Bajardi: 951-20 Guruh talabasi Ramonberdiyeva Gulnoza Ilmiy rahbar

Bitlarning o’rnini almashtirish

Shifrlash

Bitlarning o’rnini almashtirish

Shifrlash
DES algaritimida shifrlash jarayonining blok-sxemasi

Simmetrik shifrlash algoritmlari aslida bir nechta turli nomlar bilan tanilgan:

• Simmetrik kalit algoritmlari ,

  
  

• Simmetrik shifrlar ,

  
  

• Maxfiy kalit algoritmlari va

  
  

• Ommaviy shifrlar . (Biz ommaviy shifrlar haqida biroz keyinroq gaplashamiz.)

  
  

Rossiyaning axborotni shifrlash standarti. Rosssiya Federatsiyasida hisoblash mashinalari, komplekslari va tarmoqlarida axborotni kriptografik o’zgartirish algoritmlariga davlat standarti (GOST 2814-89) joriy etilgan. Bu algoritmlar maxfiylik darajasi ixtiyoriy bo’lgan axborotni hech qanday cheklovsiz shifrlash imkonini beradi. Algoritmlar apparat va dasturiy usullarida amalga oshirilishi mumkin.
Standartda axborotni kriptografik o’zgartirishning quyidagi algoritmlari mavjud:

• oddiy almashtirish;

  
  

• gammalash;

  
  

• teskari bog’lanishli gammalash;

  
  

Imitovstavka bu algoritmlar uchun 8 ta 32 xonali ikkili so‘zlarga ajratilgan 256 bit o’chamli kalitning ishlatilishi hamda dastlabki shifrlanuvchi ikkilik ketma -ketlikning 64 bitli bloklarga ajratilishi umumiy hisoblanadi.

Oddiy almashtirish algoritmining mohiyati quyidagicha
Dastlabki ketm a -ketliknin g 64 b itli bloki ikkita 32 xonali A va V ikkili so‘ zlarga ajratiladi. A so‘ zlar blokning kichikxonalarini V so‘ zlar esa katta xonalarini tashkil etadi. Bu so 'zlarga son i /= 3 2 bo‘ lg an siklik iteratsiya operatori F, qo‘llanilad i. Blokning kichik bitlaridagi so‘ z (birinchi iteratsiyadagi A so ‘ zi) k alitining 32 xonali so‘zi bilan mod252 bo‘yicha jamlanadi; har biri 4 bitdan iborat qismlarga (4 xonali kiris h yo‘ li vektrlari) ajratiladi; maxsus almashtirish uzellari yordamida har bir vektor boshqasi bilan almashtiriladi; olingan vektorlar 32 xonali so‘zga birlashtirilib , chap tarafga siklik ra vishda siljitiladi va 64 xonali blokdagi boshqa 32 xonali so‘z (birinc hi iteratsiyadagi V so‘zi) bilan mod 2 bo‘yicha jamlanadi.
Gammalashl algoritmida dastlabki bitlaning ketma –ketligiga gammaning bitlari ketma -ketligi bilan mod2 bo‘yicha jamlanadi. Gamma oddiy almashtirishalgoritmigabinoan hosil qilinadi. Gammani shakllantirishda ikkita maxsus doimiylardan hamda 64 - xonali ikkili ketma -ketlik sinxroposilkadan foydalaniladi. Axborotni faqatsinxroposilka borligida rasshifrovka qilish mumkin . Sinxroposilka maxfiy bo‘lmaydi va ochiq holda kompyuter xotirasida saqlanishi yoki aloqa kanali orqali uzatilishi mumkin. Teskari bog‘lanishli gammalash algoritmi gammalash algoritmidan faqat shifrlash jarayonining birinchi qadamidagi harakatlar bilan farqlanadi.