Azərbaycan xalq cümhuriYYƏTİNİn keçİRİLMƏSİ ÜZRƏ DÖVLƏt komiSSİyasi
Yüklə 5,97 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Texniki redaktoru
751
Mənqul - daşınan mal Məiyət - yanında olma, birlikdə, böyük bir şəxsi müşayiət edən şəxs(lər) Mərbut - rabitəli, bağlı, calanmış, bitişik Məğrub(ə) - rəğbət olunan, istənilən, sevilən, gözəl, bəyənilmiş Mərçə - qayıdılan yer, müraciət olunan yer, adam, müəssisə Məcruh - yaralanmış Mərçu - müraciət edilmiş Məhsub - hesaba alınmış, sayılmış Məhəlli - yerli Məhzur - ehtiyat, edilməsi çətinliklər qorxu, ehtiyat çəkinmə, həzər etmə Məhzun - qəmli, kədərli Məhsub - hesaba alınmış Məhzur - ehtiyat ediləsi, ehtiyat Məhsur - hasarlanmış, məhdudlaşdırılmış Mohlike - təhlükəli yer, qorxulu yer, təhlükə, qorxu Məhfil - yığıncaq yeri, toplanış, heyət, məs: dərnək Məhfuz - qorunmuş, saxlanılmış Məşbu - doymuş, tox Məşum - nəhs, uğursuz, bədbəxt, talesiz Məşrut – şərtli, şərtlənmiş, şərtə görə tələb olunan Məşru - qanuni Məşrub - içməli su, spirtli içki Məşruh - şərh olunmuş, izah olunmuş, açılmış Məşruhən - şərh olunmuş halda Məşixiyyət - şeyxlik Miyan - bel, orta, ara Mitralyoz - pulemyot Möhtəviyyat - içindəkilər, mündərəcə, məzmun Murad – istək, arzu Müariz - etiraz edən Müamilə - rəftar, hərəkət, al-ver, faizlə pul vermə Müavinət - kömək etmə, yardım etmə Müaf - əfv olunmuş, bağlanmış Müahidə - əhdnamə, bağlaşma Mübaşir - tapşırığı yerinə yetirən, icra edən (adam), düz, müdir, idarə edən Mübaşirət - məşğul olma, başlama Mübəddəl - dəyişdirilmiş, əvəz edilmiş, çevrilmiş, başqa şəklə salınmış Mübin - əyan, aşkar, aydın Mübəliğ - töbliğ edən 752
Mübərra - ari, təmiz Müvəzze - paylayan, təqsim edən, parçalayan Müvəzzəh - tövzih edilmiş Mülaqat - görüş, qonuşma, söhbət Mülayimət - mehribanlıq, yumşaqlıq, naziklik Mümamniət - mais olma Müməssil – təmsil edən, nümayəndə Müməyyiz - ayıran, fərq qoyan, müfəttiş Münaqişə - çəkişmə, toqquşma Münaziə(t) – sözləşmə, düşmənçilik Münafiq - ikiüzlü, riyakar, ikitirəlik salan Münqad - sakit, itaətkar Mündəric – dərs edilmiş Münqəid – itaət edən, ram olmuş, tabe Münsif - insaflı, ədalətli Müntəxib - əsasən, intixab edən Mühəyya - hazır, hazırlama, hazırlanmış, tədarük edilmiş Münhəll - həll olunmuş, ləğv edilmiş Münhəsir – kiməsə məxsus Münçər - axıra çatan, nəticələnən Müncəsim - harmonik Münfəil - bir şeydən təsirlənmə, utancaq, xəcalətli Münfərid - yalnız, tək, tənha, tək başına həyat sürən Müraat – riayət etmə Mürasilə - yazışma, məktub Mürəxxəs - azad olmaq, buraxılmış Mürəbbi – tərbiyəçi Müsadimə - çarpışma, toqquşma Müsalihə - sülh, barışma Müstəid - istedadlı, qabiliyyətli, bacarıqlı Müstəqbəl - gələcək, irəlidə olan, gələcək zaman Müstəhza - istehza edən, lağa qoyan, ələ salan Müstəhkəm - möhkəmləndirilmiş, möhkəm, bərk Müstəhfiz - mühafizə edən, gözətçi Müstəcel - təcili, tələsən Müsəddiq - təsdiq olunmuş, doğru sayan, yoxlayan Mütabiq - uyğun, münasib Mütarikə - müvəqqəti barışıq, iki tərəfin razılığı Mütəəddid - çox sayla, çoxlu, bir neçə, bir sıra 753
Mütəntən – təntənəli, həşəmətli, dəbdəbəli, gurultulu Müxəyyar - seçkidə hüququ olan Müti - itaət edən, tabe olan, sakit, dinc Mücab - səbəb, bais, lüzum, zərurət Mücadilə - sözləşmə, çəkişmə Mücrim - günahkar, müqəssir Mücəddidən – yenidən, bir daha, yenə də Müncərr - bir nəticəyə gəlib çatan, bir işin, hadisənin sonuna çatan Müchər - cingiltili, açıq Mücəssəm - cismanı olan, vücudlu, olan Məbəd - başlağıc Mədud - sayılmış, məhdud, miqdarı az olan Məbna - bina edilmiş, əsas Məvadd - maddələr Məqam - yer, rütbə, məkan, mövqe Məqbul – qəbul olunan, xoşa gələn, qəşəng Məqruz - borclu Məqtul - qətl edilmiş, öldürülmüş, ölən Mədd - uzatma, uzanma Mədyun - minnətdar, verəcəkli Məzalim - haqsızlıqlar, zülmlər Məmalik - məmləkətlər, ölkələr Məmat - ölüm Məmnu - qadağan edilmiş Məsai - çalışma, səy Məsail - məsələlər, mövzular Məsabə - dərəcə, mərtəbə Məsərrət - şadlıq, sevinc Məsuniyyət - toxunulmazlıq Məsarifat - xərclər Məsir - yol, məslək, kömək yeri Məsrur - sevinc, şən, şad Məsud – xoşbəxt Məsun - toxunulmaz Məsh - sürtmə, çəkmə, yağlama Mətmə - arzu edilən, meyl olunan Məta - mal, əmtəə, maya, sərmayə, kapital Mətbu – təb edilmiş, çap olunmuş Məəttəəssüf – təəssüflər 754
Mətn – mətanətli Mətlub (ə) – tələb edilən, istənilən Məişət - yaşayış, yaşama, yaşayış vəsaiti, dolanacaq Mənsəb – yüksək vəzifə, bğyük məqam Mənhus - uğursuz, nəsh, bədbəxt, talesiz Məruf - tanınmış, məlum olan, məşhur Məhafil - yığıncaqlar Məhbəs – həbsxana Miskin – yoxsul, fəqir, yazıq, aciz Möüqəf - yer, məhəl, vaxt, zaman Məvaqif - dayanacaq Mövud – vəd edilmiş, vəd olunmuş, vədəli, müəyyən edilmiş Mövquf - dayandırılmış, saxlanılmış, müvəqqəti həbs olunmuş, yönəldilmiş, Mövizə - ruhanilərin mənbərdən etdikləri vəz, dini öyüd, nəsihət Mövzu - bir məsələnin əsas məzmunu Mövrid - əsas yer, yol, vasitə Mövt - ölüm Mövcib - səbəb, dəlil, əsas, sübut Mövcudiyyət - varlıq, var olma,meydanda olan nəğd Mötəmid - etibarlı Mötəriz - sağınan, qorunan, çəkinən, ehtiyatlı Mötərif - etiraf edən, günahını boynuna alan Möhtəməl - ehtimal olunan, mümkün olan Möhtəkir - böyük qazancla mal alıb satma Müqtəza - lazım gələn, lazımlı, vacib Müqərrər – qərara alınmış, qərarlaşdırılmış Müqəddəm - əvvəl Müdəbbir - tədbirli, uzaq görən Müddəi - iddia edən adam, iddiaçı, tələb edən Müddəi-əl - ümum-prokuror Müəbbəd - sonsuz, əbədi, həmişəlik Müəssir - əsəredici, təsirediçi, acınacaqlı Müəzzəm - əzəmətli, böyük, təzim olunmuş, hörmətli Müzahir - aşkar edən, nümayişçi, nümayiş edən, kömək edən Müzəvvir - yalançı, saxtakar, qəlb iş görən, yalandan sənəd və sonra düzəldən Müzəyyən - bəzənilmiş, zinyət, bəzəkli Müztərr - məcbur, naçar, sıxıntılı Müzhər - erkək, oğlan uşağı Mükəddər - kədərli, qəmli, məhzun 755
Mükərrər - təkrar olunan, bir daha olmuş Müsafirxana - mehmanxana, qonaq evi Müsəlləh - silahlı, silahlanmış Müsəlləm - aşkar, şübhəsiz, etirazsız Müsərrəh - aydın, söylənmiş, açıq izah edilmiş Müstəhəq - layiq, layiq olan, ehtiyacı olan Mürəccəh - başqalarından üstün tutulan Mürur - keçmə, ötmə, cərəyan etmə Müsaidə - köməklik, yardım, izin, icazə, rüsxət Müsalimət - barışıq, barışmaq Müsafir - sərnişin, səfər edən Mütəvvəl - uzadılmış, çəkilmiş Mütəaqib - dalınca, ardınca Mütəzəmmin - zamin olan, öhdəsinə alan, tutan, əhatə edən Mütəəssif - heyfslənən, təəssüf Mütəməddin - mədəniyyətli Müttəhid - birləşmiş, birgə Mütəhəyyir - heyrətə düşən, çaşmış Mütəhəmmil - dözən, qatlaşan, davam Mütəhəmmim – bitirən, tamamlayan Mütəhəssis - hiss edən Mütəşəxxis - görkəmli, tanınan, qabaqcıl Müftəxər - fəxr edən, vüqarlı Müfəttin - fitnəkar, ara qarışdıran Mütənəffir - nifrətlənən Mütəvvəl - uzaqlaşan, kənar gəzən, uzadılmış, gərilmiş Mütərra – təravətli, təp-təzə Məccanən - pulsuz Müxabir – məlumat verən, əlaqə saxlayan Müşar(ün) ilehy - haqqında qabaqda danışılmış; yuxarıda göstərilən Müşəvviq – təşviq edən, həvəsləndirən Müşkül - çətin, əngəl, mane Müşəxxəs - şəxsiyyəti bəlli edilmiş, seçilmiş, tanınmış Mühaba(t) - sıxılmış, etina etmə. Ehtiramla yanaşma, utanmaq Mühakimə - məhkəmədə işə baxma, mühakimə üsulu Mühəvvəl – həvalə edilmiş Mühəqqəq - təhqiq olunmuş, doğru, gerçək. yəqin Mühəqqər - təhqir olunmuş, alçaldılmış
756
Nab - xalis, saf, təmiz Naküvara - xoş olmayan Nasir - kömək edən, köməkçi Nafe - fayda Nəfbərdar - mənfəətli, götürən Nəfy - inkar etmə, rədd etmə Nəşvünüma - boy atma, böyüyüb artma, inkişaf Nəşət- hasil olma, yetişmə, törəmə inkişaf Nafilə - məcburi olmayan, namaz, hədiyyə Nəz - çəkib qoparma Nəf - xeyir, fayda, mənfəət, qazanc, qovma, çıxarma Niza - çəkişmə, qalmaqal, qovğa, tutuşma Nigəhban - baxan, gözətçi, qaravulçu Nisab - son hədd, arzu olunan dərəcə Nisan - aprel ayı Novzühur - yeni ortaya çıxan, yeni əmələ gələn
Ovdət - qayıtma, geri dönmə Ovza – vəziyyətlər Ovn - kömək, yardım Ovraq – vərəqlər Oda – otaq
Övza – vəziyyətlər, hal, vəziyyət Övdət - qayıtma, geri dönmə
Paydar - daimi, həmişəlik Payə - dərəcə, mənsəb, rütbə, mövqe Paymal - tapdalanma, heç olma Pasiban - qoruyan, keşik çəkən, polis Pəzir - qəbul edən, qəbul edilən Piş - ön, irəli, qabaq, qənşər Pişəvər – sənətkar, usta Pişnihad - təklif, təqdim etmə Pişrov - irəlidə gedən, qabaqcıl
757
R Rabieən - dördüncü olaraq, dördüncü dəfə, dördüncüsü Rah - yol, məslək, üsul Rahi - yolçu, yol gedən Rəğmən - acığına olaraq, əksinə, qarşı Rəncbər - zəhmətkeş Rəman - hürkək Rəf – ləğv etmə Rəfət-Rifət – yüksəliş, böyük rütbə Rəhin - girov qoyulmuş, girov saxlanan Rəxnə - sökük, yırtıq, məs: zərər, ziyan Rical - kişilər, ərlər, yüksək rütbəli şəxsiyyətlər Rişə - kök: bir şeyin əsası Rövnəq - parlaqlıq, lətafət, gözəllik, bəzək Ruz - gün Ruəsa - ("rəis"in cəmi) rəislər Rüsumat - müxtəlif mallardan alınan vergi Rücu - müraciət etmə, geri dönmə, qaytarma, sözləşmə
Sadir - əmələ gələn, üz verən, baş verən, çıxan Saqit - etibardan düşmüş San - hərbi keçid Səylab - sel suyu, sel haqqında, şiddətli axan su Səvab - doğruluq, düzgünlük, hamının xoşuna gələn iş, hərəkət Səltənət - hökmdarlıq, dövlət, hökuməti, padşahlıq Sefid - ağ (rəng) Səri - sürətli, yeyin Sərsəri - dərbədər, başlı-başına Sərəfraz - başı uca. Sərih(ə) - açıq, aydın, aşkar Səhl - asan, yüngül Sini - yaş, ömür, məcməyi Səqil - ağır Səlah - sülh və asayiş, yaxşılaşdırma Səlahiyyun - doğruluq, sülh tərəfdarı Sələf - ata-baba, keçmiş nəsil Sənə - il
758
Sipər - qalxan Sitarə - ulduz Sövq - təhrik etmə Su - pislik, yaramazlıq Sui-istəmal - öz hüquq və vəzifəsindən qəsdən və qanunsuz olaraq başqarının zərərinə istifadə etmə Sui - niyyət, pis fikir, pis niyyət Süls - üçdə bir Sur - yüksək və qalın divar, hasar Sükunət - yaşama, bir yerdə, sakin olma
Taği – həddini aşmaq, azğın, üsyançı Tədib - cəzalandırmaq Tədad - sayma, bir-bir sadalama, say Təali – yüksəlmə, şan-şöhrət qazanma, məşhurlaşma, tərəqqi Təati - ümumi razılıq Təvarüs - varis, vərəsəlik edən Təvəhhüm - vahilənmə, əsassız şübhəyə düşmə, vahiməyə düşmə Təam – yemək, xörək Təbdil - dəyişmə, çevirmə, tərcümə Təb – basma, çap etmə, xasiyyət Təğyir - dəyişmə, başqa şəklə salma Təqlid – bənzətmə, yamsılama Təqrir – yerləşdirmə, izah etmə, bəyan etmə Tədavi - özünü müalicə etmə, müalicə edilmə Tədabir - tədbirlər Tədafö - müdafiə, qorunma Tədib - ədəb öyrətmə, tərbiyə vermə, cəza vermə Tədil - ədalətlə iş görmə, mötədilləşmə Tədiyə - ödəmə, borc vermə, əda etmə Təzad - bir-birinə zidd olma, ixtilaf, ziddiyyət Təzyid - çoxaltma, artırma Təzim – hörmət etmə, baş əymə Təzyin – bəzəmə, ziynətləndirmə, bəzək-düzək vermə Təyid – təsdiq etmə Tənfir – nifrətləndirmə, iyrəndirmə Tərviç - rəvac vermə Təriz - etiraz etmə
759
Tərd - uzaqlaşdırma, rədd etmə Tərəddüd - şübhə Təriq - yol, məslək, tərz, üsul, vasitə Təriz - işarə, eyham, kinayə, məc: tənə Tərs - qorxu, qorxma Tərfi – yüksəlmə, ucaltma, rütbəsini yüksəltmə Tərcih - bir şeyi başqasından üstün tutma, daha artıq bəyənmə Təsvib – təsdiq etmə Təsviyə - qaydaya salınmış, bir tərəf edilmək Təsəllüt - ağalıq etmə, hökmranlıq Təsrif - dəyişmə, meylilənmə, təsrif etmə Təsərrüf - Sahib olma, yiyələnmə Təsmiyə - qərara gəlmə, qərar vermə Təsmim - qərara gəlmə, qərar vermə Təshil - asanlaşdır(ıl)ma Təcəddüd - yenilik, yeniləşmə Təşrik - şərik etmə, ortaq etmə Təşrini - sani-noyabr ayı Təşrih – cərrahiyyə Tedad - say, bir-bir sadalama Tiren - dəmiryolu qatarı Tövdi - vidalaşma Tousiə - vüsətləndirmə, genişləndirmə Təvəccöh - diqqət etmək Təqaza – tələb, xahiş Təqviyə - gücləndirmə, qüvvət vermə, möhkəmləndirmə, bərkitmə Təqərrür - müəyyən etmək, təsdiq edilmiş Təqib - izləmə, ardına düşmə Təbən – ifadə etmə, yazma Tövsiə - genişləndirmə Təvəssol - müraciət etmək, əl atmaq Təkəbbür - lovğalanma Təkyəgah – söykənəcək yer. istinadgah Təkmil - bitirmə, ikmal etmə Təlif - əsər yazma, kitab yazma, yazılmış və tərtib edilmiş kitab, əsər Təməllük - başqasının malına yiyələnmə, sahib olmaq Tənqis - azaltma, aşağı endirmə Tənəzzül – enmə, aşağı düşmə 760
Tənəvvür - işıldama, parıldama, ziyalaşma Tənsib - münasib görmə, uyğun hesab etmə Təəllüq - asılı, mənsubiyyət, münasibət Tələqqi - hesab etmə, qiymətləndirmə Təmdid - uzatma, çəkmə Təməvvüc - dalğalanma Təməllük - yiyələnmə, sahiblənmə Təməddün - sivilizasiya, mədəniyyət Təməyyüz – fərqlənmə-seçilmə Tənə - danlama, başa qaxınc etmə Təthir -- ətirləmə, təmizləmə Təfrit - israfçılıq, bədxərclik Təfsir - mənanı izah etmə, şərh etmə Təftin - fitnə salan, ara qarışdıran Təfəttən - başa düşmə, dərk etmə, anlama, qavrama Təhdid - qorxutma, hədələmə Təhəmmül - ağır vəziyyətə dözmə, səbr etmə Təht - alt, aşağı Təhvin - yüngülləşmə, aşağı salma Təhəssür – həsrət çəkmə Təxəvvüf - qorxuya düşmə, xoflanma Təxəlli - boşaltma, boş qalma Təxsis – həsr etmə, bir şeyi biri üçün ayırma, birinə məxsus etmə Təcdid – təzələtmə, yenilə(t)mə Tövzih - aydınlaşdırma, izah etmə, Tühəf - misli bərabəri olmayan hədiyyə
Ülvi - aln, uca, yüksək Üləma - alimlər Ümurat ("Ümur"un cəmi) - əmrlər, işlər, məsələlər Ünas - qadınlar Ürf - qayda, dünyəvi, adi qanun, qanun adət Ürvə - əlaqə, münasibət Üşr - onda bir Üfaq - kiçik Üful - batma, günəşin, ayın çatması məc: ölüm Ücrət - muzd, əmək haqqı
761
Fövq - üst, yuxarı Fel - hərəkət, əməl, həqiqət, gerçəklik Fəlah - qurtuluş, nicat, uğur, qələbə Fəzl - artıq, qalıq, lüzumsuz Fəllah - əkinçi Fəsx - əhdi pozma, ləğv etmə, buraxma Filhəqiqə - həqiqətən, doğrudan, gerçəkdən Filfor – dərhal Feyz - nemət, bolluq, bərəkət Fəvəran - fəvvarə vurma, qaynama, püskürmə Fiyat – qiymət Fövqəladə - qeyri-adi, mühüm, son dərəcə Fövqəzzikr - yuxarıdan deyilən, yuxarıda zikr olunan Feut - ölüm, yox olma, əldən çıxma, məhv olma Fütuhat - fəthlər
Xassə - bir adama, ya bir şeyə məxsus olan hal, xüsusiyyət, xasiyyət Xəl - endirmə, devirmə, taxtdan salma, qoparıb atma Xəla - boşluq, boş yer Xitvə - addım, bir addım (ölçü) Xilaf - əks, zidd, yalan Xüsumət – düşmənçilik, ədavət Xitam - bitmə, tükənmə, sona çatma, son, axır Xərci rah - yol xərci
Havi - əhatə edən, əhtiva edən Hazirun-haziran - hazır olanlar Ha(y)iz - malik olan, sahib, yiyə, əhatə edən Həqarət – hörmətsizlik, saymamazlıq, həqirlik Həziran - iyun ayı Həsəb - miqdar, vəzn, ölçü, ad-san, böyüklük Həmpa - yol yoldaşı, ayaqdaş, kəndlinin orta təbəqəsi Hakəza - belə, bunun kimi Hecabi - pərdə saxlayan Heysiyyət - etibar, ləyaqət, şəxsiyyət Həng - polk 762
Hin - vaxt, zaman, çağ Hidayət - doğru yol göstərən Hüsn – gözəllik, camal, yaxşılıq
Cari - axar, rəvan, indiki, hazır, icra edilən, tədavüldə olan Cəbəl - dağ Cərh - yaralanma, yara, qəlbi sındırma, sancma, təhqir etmə, biabır etmə Cəhl - bilməməzlik, nadanlıq Civar - yaxın yer, ətraf Cifə - leş, qoxumuş cəmdək, cəm: sərvət, var, dövlət, Cift - var, dövlət Cünbündə - yanında Cürm - günah, təqsir, qəbahət
Şayan - layiq, münasib, yaraşan Şaye - yayılmış, hamıya məlum olan Şayiə - xəbər yayma, dedi-qodu Şayistə - layiq, yaraşan, münasib Şəbat - fevral ayı Şəqi - cani, quldur, cinayətkar Şədid - güclü, qüvvətli, kəskin, çətin, ağır, Şüru - başlama, girişmə
763
Rəssamı Zaur Əliyev Texniki redaktoru Elmira Tağıyeva
Çapa imzalanmış 06.07.98. Kağız formatı 60x90 1/ 16 . Şərti çap vərəqi 62.0. Uçot- nəşr vərəqi 59,5. Tirajı 1000. Sifariş 1378. Müqavilə qiyməti ilə.
Yüklə 5,97 Mb. Dostları ilə paylaş:
|