yerləşdirmək hüququnu qəbul etməyi öhdələrinə götürürlər.
3.
Milli azlıqlara mənsub şəxslərin xeyli sayda və ənənəvi olaraq yaşadıqları
rayonlarda Tərəflər zəruri halda digər dövlətlərlə sazişlərə də daxil etməklə,
hüquq sistemləri çərçivəsində konkret şəraiti nəzərə almaqla kifayət qədər
ehtiyac olarsa, həm də azlıqların dilində ənənəvi yerli adlara, küçə adlarına və
əhali üçün digər topoqrofiq məlumatlara dair göstəricilərin qoyulmasını təmin
edirlər.
12- ci Maddə
1. Tərəflər, zəruri halda həm öz milli azlıqlarının, həm də əhalinin əsas
qrupunun mədəniyyəti, tarixi, dil və dini ilə bağlı bilikləri yaxşılaşdırmaq üçün
təhsil və elmi araşdırmalar sahəsində tədbirlər görürlər.
2. Bu kontekstdə Tərəflər xüsusən müəllimlərin hazırlanması, məktəblərin
dərsliklərlə təmin edilməsi və müxtəlif icmalardan olan şagird və müəllimlər
arasında əlaqələrin yaxşılaşdırılması üçün lazımi şəraiti yaradırlar.
3. Tərəflər milli azlıqlara mənsub şəxslərin bütün səviyyələrdə təhsildən
istifadəyə yol tapmaları üçün onları eyni imkanlarla təmin etməyi öhdələrinə
götürürlər.
13- cü Maddə
1. Tərəflər öz təhsil sistemləri çərçivəsində milli azlıqlara mənsub şəxslərin
təhsil sahəsində özəl müəssisələri yaratmaq və onları idarə etmək hüququnu
qəbul edirdilər.
2. Bu hüququn həyata keçirilməsi Tərəflər üçün heç bir maliyyə öhdəliklərini
irəli sürmür.
14- cü Maddə
1. Tərəflər milli azlıqlara mənsub istənilən şəxsin öz azlıqların dilini
öyrənmək hüququnu qəbul etməyi öhdələrinə götürürlər.
2. Tərəflər mümkün dərəcədə öz təhsil sistemləri çərçivəsində milli azlıqlara
mənsub şəxslərin xeyli sayda, yaxud ənənəvi olaraq yaşadıqları bölgələrdə buna
kifayət qədər tələbat olduqda, bu azlıqlara mənsub olan şəxslərin öz azlıqlarının
dilini öyrənmək, yaxud bu dildə təhsil almaq üçün lazımi imkanlara malik
olmalarını təmin etməyə çalışırlar.
3. Bu maddənin əvvəlki bəndinin müddəaları rəsmi dilin öyrənilməsinə,
yaxud bu dildə tədrisə zərər yetirmədən həyata keçirilir.
15- ci Maddə
Tərəflər, milli azlıqlara mənsub şəxslərin mədəni, ictimai və iqtisadi həyatda,
eləcə də, dövlət işlərinin, xüsusən onların mənafeyi
ilə bağlı olan dövlət
işçilərinin idarə olunmasında səmərəli iştirak etmələri üçün lazımi şəraitin
yaradılmasını öhdələrinə götürürlər.
16- cı Maddə
Tərəflər milli azlıqlara mənsub şəxslərin yaşadığı hər hansı bir bölgədə
əhalinin struktur tərkibini dəyişərək, bu Çərçivə Konvensiyasında ifadə edilən
prinsiplərdən irəli gələn hüquq və azadlıqlarını məhdudlaşdırmaq məqsədi
güdən tədbirləri görməkdən çəkinirlər.
17- ci Maddə
1. Tərəflər milli azlıqlara mənsub şəxslərin başqa dövlətlərin ərazilərində daimi
yaşayan şəxslərlə, xüsusən ortaq etnik, mədəni, dil və ya din mirasına malik
şəxslərlə sərhədyanı azad və dinc əlaqələr qurmaq və bu əlaqələri davam etdirmək
hüququnun həyata keçirliınəsinə maneçilik törəlməməyi öhdələrinə götürürlər.
22
2. Tərəflər milli azlıqlara mənsub şəxslərin qeyri-hökumət təşkilatlarının
fəaliyyətində istər milli, istərsə də beynəlxalq səviyyədə
iştirak etmək hüququnun
həyata keçirilməsinə maneçilik törətməməyı öhdələrinə götürürlər.
18- ci Maddə
1. Tərəflər müvafiq milli azlıqlara mənsub şəxslərin müdafiəsini təmin etmək
üçün zəruri halda başqa dövlətlərlə, o cümlədən qonşu dövlətlərlə ikitərəfli və
çoxtərəfli sazişlər imzalanmasına səy göstərirlər.
2. Zəruri halda Tərəflər sərhədyanı əməkdaşlığın təşviqinə yönəlikli tədbirlər
görürlər.
19- cu Maddə
Tərəflər zəruri halda yalnız beynəlxalq hüquq sənədlərində, xüsusilə insan
hüquqlarının və əsas azadlıqların müdafiəsi haqqında Konvensiyada nəzərdə
tutulan məhdudlaşdırmalara və ya geri çəkilmələrə bu çərçivə Konvensiyasında-
kı prinsiplərdən irəli gələn hüquq və azadlıqlara aid olduqları ölçüdə yol
verməklə, göstərilən prinsiplərə əməl etməyi və onları həyata keçirməyi
öhdələrinə götürürlər.
III BÖLMƏ
20- ci Maddə
Bu çərçivə Konvensiyasında ifadə edilən prinsiplərdən irəli gələn hüquq və
azadlıqlar həyata keçirilərkən, milli azlıqlara mənsub hər bir şəxs milli dövlət
qanunvericiliyinə əməl edir və digər şəxslərin, xüsusilə əhalinin əsas qrupuna,
yaxud başqa milli azlıqlara mənsub şəxslərin hüquqlarına hörmət göstərir.
21- ci Maddə
Bu çərçivə Konvensiyasında heç nə ayrılıqda hər hansı bir şəxsin beynəlxalq
hüquq prinsiplərinə, xüsusən, dövlətin suveren bərabərlik, ərazi bütünlüyü və
siyasi müstəqillik prinsiplərinə zidd hər hansı bir fəaliyyətlə məşğul olmaq və ya
hər hansı bir hərəkətə yol vermək hüququnun nəzərdə tutulması kimi yozula
bilməz.
22- ci Maddə
Bu çərçivə Konvensiyasında heç na Razılığa gəlmiş Tərəflərdən hər hansı
birinin qanunvericiliyinə, yaxud həmin Tərəfin iştirakçısı olduğu istənilən başqa
bir Müqaviləyə uyğun olaraq insan hüquqlarından və əsas azadlıqlardan hər
hansı birinin məhdudlaşdırılması, yaxud pozulması kimi yozula bilməz.
23- cü Maddə
Bu çərçivə Konvensiyasında ifadə edilən prinsiplərdən irəli gələn hüquq və
azadlıqlar insan hüquqları və əsas azadlıqların müdafiəsi haqqında Konven
siyanın, yaxud ona əlavə edilən protokolların predmeıi olduğu dərəcədə
sonuncu sənədlərin müddəalarına uyğun hüquq və azadlıqlar kimi başa düşülür.
IV BÖLMƏ
24- cü Maddə
1. Bu çərçivə Konvensiyasının Razılığa gəlmiş Tərəflər tərəfindən həyata
keçirilməsinə nəzarət etmək səlahiyyəti Avropa Şurasının Nazirlər Komitəsinə
verilmişdir.
2. Avropa Şurasının üzvü olmayan Tərəflər Konvensiyanın həyata
keçirilməsi mexanizmində müəyyənləşdiriləcək şərtlərlə iştirak edirlər.
25- ci Maddə
1. Bu çərçivə Konvensiyasının Razılığa gəlmiş Tərəflərdən hər hansı birinə
23