Azərbaycan respublikasi məDƏNİYYƏt və turizm naziRLİYİ
Yüklə 254,09 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “Bəsitçay Dövlət Təbiət Qoruğu”, “Arazboyu Dövlət Təbiət yasaqlığı”, “Qaragöl Dövlət Təbiət Qoruğu”, “Laçın rayon Dövlət Təbiət yasaqlığı”
- “Qubadlı rayon Dövlət Təbiət yasaqlığı” və “Daşaltı Dövlət Təbiət yasaqlığı”nın
15
dövlətin ―Milli rəqs‖ nominasiyasının qalibi 28 saylı Xəzər Uşaq Yaradıcılıq Mərkəzinin üzvləri oldu. Nominasiya qalibinə diplom və hədiyyəni təqdim etmək üçün səhnəyə Respublika Xoreoqrafiya Akademiyasının əməkdaşı, sənətşünas Gülşən xanım Kəngərli dəvət olundu. Bütün nominasiya qaliblərinə diplom və video kamera hədiyyə edildi.
Yarışmanın qalibi Nizami rayon Uşaq Yaradıcılıq Mərkəzi oldu, onlar 141 balla seçildilər. Zalda monitorda münsiflərin verdiklər qiymətlər, yekun qiymətlərin cədvəli göründü. Hər bir iştirakçı onlara verilən qiymətlərlə tanış oldular. Qalib komanda kubok və kompüter dəsti qazandı.
Yarışmada fəal iştirak etdiklərinə görə Sabunçu rayon 47 saylı Məktəbdənkənar iş mərkəzi, Xətai rayon 22 saylı UYM, Nərimanov rayon 21 saylı UYM, Pirallahı rayon 29 saylı UYM, Suraxanı rayon 32 saylı UYM-nin bütün iştirakçılarına diplom, hədiyyələr verildi. Yarımanın bütün iştirakçılarına F.Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanası tərəfindən təsis edilən ―Göy qurşağı‖ jurnalı, kitab və məktəb ləvazimatı hədiyyə edildi. Tədbir iştirakçıları ―Heydər Əliyev və uşaqlar‖, ―22 may- Biomüxtəliflik günüdür‖, ―Biz birlikdəyik‖ adlı video çarxlı slaydlara baxdılar.
Yekun konsertdə isə Nizami rayon Uşaq Gənclər Yaradıcılıq Mərkəzinin ―Azəri inciləri‖ rəqs kollektivi Azərbaycan ritmləri və holland rəqsi ilə çıxış etdilər.
Kitabxanamızda gənclərin təlim –tərbiyəsində əsas yer tutan mövzu icmallarında keçirilməsinin öz yeri var. Müəyyən bir problem və ya aktual məsələyə həsr edilmiş ədəbiyyat barədə danışılan icmalda, Xəzər dənizində yaşayan quşların növ müxtəlifliyi ilə əlaqədar son illərdə nəşr olunmuş İlyas Babayev ―Xəzərin Azərbaycan hissəsinin sudaüzən quşları‖ kitabı seçilir. Kitabda quşlar sinfinin ümumi xarakteristikasından, həyat tərzi davranışı, növ müxtəlifliyindən və əhəmiyyəti haqqında danışlır. Kitab paralel olaraq ingilis dilində də çap edildiyindən xarici dilli vətəndaşlar üçün də nəzərdə tutulmuşdur
Mövzu icmalı zamanı yalnız mövzu ilə bilavasitə əlaqəsi olan bir neçə kitab daxil edə bilərik. Mövzu icmallarının ətraflı planını, mətnini işçilər və kitabxana işinə cəlb edilmiş fəallarla əvvəlcədən müzakirə etmək məqsədəuyğun olardı. İşğal olunmuş Azərbaycan ərazilərində bioloji müxtəliflik.
Belə ki, talan olunmuş və məhv edilmiş mədəni-tarixi abidələr təkcə Azərbaycanın yox, həm də dünya sivilizasiyasının çox dəyərli mədəniyyət nümunələri sayılır. Ölkəyə yağı düşmən tərəfindən vurulmuş ziyan iqtisadiyyatla yanaşı onun canlı təbiətini də məhv edir, bioloji müxtəlifliyin tarazlığının pozulmasına gətirib çıxardır.1988-94-cü illər ərzində Ermənistanın hərbi təcavüzü nəticəsində Azərbaycan Respublikasının 1,7 milyon hektar ərazisi işğal olunmuşdur. İşğal olunmuş ərazilərdə 460 növdən çox yabanı ağac və kol bitkiləri bitir. Bunlardan 70-i endemik növ olub, dünyanın heç bir yerində təbii halda bitmir. Qaracöhrə, ayıfındığı, Araz palıdı, yalanqoz, şərq çinarı, adi nar, meşə üzümü, pirkal, şümşəd, eldar şamı, adi xurma, söyüdyarpaq armud və s. növ ağaclar işğal olunmuş ərazidə məhv edilərək dünya florasının xəzinəsindən silinmək üzrədir. Həyata keçirilən məqsədyönlü tədbirlər nəticəsində xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin sahəsi hazırda 890 min hektara çatdırılmışdır ki, bunun da 42997 hektarı erməni işğalçılarının tapdağı altındadır. “Bəsitçay Dövlət Təbiət Qoruğu”, “Arazboyu Dövlət Təbiət
16
ərazilərində olan qiymətli ağac və biomüxtəlifliyin digər növləri bu gün də talan edilir.
Zəngilan rayonunun Rəzdərə kəndində çinar meşəsinin yerləşdiyi ərazidə olan çinar, qoz, palıd ağacları artıq təhlükə qarşısındadır. Bəsitçay vadisindəki çinar meşəsi təkcə Azərbaycana deyil, bütün Avropa təbiətinə məxsus olan nadir incidir.
Kəlbəcər rayonunda ―Qırmızı kitab‖a daxil edilmiş 968 hektar ərazini əhatə edən ayıfındığı ağacları da kütləvi şəkildə qırılır. Rayon ərazisində 4 mindən artıq müxtəlif növ bitki vardır ki, bunlardan 200-ə qədəri dərman bitkiləri kütləvi şəkildə talan olunaraq xaricə daşınır. Bu isə bitkilərin həmin ərazilərdə kökünün kəsilməsinə səbəb olur.
Məlum olduğu kimi Şuşa şəhəri dünya mədəniyyətinin incilərindən biridir. Bu şəhərin mədəniyyət və təbiət abidələri artıq məhv edilib. "Ağzı yastı" kaha adlanan yerin qabağından Topxana meşəsi, "Haça yal" adlanan sahəsində uzun illər mədəni formada əkilərək becərilmiş 2000 ədədədək palıd ağacı məhv olmaq təhlükəsindədir. Şuşa və Əsgəran ərazisində nadir təbiət komplekslərini qorumaq üçün 1988-ci ildə təşkil edilən Daşaltı Dövlət Təbiət Yasaqlığı 450 hektar ərazini əhatə edirdi. 1992-ci ildən işğal altında qalan yasaqlıq hazırda tamamilə məhv edilib.
Zəngin biomüxtəlifliyə malik Azərbaycan təbiətinin bir parçası olan Laçın rayonunda yerləşən Qaragöl Dövlət Təbiət Qoruğunda isə ətraf mühitə vurulan ziyanın məbləği ölçüyə gəlməz dərəcədədir. Burada ermənilər tərəfindən fasiləsiz ovlandığı üçün heyvan və quşların sayının xeyli azaldığı, bir çox növlərin tamam məhv edilməsi müşahidə edilib.Yasaqlığın ərazisində Hacışamlı meşəsində dünyada ən qiymətli növ olan qırmızı palıd (qızıl palıd) ağacları var. Azərbaycanda yalnız həmin yasaqlıqda yayılan bu ağacın materialından qiymətli mebel və xüsusən konyak spirti saxlamaq üçün çəlləklər düzəldilməsində istifadə edilir.
Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərində ekoloji əhəmiyyətə malik bir çox göllər böyük antropogen təsirə məruz qalır. Bu ərazilərdə irili-xırdalı 7 relikt göl: Kəlbəcər və Laçın rayonlarının yaylaqlarında Böyük Alagöl, Kiçik Alagöl, Zalxagöl, Qaragöl, Canlıgöl, İşıqlı Qaragöl və Ağdərə rayon ərazisində (Tərtərin qolu olan Torağaçayda) Qaragöl kimi şirin su ehtiyatları bu gün işğal altındadır.
İşğal olunmuş ərazilərdən keçən təbii su mənbələrimiz həddindən artıq çirklənməyə məruz qalır.Araz və Kür çaylarının qolları olan uyğun olaraq Oxçuçay və Ağstafaçayın Ermənistan tərəfindən ən ağır formada çirkləndirilməsi nəticəsində sözügedən çaylarda canlı aləmin yaşayışı üçün böyük təhlükə yaranmışdır.
Qubadlı rayonunu işğal etdikdən sonra kəndlərdəki evləri yandırıb viran etmiş, əmlakını, var-dövlətini talan edib aparmış, meşələri, həyətlərdəki ağacları kəsib daşımış, təbiət abidələrini, dağıdıb məhv etmiş, yasaqlardakı vəhşi heyvan və quşları vəşicəsinə ovlamış, ―Bərgüşad‖ və ―Həkəri‖ çaylarındakı qiymətli balıq növlərini elektirik cərəyanları və partlayıcı maddələrlə qırıb tükənmiş hala salmışlar. Başqa sözlə desək Qubadlının ətraf mühitinə və təbii sərvətlərinə misli görünməmiş dərəcədə dağıdıcı zərbə vurmuşlar. 22 may Beynəlxalq Biomüxtəliflik Gününün kitabxanada qeyd olunmasının əsas məqsədi uşaqlara təbiəti necə qoruması yollarını göstərmək, onlara təbiəti sevdirmək, insan sağlamlığında təbiətin rolunun əvəzsiz olduğunu göstərmək və onlarda insan orqanizmi üçün çox vacib olan bu sağlamlığı qoruyub möhkəmləndirməyə həvəs Yüklə 254,09 Kb. Dostları ilə paylaş:
|