70
Tvinninq layihəsinin cəlb olunması üzrə işlər həyata keçirilmişdir. Belə ki,
“Azərbaycan Respublikasının qiymətli kağızlar bazarı üzrə qanunvericiliyinin
Avropa Birliyinin qanunvericiliyinə uyğunlaşdırılması və institusional inkişaf”
Tvinninq layihəsinin 2012-ci ilin ortalarından etibarən başlanması və 2014-cü ildə
tamamlanması planlaşdırılmışdır. Sözügedən layihənin məqsədi Azərbaycanın
Qiymətli kağızlar bazarı üzrə qanunvericiliyinin nəzarət və tənzimləmə çərçivəsinin
Avropa Birliynin qabaqcıl standartlarına uyğunlaşdırılması və qiymətli kağızlar
bazarı iştirakçılarının məlumatlılığının artırılmasına dəstək göstərilməsindən
ibarətdir. 2012-ci il ərzində qiymətli kağızlar bazarının infrastrukturunun
təkmilləşdirilməsi və xidmətlərin effektivliyinin artırılması üzrə də bir sıra təşəbbüs
həyata keçirilmişdir. Belə ki, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin “Dövlət
orqanlarının elektron xidmətlərin göstərməsinin təşkili sahəsində bəzi tədbirlər
haqqında” 23 may 2011-ci il tarixli 429 nömrəli Fərmanın icrasını təmin etmək
məqsədilə Qiymətli Kağızlar üzrə Dövlət Komitəsinin internet səhifəsində elektron
xidmətlər bölməsi istifadəyə verilmişdir. Bu xidmət vasitəsilə qiymətli kağızlar
bazarının istirakçıları məsafədən öz platformalarına daxil ola bilər və istənilən
əməliyyatı həyata keçirə bilərlər.
Bakı Fond Birjası ilə Milli Depozit Mərkəzi arasında fasiləsiz ticarəti təmin
edən elektron əlaqə sistemi istismara verilmişdir. Nəticə etibarilə, birja əqdlərinin
operativliyi yeni səviyyəyə qaldırılmış, Milli Depozit Mərkəzində saxlanmaya cəlb
edilən aktivlər əhəmiyyətli dərəcədə artmış və xidmət sahələri üçün artım potensialı
yaranmışdır. Mütəşəkkil bazarda ədalətli qiymətlərin
və şəffaf bazarın
formalaşdırılması məqsədilə Bakı Fond Birjasında ticarət-əməliyyat sistemi
təkmilləşdirilmiş,
qiymətli
kağızlarla
əqdlərin
ədalətli
bazar
dəyərinin
formalaşdırılması üçün zəruri mexanizmlərin tətbiqinə başlanılmışdır. Bakı Fond
Birjası və Milli Depozit Mərkəzində idarəetmə proseslərinin təkmilləşdirilməsi ilə
əlaqədar hər iki qurumun idarəetmə orqanları qabaqcıl korporativ idarəetmə
standartlarına uyğun olaraq funksionallıq bölgüsü prinsipi ilə yenidən təşkil
edilmişdir.
71
Son illər Qiymətli kağızlar bazarına dair normativ-hüquqi bazanın qabaqcıl
Beynəlxalq
təcrübəyə
uyğunlaşdırılması
təşəbbüsləri
davam
etdirilmişdir.
Azərbaycan Respublikasının Avropaya inteqrasiyası üzrə Dövlət Komissiyasının
2009-cu il 20 oktyabr tarixli qərarı ilə təsdiq edilmiş “2010-2012-ci illər ərzində
Azərbaycan qanunvericiliyinin Avropa İttifaqı qanunvericiliyinə uyğunlaşdırılması
üzrə Tədbirlər Planı” ilə əlaqəli tədbirlər icra olunmuşdur. Belə ki, səhmdar
cəmiyyətlərində mühüm iştirak payının əldə edilməsi, yenidən təşkil edilməsi zamanı
səhmdarların hüquqlarının müdafiəsi, təsis edilməsi və kapitallarının dəyişilməsi,
emissiya prospektinin dərc edilməsi, həmçinin emitentlərin insayder siyahılarının
tərtib və təqdim edilməsi ilə əlaqədar tənzimləyicinin səlahiyyətlərinin tətbiqi üzrə
Avropa Parlamentinin və Şurasının Direktivlərinin müddəalarını özündə əks etdirən
Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsinə əlavə və dəyişikliklərin edilməsi
barədə Qanun layihəsi hazırlanmışdır. Maliyyə şəffaflığı prinsiplərinin və korporativ
idarəetmənin tətbiqinin qabaqcıl beynəlxalq korporativ idarəetmə prinsiplərinə
uyğunlaşdırılması məqsədilə Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsinin 4-cü
Fəslinin səhmdar cəmiyyətlərinin tənzimlənməsinə dair maddələrinə əlavə və
dəyişikliklərin edilməsi haqqında Qanun layihəsi hazırlanmışdır. Həmçinin,
korporativ idarəetmənin tətbiqi ilə əlaqədar səhmdar cəmiyyətlərinin məsuliyyətinin
artırılması və təsir tədbirlərinin gücləndirilməsi məqsədilə inzibati Xətalar
Məcəlləsinə də əlavə və dəyişikliklərin edilməsi haqqında Qanun layihəsi
hazırlanmışdır. Kollektiv investisiya sxemlərinin fəaliyyətinin təşkili ilə əlaqədar
“investisiya fondları haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiqini təmin
etmək məqsədilə Mülki Məcəlləyə, İnzibati Xətalar Məcəlləsinə və “Cinayət yolu ilə
əldə edilmiş pul vəsaitlərinin və ya digər əmlakın leqallaşdırılmasına və
terrorçuluğun maliyyələşdirilməsinə qarşı mübarizə haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanununa əlavə və dəyişikliklərin edilməsi haqqında Qanun
layihələri hazırlanmış və 15 noyabr 2011-ci il tarixdə qəbul edilmişdir. Həmçinin,
“Səhmdar investisiya fondunun və idarəçinin icra orqanının üzvlərinin attestasiyası”,
“investisiya fondlarının kənar auditorlarına dair tələblər haqqında”, “investisiya
72
fondlarının və idarəçinin hesabatlarına dair tələblər, habelə onların təqdim edilməsi
və açıqlanması”
və “investisiya fondunun kapitalının formalaşdırılmasına, fondun aktivlərinin tərkibi,
strukturu və idarə olunmasına tələblər haqqında” Qaydalar təsdiq edilmiş və
Azərbaycan Respublikasının hüquqi aktlarının dövlət Reyestrinə daxil edilmişdir.
Qeyd olunan sənədlər hazırlanarkən Avropa İttifaqının müvafiq sahəni tənzimləyən
Direktivlərinin müddəaları nəzərə alınmışdır. Həmçinin, Azərbaycan Respublikası
Prezidentinin 2011-ci il 26 oktyabr tarixli 513 nömrəli Fərmanı ilə “Azərbaycan
Respublikasının Qiymətli Kağızlar üzrə Dövlət Komitəsi haqqında Əsasnamə”də
müvafiq dəyişiklik edilmiş, bununla da investisiya fondları ilə əlaqədar tənzimləyici
orqanın nəzarət səlahiyyətləri müəyyən olunmuşdur. 2011-ci ildə gələcək inkişaf
perspektivləri əsasında habelə, “Azərbaycan Respublikası ərazisində Fond Birjasının
təşkili, fəaliyyəti və fond birjasının daxili qaydalarına dair” Standartlar və
“İnvestisiya qiymətli kağızları ilə Repo əməliyyatlarının aparılması” Qaydaları dövlət
qeydiyyatına alınmışdır. Yeni “Depozitar fəaliyyətinin həyata keçirilməsi
Standartları”, “Adlı investisiya qiymətli kağızlarla alqı-satqı əqdlərinin bağlanması
Qaydaları" və “Mənzil sertifikatlarının buraxılışı, tədavülü və ödənilməsi haqqında”
Qaydalar Azərbaycan Respublikasının hüquqi aktlarının dövlət Reyestrinə daxil
edilmişdir. “Azərbaycan Respublikasının emitentlərinin qiymətli kağızlarının
Azərbaycan Respublikasının ərazisindən kənarda yerləşdirilməsi haqqında”
Qaydaların layihəsi hazırlanaraq dövlətdaxili prosedurlara ötürülmüşdür. Qiymətli
kağızlar bazarında qeyri-qanuni yolla əldə olunmuş pul vəsaitlərinin leqallaşdırılması
və terrorizmin maliyyələşdirilməsinə qarşı preventiv tədbirlərin tətbiq olunması
məqsədilə monitorinq istirakçılarının risk kateqoriyalarını əks edən matris layihəsi
hazırlanmış və “Monitorinq istirakçısının risk profilinin müəyyənləşdirilməsi üçün
Sorğu Vərəqəsi” hazırlanaraq monitorinq iştirakçılarına göndərilmişdir. İnvestisiya
qiymətli kağızlarının buraxılışlarına beynəlxalq eyniləşdirmə kodlarının (ISIN code)
verilməsini təmin etmək məqsədilə “Qiymətli kağızların beynəlxalq nömrələnmə
sisteminin tətbiqi üçün Tədbirlər Planı” təsdiq edilmişdir. Həmçinin xarici dövlətlərin
Dostları ilə paylaş: |