Azərbaycan respublġkasi təHSĠl nazġRLĠYĠ azərbaycan döVLƏT ĠQTĠsad unġversġtetġ
Yüklə 0,68 Mb. Pdf görüntüsü
|
76
―Antiinhisar fəaliyyəti haqqında‖ Azərbaycan Respublikası Qanununda göstərilən qanunvericilik və müvafiq normativ-hüquqi aktlarla yanaĢı, bir sıra digər məcəllə və qanunlar da vardır ki, onların əsas məqsədi antiinhisar fəaliyyətinin tənzimlənməsi olmasa da, öz təyinatları istiqamətində antiinhisar fəaliyyətinin çox mühüm aspektləri ilə bağlı məsələlərin həllində vacib hüquqi mənbələrdir. Belə qanunvericilik aktlarına Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsi ―Ġnhisarçılıq hərəkətləri və rəqabətin məhdudlaĢdırılmasını qadağan edən‖ 199-cu maddə, Azərbaycan Respublikası Mülki Məcəlləsi kommersiya hüquqi Ģəxslərin bazardakı mövqeyindən və razılaĢmalaından rəqabət əleyhinə istifadə etməsinə qarĢı, françayzinq və rəqabət münasibətləri və ticarət nümayəndəsinin rəqabətlə bağlı davranıĢı kimi məsələlərlə əlaqədar- 560.3.5, 560.3.6, 729, 799-cu maddələri, Ġnzibati Xətalar Məcəlləsi haqsız rəqabətlə əlaqədar reklam haqqında qanunvericiliyin pozulmasına dair 221-ci maddə, ―Dövlət satınalmaları haqqında‖ Qanunun- rəqabət mühitinə birbaĢa təsr edən dövlətsatınalmalarında iĢtirakçılıq, ixtisaslaĢma, prosedurların Ģəffaflığı və hesabatlılığı ilə əlaqədar 8, 9, 10, 13- cü və s. maddələri, Rekalm haqqında Qanunun- haqsız rəqabət halları ilə əlaqədar 6, 7, 8, 10, 13- cü maddələri və sairi aid etmək olar. Göstərilən qanunvericlik aktlarının ən mühümlərindən biri də 2000-ci iləd qüvvəyə minmiĢ Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsidir. Qeyd etmək lazımdır ki, əvvəlki Cinayət Məcəlləsində antiinhisar fəaliyyəti və rəqabətlə bağlı bu cür müvafiq müddəalar olmamıĢdır. Cinayət Məcəlləsininin məxsusi 199- cu maddəsi ―Ġnhisarçılıq hərərkətləri və rəqabəti məhdudlaĢdırma‖dan bəhs edir. Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsinin 199.1- ci maddəsi ―Ġnhisarcasına yüksək və ya inhisarcasına aĢağı qiymət təyin etməklə, habelə bazarı bölüĢdürməklə, bazara daxil olma imkanını məhdudlaĢdımaqla, oradan iqtisadi fəaliyyətin digər subyektlərini kənarlaĢdırmaqla, vahid qiymət təyin etməklə və ya saxlamaqla inhisarĢılıq hərəkətlərini‖ ictimai təhlükəli cinayət əmələri kimi təsnif etmiĢ və məsuliyyət müəyyənləĢdirmiĢdir. Müvafiq olaraq, Azəbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin
77
199.2 və 199.3 cü maddələrində ağırlaĢdırıcı hallar göstərilmiĢ və buna görə məsuliyyət nəzərdə tutulmuĢdur. Qeyd etmək lazımdır ki, dünyanın bir sıra ölkələrində də inhisarçılıq, kartel sövdələĢmələri və sair bu kimi rəqabətlə əlaqədar hüquq pozuntularına görə cinayət məsuliyyəti nəzərdə tutulmuĢdur. Bununla əlaqədar, bəzi ölkələdə cinayət əməli kimi təsnif olunan bu cür hərəkətlərin təsviri daha spesifik, əhatəli və detallı verilmiĢdir. Müvafiq olaraq, bu cür əməllər görə cəza təyin olunması üçün fərqli meyarlar müəyyənləĢdirilmiĢdir. Ġnhisarçılıq və rəqabətin digər üsullarla məhdudlaĢdırılmasının qarĢısının alınması üçün bu sahədə qabaqcıl təcrübəsi olan xarıcı təölkələrin cinayət qanunvericiliyinin müvafiq nailiyyətlərindən istifadə edilməklə, Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin əlaqədar müddəalarının dəyiĢdirilməsi Məcəllənin 199- cu məddəsinin ―iĢlənməyən maddələr‖ sırasından çıxmasına və təyinatına uyğun təsirli vasitəyə çevrilməsini təmin edərdi.Bütün sahələrdə olduğu kimi, antiinhisar fəaliyyəti sahəsində də qanunvericiliyin təkmil olması normal sahibkarlıq fəaliyyəti və rəqabət mühiti üçün kifayət etmir. Bunun üçün qanunvericiliyin tam və qətiyyətli tətbiqinə nail olunmalıdır.Bu məsələləridə həyata keçrimək müvafiq orqanın üzərinə düĢü. Məhz buna görə, müvafiq orqan öz qərarların tətbiqində və həyata keçirilməsində müstəqil heç kimdən asılı olmamalıdır və orqanın müstəqil qərarlar qəbul edə bilməsi çox vacibdir. Bu mənada Azərbaycan Respublikası antiinhisar orqanının təĢkilatı-struktur quruluĢunun təkmilləĢdirilməsi həəli vacıb məsələlərdən biridir. Belə ki, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı ilə təsdiq edilmiĢ ―Antiinhisar qanunvericiliyinin pozulması haqqında iĢlərə baxılması Qaydaları‖ nın 2.1-ci bəndində göstərilmiĢdir ki, ―Antiinhisar qanunvericiiliyinin pozulması əlamaətləri aĢkar edildikdə Antiinhisar Komitəsinin sədri tərəfindən antiinhisar qanunvericiliyinin pozulması haqqında konkret iĢə baxılması üzrə Komissiya (bundan sonra Komissiya) yaradılması və onun sədrinin təyin edilməsi barədə əmr verilir. Komissiyanın tərkibi üç nəfərdən az olmamalidir‖. Bu müddəadan göründüyü kimi, qanunvericiliyin pozulması ilə əlaqədar iĢlərə baxan Komissiya 78
daimi əsaslarla fəaliyyət göstərən ixtisaslaĢmıĢ struktur bölmə deyil, yalnız hər bir konkret iĢə baxılması üçün yaradılan müvəqqəti komissiyadır. Bütövlükdə isə, ölkədə iqtisadi inkiĢafa, sosial və siyası sabitlik və eləcə də dövlətin müstəqilliyinin təmin olunması üçün Azərbaycanda rəqabət (antiinhisar) sisteminin ciddi və davamlı islahatı, eləcə də bürokratik əngəllər, dövlət qulluğu və siyası mövqedən ayrı-ayrı təsərrüfat subyektlərinin xeyrinə sui- istifadənin qarĢısının alınması zəruridir.
Yüklə 0,68 Mb. Dostları ilə paylaş:
|