Balik türleri

 

HAVUZ BALIĞI (Can-asius carrasius) 

Trakya-Marmara Bölgeleri, Kızılırmak, 

Yeşilırmak Deltaları ve Çoruh 

Havzası'nda yayılış gösterir. Boylan 15-

25, en çok 45 santimetre ve 2-3 

kilogram da ağırlıkta olur. Su içindeki 

otlar, dip hayvanları ve sinek larvalarıyla 

beslenir. Sazana benzer ve akrabadır. 

Mayıs-haziran arası 14-20° C. sularda 

150-300,000 yumurtasını 2-3 defada 

otların üzerine bırakır. Suyun kirliliği ve 

oksijen değerine toleranslı bir balıktır. 

Büyüklerinin eti lezzetlidir. Batı 

ülkelerinde üretimi de yapılmaktadır. 

 

HOROZBĐNA (Parablennius 

gattorugine) 

Dalgalı sahillerin taşlık, kayalık ve 

yosunlu bölümlerinde gizlenerek, 

çoğunlukla çift yaşar. Çeşitli türleri 

olduğu gibi tatlı sularda yaşayanları da 

vardır. Yaşam şartlanna göre böcekler, 

kurtlar ve balık yumurtalarıyla beslenir. 

Eti lezzetsiz, sert ve kılçıklıdır. Bu 

nedenle ekonomik değeri yoktur. Bahar 

ve yaz sürecinde erkeklerin ustaca 

hazırladıkları taş oyukları, midye, istridye 

kabukları arasına dişiler, 2,000-15,000 

yumurta dökerler. Erkekler de 20-25 

günlük kuluçka döneminde bazen 

dalgalar içinde atlıya atlıya yumurtalara 

bekçilik yaparlar. 

 

HOROZBĐNA (Blennius fluviatilis) 

Marmara, Ege ve Akdeniz akarsuları ve 

bunların deniz kanşımı acı su 

bölgelerinde yaşar. Boyları denizde 

yaşayanlara göre daha küçüktür. 8-12, 

en çok 15 santimetre, Akdenizdeki türleri 

ise 20 santimetreye ulaşabilir. Su 

altındaki küçük hayvanlar veya böcek 

larvalarıyla beslenir. Yaz aylarında üreyip 

yumurtalarını taşlar ve midye kabukları 

arasına ustaca gizler. Çıplak ve pulsuz 

derisi, yapışkan bir sıvı ile kaplıdır. 

Ekonomik bir değeri yoktur. 

 

ĐNCĐ BALIĞI (Albunus albunius) 

Pullarından yapay inci yapılması ismini 

verir. Ülkemizde çeşitli türleri yaşar. 

Boyları 15-20 santimetre olur. Manyas ve 

Ulubat Göllerinde bolca bulunur. 

Planktonlar, kurtlar, böcek larvaları ve su 

yüzeyindeki sinekleri yakalayarak 

beslenir. Nisan-mayıs arası üreyip, 

yapışkan yumurtalarını nehirlerin giriş 

veya çıkışındaki kıyıların kumluklarına 

bırakır. Eti lezzetli sayılır. Bölgesel 

değerlenir. Orta Anadolu'da Gökçe, Van 

çevresinde darah ismiyle anılır. 

 

 

---

 

ISKARMOZ (Sphyraena sphyraena) 

Bütün sıcak ve ılık denizlerin sığ 

sularından 100 metre derinliğe kadar 

orta sularda yaşayan bir balıktır. Et yiyen 

cinsinden ve avlarına karşı yırtıcıdır. 

Marmara'da az, Ege ve Akdeniz'de 

fazlaca bulunur. Akdeniz barakudası 

olarak da adlandınlır. Boyu 1 metreye 

erişen ıskarmoz balığı, barakuda olarak 

okyanuslarda 3 metreye kadar 

büyüyebilir. Sürü halinde dolaşıp özellikle 

köpek balıklarına hücum ederler. Fazla 

yırtıcılığı ve etinin de gıda değeri 

olmadığı için ekonomik yönü yoktur. 

 

ĐSKORPĐT (Scorpaena porcus) 

Yaşamı aynı aileden olan Lipsoz'un 

aynıdır. Farkları, iskorpitin lipsoza göre 

daha küçük olması (ortalama 20-30 

santimetre) ve renginin koyuluğudur. 

Đskorpitin de dikenleri lipsoz gibi çok 

zehirlidir. Bu nedenle yakalandığında 

dikkat edilmelidir. Eti lezzetli ve çok 

yararlıdır. 

 

 

ĐSPARĐ ĐSPAROZ (Diplodus 

annıüaris) 

Bütün denizlerimizin sıcak ve ılık sahil 

bölgelerinde yaşayan bir karagöz 

türüdür. 16-20 santimetreye büyüyebilir. 

Deniz kurtlan, karides, yosunlar ve balık 

yavrulanyla beslenir. Göçer 

balıklardandır. Đlkbahardan yaz sonuna 

kadar üremelerini sürdürür. Eti beyaz, 

yağlı ve lezzetlidir. 

 

 

 

ĐSTAVRĐT (Trachurus 

trachurus) 

Denizlerimizde sankanat istavrit 

(Akdeniz) ve karagöz istavrit 

(Karadeniz-Marmara) olarak iki türü 

yaşar. Boylan karagözde 15-25 

santimetre, en çok 30 santimetre, 

sarıkanatta ise 30-50 santimetre 

olur. Küçüklerine kraça denir. Gezici 

balıklardır. Hamsi, çaça, çamuka gibi 

küçük balıkların yavrulanyla 

beslenir. Mayıs-ağustos arası sürüler 

halinde ürer. Lezzetli eti, çeşitli 

yemekleri ve bol avlanmasıyla 

ekonomik değeri en yüksek 

balıklardandır. 

  

---

 

ĐSTRONGĐLOS (Spicara smaris) 

Bütün denizlerimizde ve denizlerin 

nehirle karışan acı su bölgelerinde yaşar. 

Đzmaritle aynı ailedendir. Erkekleri 13-

16, dişileri 15-20 santimetre boy ve 50-

100 gram ağırlıkda olur. Suların ısısına 

göre açık denizle kıyılar arasında gidip, 

gelirler. Nisan-mayıs, bazen de temmuza 

kadar üreyip 40-60,000 yumurta döker. 

Planktonlar, küçük hayvanlar ve deniz 

bitkileriyle beslenir. Eti lezzetlidir, bol 

bulunduğu için ekonomik değeri vardır. 

 

ĐZMARĐT (Maena smans) 

Denizlerimizin yerli balıklarındandır. 

Küçüklerine kancur, büyüklerine kanal 

izmariti denir. Boyu ortalama 15 

santimetre, dişileri daha küçük olur. 

Hareketli ve kurnazdır. Yaz aylarıda 

sahillere kadar sokulur. Üst, ön dikenleri 

tehlikelidir. Batar ve yara yapar. 10-12 

yıl yaşayabilir. Erkekleri 3, dişileri 2 

yaşırıda olgunlaşıp, 60-70,000 yumurta 

verir. Balık yumurtaları, yavruları ve 

yosunlarla beslenir. Eti beyaz ve 

lezzetlidir. Bol tüketilir. 

 

KABABURUN (Chondrostoma nasus) 

Çeşitli türleriyle ülkemizde yaygındır. Göl 

ve nehirlerin giriş-çıkışlarının dibe 

yakınlannda çakıllı bölgelerde yaşar. 

Boylan 25-40, en çok 50 santimetre olur. 

Taşlara yapışık yosunlar, bitki kökleri ve 

dip hayvanlanyla beslenir. Mart-mayıs 

arası ürer ve 100,000'e yakın 

yumurtasını çakıllann üstüne yapıştınr. 

Farklı türleri, bölgelere göre çeşitli 

şekillerde değerlendirilir. 

 

KADĐFE BALIĞI (Tınca tinca) 

Kuzey bölgelerimizin bol bitkili durgun 

veya yavaş akıntılı sularında yaşar. 

Genelde 30-40 santimetre en çok 60-70 

santimetre olur. Planktonlar, küçük 

balıklar ve yumuşakçalarla beslenir. 

Gündüzlerini dipte geçirip geceleri 

avlanır. Mayıs-haziran arası üreme 

yapar. Eti lezzetlidir. Sazan 

yetiştiriciliğinde yardımcı olarak 

düşünülen bir balıktır. Sportif yönü 

zevklidir. 

 

 

---