Azərbaycan Respublikasının daxili və xarici siyasətinə, beynəlxalq münasibətlərə dair analitik jurnal

Say 2 (9) • 2014 | STRATEJİ TƏHLİL 
33
Azərbaycan  qanunları  mənşəyindən,  milliyyətindən,  dinindən  və  dilindən 
asılı  olmayaraq  hər  kəsin  hüquq  və  azadlıqlarının  bərabərliyinə  təminat  ve-
rir.  Azərbaycanın  din  sahəsində  apardığı  siyasət  fikir  və  söz  azadlığı,  vicdan 
azadlığı üzərində qurulub. Dövlətin dini siyasəti həmçinin beynəlxalq hüququn 
prinsipləri və normalarına, Azərbaycanın qoşulduğu beynəlxalq müqavilələrə, 
ölkə Konstitusiyasına və digər normativ-hüquqi aktlara əsaslanır. Hökumətin 
din  sahəsində  apardığı  siyasət,  vətəndaşların  etiqad  azadlığı  haqqını  təmin 
etmək  sahəsində  həyata  keçirdiyi  tədbir  və  qərarlar  öz  müsbət  bəhrələrini 
verməkdədir. 
Dinlərarası  münasibətlərdə  Azərbaycan  dünyanın  ən  çox  inkişaf  etmiş 
ölkələrinə nümunə göstərilir. Bütün bunlar Azərbaycan xalqının ümummilli li-
deri  Heydər  Əliyevin  səyləri  sayəsində  mümkün  olub  və  bu  siyasət  hazırda 
Prezident İlham Əliyev tərəfindən də böyük uğurla davam etdirilir. 
Azərbaycanın dinlərarası və sivilizasiyalararası dialoqun mərkəzinə çevril-
diyini  hər  zaman  diqqətə  çatdıran  Prezi-
dent  İlham  Əliyev  dünyada  sülhün  təmin 
olunmasında  belə  dialoqlara  böyük  ehti-
yac  olduğunu  söyləyir:  “Azərbaycan  əsrlər 
boyu  dinlərarası  münasibətlərin  inkişafın-
da  öz  rolunu  oynayıb.  İctimai-siyasi  quru-
luşundan  asılı  olmayaraq  bütün  dövrlərdə 
Azərbaycanda  dini  və  milli  dözümlülük, 
tolerantlıq  çox  yüksək  səviyyədə  olub.  Bu, 
Azərbaycan  xalqının  duyğularıdır,  eyni  za-
manda,  müstəqil  Azərbaycan  dövlətinin 
siyasətidir  və  Azərbaycanda  fəaliyyət 
göstərən dini qurumların əməyinin praktiki 
nəticəsidir” [13, s.4].
Azərbaycan son illərdə bu sahədə aparı-
lan müzakirələrin sadəcə iştirakçısı qismində 
çıxış  etmir,  eyni  zamanda  bəşəriyyətin 
gələcək inkişafı naminə mədəniyyətlərarası, 
konfessiyalararası  və  sivilizasiyalararası  di-
aloq  üçün  real  imkan  və  mexanizmlərin 
müəyyən  edilməsinə  xidmət  göstərən  bu 
cür müzakirələrin təşəbbüskarı və təşkilatçısı 
missiyasını yerinə yetirir. 
Müstəqil  Azərbaycan  dövləti  bu  gün 
tarixinin  ən  böyük  intibah  dövrünü  ya-
şayır.  Azərbaycan  Respublikasının  Prezi-
denti  cənab  İlham  Əliyevin  rəhbərliyi  ilə 
qazanılan  nailiyyətlər,  ölkəmizin  sosial-iq-
tisadi  imkanlarının  genişlənməsi  cəmiyyət 
həyatının  bütün  əhəmiyyətli  sahələri  üzrə 
Azərbaycanın dinlərarası və 
sivilizasiyalararası dialoqun 
mərkəzinə çevrildiyini hər 
zaman diqqətə çatdıran 
Prezident İlham Əliyev 
dünyada sülhün təmin 
olunmasında belə dialoqlara 
böyük ehtiyac olduğunu 
söyləyir: “Azərbaycan 
əsrlər boyu dinlərarası 
münasibətlərin inkişafında 
öz rolunu oynayıb. İctimai-
siyasi quruluşundan asılı 
olmayaraq bütün dövrlərdə 
Azərbaycanda dini və milli 
dözümlülük, tolerantlıq 
çox yüksək səviyyədə olub. 
Bu, Azərbaycan xalqının 
duyğularıdır, eyni zamanda, 
müstəqil Azərbaycan 
dövlətinin siyasətidir və 
Azərbaycanda fəaliyyət 
göstərən dini qurumların 
əməyinin praktiki nəticəsidir”

---

STRATEJİ TƏHLİL | Say 2 (9) • 2014
34 
müəyyən edilmiş inkişaf kursunun yüksələn xətt üzrə davamlılığını, ardıcıllığı-
nı, məqsədyönlülüyünü təmin edir. Azərbaycanın əsas iştirakçı kimi çıxış etdi-
yi  Bakı-Tbilisi-Ceyhan,  Bakı-Tbilisi-Ərzurum,  Bakı-Tbilisi-Qars,  Trans  Anadolu 
Qaz  Boru  Kəməri  (TANAP)  kimi  qlobal  layihələr  təkcə  müstəqil  dövlətimizin 
gələcək  firavanlığının,  sosial-iqtisadi  tərəqqisinin,  Azərbaycan  insanının  xoş 
güzəranının təminatı deyil. Həm də cəmiyyətimizi bir zamanlar bütün Şərq dün-
yasında ilk dəfə demokratik bir cümhuriyyət bina etmiş mütəfəkkirlərimizin, o 
cümhuriyyətin tarixi ruhunun gücü, enerjisi ilə müstəqil Azərbaycan dövlətini 
qurub yaratmış Ulu Öndər Heydər Əliyevin arzularında yaşanan sivil bir aləmə 
qovuşduran körpüdür. Azərbaycanın xoşbəxt sabahlarına doğru uzanan yol-
lardır. 
İstifadə edilmiş ədəbiyyat:
1.  Prezident sarayında BMT-nin Baş katibi Butros Butros-Qali ilə görüşdə Azərbaycan 
Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin çıxışı /30 oktyabr 1994-cü il/ http://lib.
aliyev-heritage.org/az/7096439.html
2.  Heydər Əliyev. Müstəqilliyimiz əbədidir. I kitab, Bakı, 1997. 
3.  Heydər Əliyev işığı – ipək yolu. Bakı: “Qismət”, 2001. 
4.  Ulu öndər milli-mənəvi dəyərlər haqda /“Paritet”, 14-15 sentyabr 2010-cu il, s.1;4/ 
http://anl.az/down/meqale/paritet/2010/sentyabr/132768.htm
5.  Beynəlxalq Humanitar Forumun açılışında İlham Əliyevin nitqi  /10 oktyabr 2011-ci 
il/  http://president.az/articles/3310
6.  Bakıda Ukraynanın nüfuzlu «LİÇNOSTİ» («ŞƏXSİYYƏTLƏR») jurnalının Azərbaycan 
Prezidenti İlham Əliyevə həsr olunmuş xüsusi buraxılışının təqdimatı keçirilmişdir /
AzərTAc, “Azərbaycan” qəzeti, 28 dekabr 2013-cü il, s.4-5/, http://www.azerbaijan-
news.az/index.php?mod=3&id=33104
7.  Birinci xanım.  “Milli Məclis” jurnalı, 2009, № 5, s. 11–21.
8.  Mehdiyev R.Ə. Yeni siyasət: inkişafa doğru. Bakı, 2008. 
9.  Mehdiyev  R.Ə.  Müasir  Azərbaycan  milli  ideyanın  təcəssümü  kimi.//  “Dövlət 
idarəçiliyi: nəzəriyyə və təcrübə”, Bakı, 2011, № 2 (34).
10. Hüseynova İ.M. Heydər Əliyev və Qafqazda sülh prosesi. Bakı, 2003.
11. Hüseynova İ.M. Müstəqilliyimizin təminatçısı. Bakı, 2003.
12. Hüseynova İ.M. Müstəqil Azərbaycan dövlətinin qurucusu. Bakı,  2004.
13. Əliyev  R.  Azərbaycan  dinlərarası  dialoq  mövzusunda  keçirilən  tədbirlərin  qeyri-
rəsmi paytaxtına çevrilib / “Xalq qəzeti”, 13 noyabr 2009-cu il, s. 4.
Irada Huseynova
Heydar Aliyev is the founder of the social policy model of 
the independent Azerbaijan
In the definition of the social model of society  a significant role play the social 
composition of the population and the nature of the social structure of society.
The publication outlines the intelligence of the National Leader  of Azerbai-
jan Heydar Aliyev, in solving the problems of the Azerbaijani society which has 
left the Soviet ideology and later on had a chaotic period with a complicated 

---