Azərbaycan respubllkasi təHSİl naziRLİYİ azərbaycan əM Ək və sosial münasiBƏTLƏr akadem iyasi g.İ.İsmayilov
Yüklə 24,32 Kb. Pdf görüntüsü
|
ANNOTATION Being a general educational subject, the course “Theoretıcal bases of the world economy” studies and clarifıes the main pro- cesses and displays o f the economic life of the world association. It helps to understand and determine the character of the main unİ- versai tendency of the development in the economy fıled. The knowledge o f the real tendency and the problem of the world economy development is closely connected with the practical func- tİons of science. Mastering the course “Theoretical bases o f the world economy” forms the conditions or studying the main direc- tions o f the intemational relations, the correlation of the intema- tional progress of the economy subjects and national economic policy existing the reahty of the world economy life. Taking the reader into consideratıon the text-book is based on the logİcal and historical explanation o f the condition of world economy 1 s deve- lopment positİon. It consısts o f consistent unites opening the sys- tem of the activity of the world economy, productive factors of world market, the rise end division problems, the condition and development of separate countries, semi-system in the world economy. Specified material presents the whole opening of the system o f various difficulties. The book is for the faculties of the economy fıeld in high edu- cational institutions and students of the Universıties, Your responses, offers and opinions on thİs book can help the further work in scientific research. MÜNDƏRİCAT Giriş .................................................................... 3 I Fəsil. Dünya iqtisadiyyatımn nəzəri əsasları fən- ninin predmeti və metodu ........................... \ \ 1.1. «Dünya iqtisadiyyatt» və «dünya təsərriifatı» bütöv bir sistem kimi .......................................... 1 ] 1.2. Dünya təsərrüfatı anlayışmxn nəzəriəsasları... 11 II Fəsil. Dünya iqtisadiyyatı və dünya təsərrüfatı ... 17 2.1. Dünya iqtisadiyyatınm və dünya təsərrüfatınm təşəkkülü ......................................................... 17 2.2. Dünya iqtisadiyyatı anlayışı ......................... 18 2.3. Beynəlxalq iqtisadi münasibətJərin mahiyyəti və onların formaları ........................................ 1 8 2.4. Dünya təsərrüfat mexanizmi və onun tərkib hissələri ............................................................ 2 0 2.5. Dünya iqtisadiyyatının formalaşma mərhələləri.. 21 III Fəsil, Dünya təsərrüfatı X IX -X X əsrlərin qovu- şuğunda ................................................ 27 3.1. O dövrün dünya təsərrüfatı müasir dünya təsər- rüfatından nə ilə fərqlərur ................................. 27 3.2. Dünya təsərrüfatmın inkişaf mərhələləri ........ 29 3.3. Ölkələr arasında iqtisadi əlaqələrin inkişafı tə - ləbləri .............................................................. 30 3.4. Beynəlxalq əmək bölgüsü ............................... 31 3.5. İstehsal amillərinin hərəkəti .......................... 32 IV Fəsil. Mənfəətpərəst beynəlxalq ticarət nəzəriy- y ^ i ............................................................. 33 4.1. X V I - X V III əsrdə beynəlxalq ticarət nəzəriy- y w - ........................................................................ 33 4.2. M ü x təlif üstünlüklər m zəriyyəsi ........................ 34 4.3. N isbi üstünlükhr nəzəriyyəsi ............................... 35 4.4. İstehsal amilhrinin nisbəti nəzəriyyəsi ............. 37 4.5. Leontyev paradoksu ............................................... 38 4.6. Rəqabət üstünlükləri nəzəriyyəsi ......................... 40 4.7. Digər beynəlxalq ticarət nəzəriyyələri ............... 41 V Fəsil. İstehsal amillərinin izahından ötrü Xekşer- Olin nəzəriyyəsindən istifadə ......................... 43 5.1. X ekşer-O lin nəzəriyyəsində - əmək və kapital çevikliyi ........................................................................... 43 5.2. Ənənəvi beynəlxalq kapital hərəkəti nəzəriyyə- ləri .................................................................................... 44 5.3. Birbaşa investisiya modelləri ............................... 48 5.4. Kapitalın perikdüşmə nəzəriyyəsi ....................... 52 VI Fəsil. İşçi qüvvəsinin beynəlxalq mıqyasının nə- zəri izahı ............................................................. 53 6.1. İşçi qüvvəsinin beynəixalq nəzəri əsasları ......... 53 6.2. Texnotogiyaların ötürülməsi nəzəriyyələri ....... 53 6.3. Dünya ölkələrinin tipologiyası ............................ 54 6.4. Alıcıhq qabüiyyəti pariteti .................................... 54 VII FəsiL ÖDM -in sahə strukturu ölkənin sosial- ıqtisadi inkişaf səviyyəsinin göstəricisi kim i .................................................................. 57 7. 1. Yüksək inkişaf səviyyəli ölkələrin sektorları... 57 7.2. H əyat səviyyəsi və keyfıyyəti ............................... 57 7. 3. İnkişaf etmiş ölkələr qrupu .................................. 59 7 . 4. İnkişaf edən ölkəh r qrupu .................................... 61 7.5. K eçid iqtisadiyyath ölkələr qrupu ...................... 63 VIII FəsiL Dünya təsərrüfatımn ölkə və xarici sta- ■ tistikası ............................................................ 65 8.1. Sosial-iqtisadi inkişafin ümumi mdsələlərini əks etdirən, B M T sistemimn nəşrləri ............................. 65 8.2. B M T sisteminin sahə nəşrləri ............................... 67 8.3. B M T sisteminin regional nəşrləri ........................ 68 8.4. Digər beynəlxälq təşkilatların m şrləri ............... 69 8.5. Analitik icm allar ...................................................... 71 8.6. Rusiya statistik nəşrləri ......................................... 71 N əticələr ............................................................................. 75 İstilah və anlayışlar ........................................................ 77 Ozünü imtahan sualları ................................................. 78 IX Fəsil. Dünya təsərrüfatı nəzəriyyəsi ................... 79 9.1. İnkişaf pillələri nəzəriyyəhri ................................. 79 9.2. İqtisadi yüksəliş pilh ləri nəzəriyyələri ............... 79 9.3. Vahid sənaye və yem sənaye cəm iyyəti nəzə- riyyəsİ ............................................................................... 82 9.4. Postsənaye cəm iyyət nəzəriyyəsi. ........................ 84 9.5. Vahid sivilizasiya və smlizasiyaların toqquşması nəzəriyyələri .................................................................. 86 9.6. Vahid sivilizasiya rıəzəriyyəsi ............ .................. 86 9 . 7. Sivilizasiyaların toqquşmast nəzəriyyəsi ........... 88 9.8. İmperiyaların süqutu nəzəriyyəsi ......................... 90 N əticələr ............................................................................. 91 Istilah və anlayışlar ........................................................ 93 Özünü imtahan sualları ................................................. 94 X Fəsil. Dünya təsərrüfatının X X əsrin sonlarında inkişaf təmayülü .................................................. 95 10.1. Postsdnayehşmə müasir dünya iqtisadiyyatında əsas təm ayü lkim i .......................................... .............. 95 10.2. Postsənayeləşmənin m ahiyyəti .......................... 96 10.3. Gələcək iqtisadiyyatın xüsusiyyətləri .............. 97 10.4. Postsənayehşm ə problem hri .............................. 102 10.5. Postsənayehşmənin dünya təsərrüfatına təsiri.. 103 XI Fəsil. İnkişaf səviyyəhrindəki fə r q h r i aradan qaldırmaq cəhdhri ......................................... 105 11.1. İnkişaf səviyyəhrində fərq anlayışı .................. 105 11.2. Inkişaf səviyyələrindəki fərqin həcmİəri .......... 106 11.3. tnkişaf səviyyəhrindəki fərqin azahb/çoxalma proseshrinin sürəthnməsi .......................................... 108 11.4. Fərqin aradan götürülməsində uğurlar və mü- vəffəqiyyətsizliklər ....................................................... 111 11.5. Rusiya: gerilikdən qurtulma cəhdhri ............... 113 11.6. Çinin uğurları və qovub çatma inkişaf modeli. 115 1 1 . 7. İqtisadi yüksəlişin dövriliyi .................................. 118 XII Fəsil. Dünya ölkələrinin yenidən qruplaşdırıl- ması və qüvvəhr nisbətinin dəyişm əsi ...... 119 12.1. Dünya ölkəhrinin yenidən qruplaşdırılması... 119 12.2. İnkişaf etm iş ölkəhrin m övqeyi ......................... 121 12.3. İnkişaf edən ölkəhr qrupu ............................. 122 12.4. K eçid iqtisadiyyath ölkələr .................................. 123 12.5. Dünya iqtisadiyyatında qüvvəhr nisbətinin dəyişm ə perspektivhri ................................................ 124 XIII Fəsil. Təsərrüfat həyatının beynəlmiləlhşməsi qloballaşması və transmillihşməsi. ......... 125 13.1. Ölkənin dünya iqtisadiyyatında iştirak s əviyyəsi. 125 13.2. Tdsərrüfat fəaliyyətinin transm illihşm əsi ...... 128 13.3. Təsərräfat fəaliyyətimn qloballaşması anlayışı... 131 13.4. Regionlaşma və inteqrasiya. Regionlaşma an- layışı ................................................................................ 132 13.5. Olkələrə və xaricı ıqtisadi əlaqə formalarına gorə regionlaşma xüsusiyyətləri ............................... 133 XIV Fəsil. Beynəlxalq ıqtisadi inteqrasiya və in- teqrasiya birliktəri anlayışı ........................ 1 37 14.1. Beynəlxalq iqtisadi inteqrasiya .......................... 137 14.2. Dünyada təsərrüfat həyatınm liberallaşması ...... 139 14.3. M ü x təlif dünya ölkələri qruplarında daxili iqtisadi liberallaşma xüsusiyyətləri ......................... 140 14.4. Dünyanın müxtəlif regiordannda xarici iqtisadi liberallaşma ................................................................... 142 XV FəsiL Xarici iqtisadi siyasətdə liberallaşmanın və himayəçiliyin uzlaşdırılması ................... 145 15.1. X arici siyasətdə liberallaşdırmanm istiqamət- b r i .................................................................................... 145 15.2. Açıq və qapalı iqtisadiyyat anlayışı .................. 146 15.3. X X -X X I əsrlərin qovuşuğunda dünya iqtisadiy- yatım nbaşlıca təmaülü (nəticələr) ......................... 147 Istilah və anlaytşlar ......................................................... 151 Özünü imtahan sualları .................................................. 152 XVI Fəsil. Sənaye cəhətdən inkişaf etm iş ölkələrin ümumi xarakteristikası ............................... 153 16.1. Sənaye cəhətdən inkişaf etmiş kapitalistölkə - ləri......................................................................... 153 16.2. Sənaye cəhətdən inkişaf etmiş ölkələrin əsas əlamətİəri ........................................................................ 154 16.3. X V I-X V III əsrlərdə qərb ölkələrində ictimdı- tarixi inkişaf. ................................................................. 162 XVII Fəsil. Qərbin sənaye ölkələrinin iqtisadi inki- şa f səviyyəsindəki fərqlər və bu səviyyə- lərin tarazlaşması ......................................... 165 17.1. Qərb sənaye ölkələrinin iqtisadi inkişaf səviy- yəsi ............... ................................................................... 165 17.2. Inkişafın dövrliyi və qeyri-bərabərliyi ............. 167 17.3. Qüvvə mərkəzlərinin üstünlükləri ...................... 170 17.4. İnkişaf səviyyəsınin tarazlaşdırılması m eyli... 176 17.5. Sənaye cəhətdən inkişaf etmiş Qərb ölkəhrinin inkişafinın əsas modelləri və tipləri ......................... 179 M övzuya aid suallar ........................................................ 188 XVIII Fəsil. Azərbaycanın dünya iqäsadiyyatında yeri .............................................................. 189 18.1. Xarici ticarət haqqında nəzəri baxışlar ........... 189 18.2. İdxaİ və ixracın dinamikası ................................ 191 18.3. İqtisadiyyatın inkişafında xarici ticarətin rolu.... 194 18.4. Xarici ticarət əlaqəhri ......................................... 195 18.5. ÖJkəhr üzrə idxahn inkişafı ............................. 196 18.6. İdxalda əsas tərəfdaşlar ..................................... 203 18.7. Ö lkəhr üzrə ixrac əm əliyyatları ...................... 208 18.8. İxracda əsas tərəfdaşlar ..................................... 213 18.9. Ölkə qruplarının idxalı ........................................ 217 18.10. Öİkə qruplarıntn ixracı ...................................... 220 18.11. Xarici ticarətdə idxalın və ixracın coğrafı quruluşu ................................................................... ....... 221 18.12. Beynəlxalq Siandart Ticarət Təşkilatı üzrə idxalın quruluşu ............................................................ 222 18.13. Xarici ticarətin inkişaf istiqam ətləri .............. 225 18.14. İdxal-ixrac əməUyyatlarının saziş növləri üzrə istiqamətləri ......................................................... 227 18.15. Azərbaycan iqtisadiyyatının inkişaf meylləri 229 Ə dəbiyyat ........................................................................... 231 GÜLOĞLAN İSK 0N D 0R oğlu İSMAYILOV DÜNYA İQTİSADİYYATININ NƏZƏRİ ƏSASLARI B a k ı-2 0 0 6 , 251 səh. Texniki redaktor: Kompyüter yığımı: Kağız formaii 60x84 l/ t t . Ofsel çap üsulu. Sifariş K b 88 Tiraj 500. «Memar Naşriyyat — PoIiqrafiya» MMC K.Balakişıyev küç. 46 a, Tel:. 8 (50) 352-33-58 Yaşar Tağıyev Rəşad Yusifov Yüklə 24,32 Kb. Dostları ilə paylaş:
|