Azәrbaycan respublikasi döVLӘt neft şİRKӘTİ ekoloji SİyasәT
Yüklə 341,25 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ARDNŞ‐nin fəaliyyəti ilə bağlı əsas beynəlxalq sənədlər barədə aşağıda qısa şərhlər verilir.
- Kioto Protokolu
EKOLOJİ SİYASӘT Beynəlxalq Konvensiyalardan irəli gələn məsələlərin həllindən ötrü Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı ilə əlaqələndirici dövlət və mərkəzi icra orqanı təyin edilir. Bu təşkilatlar Konvensiyalar üzrə Beynəlxalq təşkilatlarla əlaqələr qurur, onların ölkə daxilində icrası ilə bağlı məsələlərin həllindən ötrü Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin qərarlarına uyğun fəaliyyəti təşkil edirlər və s.
Konvensiyalardan irəli gələn öhdəliklərin yerinə yetirilməsi ilə bağlı məsələlərin həlli adətən aidiyyatı üzrə müvafiq icra orqanları və ya konkret təşkilata həvalə olunur. Konvensiya və Protokolların bir çoxunun icra mexanizmlərinin faydalanma, beynəlxalq və regional layihələrdə, proqramlarda iştirak, nou‐hauların və güzəştli investisiyaların, kreditlərin ölkəyə cəlb edilməsi imkanları mövcuddur.
edilmişdir. Konvensiyanın ali orqanı Tərəflər Konfransıdır, Katiblik Bonn şəhərində yerləşir. Konvensiyanın məqsədi atmosferə yanacağın yandırılması nəticəsində atılan, istixana effekti yaradan qazların miqdarını azaltmaqla, dünya ölkələrində davamlı inkişafa nail olmaq və iqlim sistemini gələcək nəsillərə saxlamaqdır. Konvensiyaya görə atmosferə atılan qlobal tullantıların miqdarı 1990‐cı il səviyyəsində saxlanılmalı və ya ondan aşağı səviyyədə olmalıdır. Konvensiya inkişaf etmiş ölkələr üçün tullantıların azaldılması üzrə konkret öhdəliklər təyin etmişdir. Həmçinin onların qarşısına inkişaf etməkdə olan ölkələrə yardım etmələri barədə vəzifələr qoymuşdur. Azərbaycan Respublikası Konvensiyanı 1995‐ci ildə ratifikasiya etmişdir. Bu Konvensiya beynəlxalq sistemdə ətraf mühit sahəsində qəbul edilmiş ən iri Konvensiyadır və o ətraf mühit sahəsində mövcud olan “Ozon qatının qorunması üzrə Konvensiya”, “Bioloji müxtəliflik üzrə Konvensiya”, “Səhralaşmaya qarşı mübarizə Konvensiyası” ilə sıx əlaqədədir.
1997‐ci ildə bu Konvensiyanın müddəalarının icra mexanizmlərini özündə birləşdirən Kioto Protokolu qəbul edilmişdir. Protokol üzrə birinci hesabat dövrü 2008‐2012 ci illərdir, yəni öhdəliyi olan ölkələr qlobal tullantıların səviyyəsini 1990‐cı il səviyyəsindən 5 % aşağı endirməlidirlər.
Protokolu 2000‐ci ildə Azərbaycan Parlamenti ratifikasiya etmişdir. Protokol İqlim Dəyişmələri Konvensiyasının üç icra mexanizmini müəyyən etmişdir:
1. Birgə həyata keçirmələr mexanizmi. Bu mexanizm inkişaf etmiş və iqtisadiyyatı keçid dövründə olan ölkələr arasında istixana effekti yaradan qazların emissiyalarının azaldılması üzrə birgə layihələrin yerinə yetirilməsini nəzərdə tutur. 2. Tullantıların ticarəti mexanizmi. Bu inkişaf etmiş ölkələrin öz aralarında kvotalarını artırmaqdan ötrü olan bir mexanizmdir. 17
EKOLOJİ SİYASӘT 3. Təmiz İnkişaf Mexanizmi (TİM). Bu mexanizm inkişaf etmiş ölkələrin öz kvotalarını artırmaqdan ötrü inkişaf etməkdə olan ölkələrdə tullantıların azaldılmasına gətirən layihələrin həyata keçirilməsindən ötrüdür. Azərbaycan Respublikasının istənilən özəl və dövlət şirkətləri, təşkilatları bu mexanizm vasitəsi ilə tullantıların azaldılması, enerjidən istifadəyə qənaət, bərpa olunan enerjidən istifadə, meşə örtüyünün salınması (karbon qazının udulması və yığılması) layihələrini inkişaf etmiş ölkələrin şirkətlərinə, beynəlxalq maliyyə qurumlarına təklif edə bilərlər.
Neftqazçıxarma və emal sənayesində istixana effekti yaradan qazların azaldılması potensialı böyükdür və neft‐qaz çıxarma artdıqca bu potensial da artır. Bu vaxta qədər bir çox enerji effektivliyi layihələri yerinə yetirilmiş, lakin onlar TİM layihələri kimi beynəlxalq səviyyəyə çıxarılmamışdır. TİM layihələri ən müasir texnologiyaların, investisiyaların ARDNŞ‐nin istehsalat sahələrinə gətirilməsinə imkan verə bilər. Bundan ötrü beynəlxalq standartlara cavab verən layihələrin işlənilməsi lazımdır.
Odur ki, ARDNŞ‐nin yaxın gələcəkdə Ekoloji Siyasətinin əsas istiqamətlərindən biri TİM layihələrində aktiv və əlaqəli iştirakı təmin etməkdir. Bundan ötrü ARDNŞ aşağıdakı işlərin görülməsini planlaşdırır:
•
ARDNŞ‐nin fəaliyyət göstərdiyi sahələrdən atmosferə atılan istixana effekti yaradan qazların mənbələrinin inventarlaşdırılması və hər il yeniləşən istixana effekti yaradan qazları kadastrının yaradılması;
• Tullantıların azaldılmasına gətirən, enerjiyə qənaət edən layihə təkliflərinin hazırlanması və onların Kioto Protokolunun Təmiz İnkişaf Mexanizmi çərçivəsində beynəlxalq səviyyəyə çıxarılması;
•
Yeni layihələrin və bərpa işlərinin həyata keçirilməsində istixana effekti yaradan qazların tullantılarına nəzarətin və onların azaldılması tədbirlərinin həyata keçirilməsi;
• İstixana effekti yaradan qazların monitorinqi sisteminin yaradılması və aparılması;
• İqlim dəyişmələri üzrə milli və beynəlxalq layihələrdə fəal iştirak etmək, beynəlxalq əməkdaşlığın həyata keçirilməsi.
1995‐ci ildən bu Konvensiyanın üzvüdür. Konvensiyanın məqsədi beynəlxalq dəniz ticarət gəmiçiliyində bütün məsələlər üzrə texniki əməkdaşlığı həyata keçirmək, dəniz naviqasiyası və dənizdə təhlükəsizlik sahəsində ən yaxşı standartların tətbiqinə nail olmaq, dənizin gəmilər tərəfindən çirklənməsinin qarşısını almaqdır. Konvensiyanın icra orqanı Londonda yerləşən Ümumdünya Dəniz Təşkilatıdır və Konvensiyanın 18
Yüklə 341,25 Kb. Dostları ilə paylaş:
|