Balik türleri

 

FENER (Lophius piscatorius) 

Kıyılardan 500 metreye kadar derinlerde 

yaşayan, boyları 2 metreye erişebilen, 

bir dip balığıdır. Hareketsiz yatar ve 

antenleriyle avını kendine çekerek çok 

büyük ağzıyla kendi büyüklüğündeki 

balıklan bile yutar. Pulsuz ve çıplak 

vücudunu kapsayan sıvı, insan cildi için 

tehlikelidir. Mart-ağustos arası derinlere 

inerek ürer. 6-7 yaşırıda bir dişi, 1 

milyon yumurta verir. Eti beyaz ve çok 

lezzetlidir. Ekonomik değeri yüksektir. 

Şeker hastalığı tedavisinde kullanılan 

ensülin ilacı, ilk kez fener balığı 

pankreasından elde edilmiştir. 

 

GAMBUSYA (Gambusia affims) 

Anayurdu ABD'nin güney bölgelerinden, 

sivrisinek ve sıtma mücadelesi için 

ülkemize getirilmiştir. Durgun, sığ ve 

sıcak sulara çok toleranslıdır. 0'dan +30° 

C.'ye kadar dayanabilir. Özellikle 

sivrisinek larvalanyla beslenir. Aynca 

yosunları ve kabukluları da yer. 

Erkekleri, 3-5 santimetre dişileri, 6 

santimetre olur. Nisan-ekim arasında 

erkekleri, spermlerini dişinin üreme 

boşluğuna bırakır; 30 günlük 

hamilelikten sonra dişi yaklaşık 60 yavru 

doğurur. Doğa dengesi ve sağlığa yararı 

ile çok değerlidir. 

 

GELĐNCĐK (Gaidropsanıs 

mediterraneus) 

Bakalyaro ve mezgitle ayni türdendir. 

Denizlerimizde birkaç cinsi yaygındır. 

Sıcak ve ılıman suların taşlık, kayalık 

diplerinde sahillere yakın yaşar. Balık 

yavruları ve kabuklularla beslenir. Çevik, 

yırtıcı ve saldırgandır. Derisi çok 

kaygandır. Ortalama 20, en çok 40 

santimetre boyda olur. Üremesini 

sonbaharda yapar. Beyaz ve lezzetli 

etiyle ekonomik değeri olan bir balıktır. 

 

 

GÖKKUŞAĞI ALABALIK (Salmo 

gairdneri) 

Kuzey Amerika kökenlidir. Yetiştirilmek 

üzere dünyaya yayılmış, bu arada 

ülkemize de getirilmiştir. Temiz, oksijeni 

bol sularda yapay yemler veya küçük 

balıklarla beslenebilen yetiştirmeye en 

çok uyum gösteren, tuzlu deniz suyuna 

da toleransı olan bir alabalık türüdür. 

Erkekler 2, dişileri 3 yılda olgunlaşıp 

kilogram /ağırlığına göre yaklaşık 1,000-

5,000 yumurta verir. Denizde 

yetiştirilenleri, daha çabuk büyüme 

gösterir. Etinin lezzeti ve bol üretimiyle 

ekonomik değeri çok yüksektir. 

 

---

 

GÖL ALABALIĞI (Salmo trutta 

lacustris) 

Kuzeybatı Anadolu, Abant ve 7 Göller 

Bölgesi'nde yayılış gösterir. Çeşitli 

türleri vardır. Türüne göre renk, boy 

ve beslenme farklılıkları gösterir. 

Genelde temiz, bol oksijenli soğuk 

sularda fazla gezinmeden; 

planktonlar, dip hayvanlan ve küçük 

balıklarla beslenerek yaşar. Boyları 

ortalama 25-40, yabanlarında 60-70 

santimetre olabilir. Eylül-ocak 

arasında üreme yapar. Yumurtalarını 

dipteki çakıllara yapıştırır. Üretimi 

yapılmaz. Eti çok lezzetli, ekonomik 

değeri bölgeseldir. 

 

GÖRDEK (Ruülus rubilio) 

Kızılgöz ailesindendir. Kuzey Ege, 

Marmara ve Trakya'da fazla hareketli 

olmayan akarsuların zengin bitkili kıyı 

bölgelerinde yaşar. Kış aylarını daha 

derince sularda geçirir. Kurtlar, böcekler, 

kabuklular ve böcek-sinek larvalarıyla 

beslenir. Boyu 15-20, en çok 25 

santimetre olur. Nisan-mayıs arası 

ürettiği yumurtalarını bitkilerin arasına 

bırakır. Besin yönüyle değersizdir, fakat 

av yemi olarak değerlendirilir. 

 

  

 

GÜMÜŞ (Atherma boyeri) 

Denizlerimizde yaygın olan Gümüş'ün 

Sapanca, Đznik ve Köyceğiz Göllerinde 

yaşayan bir türüdür. Sıcak sularda, 

böcek larvaları ve sualtı hayvancıklarıyla 

beslenerek yaşar. Mayıs-eylül arasındaki 

üreme devresinde yaklaşık 600 yapışkan 

yumurtasını; kumlu, çakıllı zeminlere 

bırakır. Su yüzeyine yakın, sürü halinde 

dolaşırken su kuşlarına yem olur. Eti 

yenebilir. Daha çok balık üreticiliğinde 

yem veya balık unu endüstrisinde 

değerlenir. 

 

GÜMÜŞ HAVUZBALIĞI (Carassius 

auratus gibelio) 

Trakya ve Doğu Karadeniz'in yumuşak 

zeminli, bol bitkili akarsularında yayılış 

gösteren bir carrasius türüdür. Büyümesi 

daha hızlı olup 3-4 yaşırıda 15-20 

santimetreye erişir. Daha büyüklerine de 

rastlanır. Mayıs-haziran arası 160-

380,000 yumurta döker. Bazı hallerde bu 

yumurtaları, sazan veya diğer havuz 

balıklarının döllediği de olur. Eti yenebilir. 

Havuz veya akvaryumlarda süs balığı 

olarak yaşatılır. 

---

 

GÜMÜŞ SAZAN (Hypophtalmichthys 

molitmc) 

Diğer sazan türleri gibi Güneydoğu Asya 

kökenli bir balıktır. Ortalama 100-120 

santimetre boy ve 20 kilogram ağırlığa 

erişirler. Fido planktonlarla beslenir. 3 

yaşırıda cinsel olgunluğa erişip, 20 - 22° 

C.'de ve üstündeki sularda kilogram 

ağırlığına oranla 140,000 yumurta verir. 

Yağsız ve lezzetli eti, Çin'de değerli bir 

yiyecektir. Bu nedenle ülkemize de 

getirtilerek araştırma enstitülerinde 

yaşam uygulama ve üretme şartları 

incelenmektedir. 

 

GÜNEŞ (Coris julis) 

Bu balık da lapin ailesindendir ve aynı 

yaşam karakterini gösterir. Boyları 

ortalama 20 santimetre olur. Gövdesini 

çevreleyen renklerin güzelliği ile 

denizlere güzellik katarlar. Nisan-haziran 

arasında üremelerini yaparlar ve türüne 

göre 600-20,000 taneye kadar yumurta 

döker. 

 

 

 

 

HAMSI (Engraulis 

encrasicolus) 

Karadeniz'in insan yaşamıyla 

birleşen balığıdır. Marmara'da da 

bulunur. Sürüler halinde yaşar ve 20 

santimetreye kadar büyür. Ocak-

mart arasında beslenmek içm 

sahillere yaklaşır ve bol av verir. 

Gündüzleri 30-40 metre derinlerde, 

geceleri yüzeye yakınlarda dolaşır. 1 

yaşırıdan itibaren olgunluğa erişip 

18 - 20° C. sularda, 25-60 metre 

derinlikte ve az tuzlu sularda üreyip, 

yaklaşık 40,000 yumurta döker. 

Etinin lezzeti, çeşitli tüketim 

yönleriyle ekonomik değeri çok 

yüksektir. Aşırı avlanılması ve 

orkinos-palamut-uskumru/torik 

sisteminde dengenin bozulması, 

hamsiyi de tehlikeli olarak 

etkilemektedir. 

 

HASKEFAL (Mugu cephalus) 

Denizlerimizde yaygın bulunan bir kefal 

türüdür. Ortalama 30-50, en çok 75 

santimetre boyda olabilir. Bütün kefaller 

gibi ürkek ve çevik bir balıktır. Açık 

denizle sahiller arasında gidip gelirler. 

Bazen beslenmek için sürüler halinde acı 

sulara, lagünlere, hatta nehirlerin içlerine 

girerler. Deniz dibi bitkileri ve 

yumuşakçalarla beslenir. Yaz aylarında 

üreyip 150,000-1 milyon yumurta verir. 

Beyaz etinin lezzeti ve mumlanarak 

pazarlanan havyar yumurtasıyla 

ekonomik değeri çok yüksektir. 

 

---