgə, qəlblər bir, əllər bir-birinə yardımçı, qılınclar bir-birinə kömək, uzaqgörənliklər dərin və qərarlar yekdil olanda, onların necə olmalarına nəzər salın. Məgər (vəhdət əhli olan bu insanlar) yer üzünün böyüyü və insanların hər şeyinin ağası deyildilər?!

Sonra onların işlərinin axırında, aralarında parçalanma yarananda, mehribanlıq və birlikləri bir-birinə dəyəndə, sözləri ilə qəlbləri arasında fərq yarananda, dəstə-dəstə olub bir-birlərinin canına düşəndə və bölünərək bir-birləri ilə vuruşanda, düçar olduqları çətinliklərə nəzər salın."

Sevgi, rəhmət, qayğıkeşlik, güzəşt, dözümlülük, birlik və əmin-amanlıq arzusu ilə...

                                                                  Dr. Əfzələddin Rəhimli

səh:18