Bakı 2011 Fənn: Beynəlxalq İqtisadi Münasibətlər

Sərbəst dalğalanan kurs sistemləri

• Sərbəst dəyişkən, elastik (flexible) və ya üzən (floating) kurs sistemləri də adlandırılır.
• Bu sistemdə valyuta kursları rəqabətli bazar şərtlərində bir mal kimi, valyuta bazarı təklif və tələb qüvvələrinin fəaliyyətinə buraxılmışdır.
• Başqa sözlə, valyuta kursaları, məcmu valyuta tələbi ilə məcmu valyuta təklifinin bərabərləşdiyi bir səviyyədə formalaşır.
• Bazar tələbində və ya bazar təklifində bir dəyişmə ortaya çıxdığı zaman buna bir reaksiya kimi kurslar da dəyişir.
• Buna görə kurslarda hər zaman enmə və yüksəlmə baş verə bilir.

Sərbəst dalğalanan kurs sistemləri: Qrafiki şərh-1

• O

• Valyuta Kursu

• Valyuta Miqdarı

• O

• Valyuta Kursu

• Zaman

• (a) Valyuta tələb və təklifi

• (b) Kurs dəyişmələri qrafiki

• Qrafik 1: Sərbəst Kurs Deyişmələri

• R1

• R0

• M0

• M1

• M2

• E

• E1

• K

• D’

• D

• D’

• D

• S

• S

• Məcmu valyuta tələbi, ölkənin əmtəə və xidmət idxalı ilə ixrac edilmək istənilən kapital həcmindən ibarətdir.
• Kurs yüksəldikcə xarici əmtəələr bahalaşır və tələb edilən xarici əmtəə həcminə görə zəruri valyuta tələbi azalır.
• Kurs yüksəldikcə ixrac olunan mallar valyuta cinsindən ucuzlaşmış olur.

• Qrafikin (a) hissəsində göründüyü kimi valyuta bazarında tarazlıq DD valyuta tələbi ilə SS valyuta təklifinin kəsişdiyi E nöqtəsində baş verir. Bazar həcmi OMo, tarazlıq kursu ORo olur.