Aktlar toplusu
Yüklə 3,38 Mb. Pdf görüntüsü
|
22- ci Maddə 1. Tərəflərdən hər biri istədiyi vaxt bu Xartiyanı Avropa Şurasının Baş Katibinə xəbərdarlıq məktubu göndərərək etibarsız elan edə bilər 2. Etibarsız elan etmə Baş Katibin xəbərdarlıq məktubunu aldığı gündən altı aylıq vaxt bitdikdən sonra ardınca gələn ayın birinci günü qüvvəyə minir. 23- cü Maddə Avropa Şurasının Baş Katibi bu Şuranın üzv dövlətlərinə və bu Xartiyaya qoşulmuş hər bir dövlətə aşağıdakılar haqqında məlumat verir: a) istənilən imzalanma haqqında; b) istənilən təsdiqnamənin, yaxud qəbul etmə, bəyənmə və ya qoşulma sənədinin təhvil verilməsi haqqında; c. 19-cu və 20-ci Maddəyə uyğun olaraq, bu Xartiyanın qüvvəyə mindiyi hər bir tarix haqqında; d) 3-cü Maddənin 2-ci paraqrafına əsasən alınan hə bir xəbərdarlıq məktubu haqqında; e) bu Xartiyaya aid olan istənilən başqa akt, xəbərdarlıq məktubu və ya məlumat haqqında; Təsdiq etmək üçün lazımi vəkaləti olan aşağıda imza edənlər bu Xartiyanı imzaladılar. 5 noyabr 1992-ci il tarixdə Strasburqda fransız və ingilis dillərində hazırlanmış və hər iki mətn eyni qüvvəyə malikdir, tək bir nüsxəsi saxlanılmaq üçün Avropa Şurasının arxivinə verilir. Avropa Şurasının Baş Katibi Xartiyanın imza və möhürlə təsdiq edilmiş surətlərini Avropa Şurasının hər bir üzv dövlətinə və bu Xartiyaya qoşulmaq təklifi edilən hər bir dövlətə göndərir. 18 MİLLİ AZLIQLARIN MÜDAFİuSİ HAQQINDA ÇƏRƏİVƏ KONVENSİYASI Strasburq, 1. 11. 1995 Bu Çərçivə Konvensiyasını imzalayan Avropa Şurasının üzv dövlətləri və digər dövlətlər, Avropa Şurası üzvlərinin ümumi sərvəti olan ideal və prinsiplərin müdafiəsi naminə onların arasında daha sıx birliyə nail olmağı Avropa Şurasının məqsədi hesab edərək, İnsan hüquqları və əsas azadlıqların himayə edilməsi və gələcəkdə də həyata keçirilməsini bu məqsədə çatmağın vasitələrindən biri hesab edərək, 9 oktyabr 1993-cü il tarixdə Vyanada qəbul edilən Avropa Şurasının üzv dövlətlərinin dövlət və hökumət başçılarının Bəyannaməsindəki müddəaları inkişaf etdirməyi və həyata keçirməyi arzu edərək, öz müvafiq ərazilərində milli azlıqların mövcudluğunu müdafiə etmək əzmində olduqlarını bildirərək, Avropa tarixində baş verən sarsıntıları Avropa qitəsində sabitlik demokratik təhlükəsizlik və sülh üçün milli azlıqları müdafiə etməyin zəruri olduğunun nümayişi hesab edərək, plüralist və həqiqi demokratik cəmiyyətin milli azlıqlara mənsub istənilən şəxsin nəinki etnik, mədəni, dil və din özünəməxsusluğuna hörmət elməli, həm də bu özünəməxsusluğu ifadə etməyə, qoruyub saxlamağa və inkişaf etdirməyə imkan verən şərat yaratmalı olduğunu nəzərə alaraq, mədəniyyət müxtəlifliyinin hər bir cəmiyyətin parçalanmasının deyil, zənginləşməsinin mənbəyi və amili olması üçün dözümlülük və dialoq şəraitinin yaradılmasının zəruri olduğunu nəzərə alaraq, dözümlü və çiçəklənən Avropanın inkişafının nəinki dövlətlərarasındakı əməkdaşlıqdan asılı olduğunu, həm də, hər bir dövlətin konstitusiya və ərazi bütövlüyünə əməl etməklə yerli və regional hakimiyyətlər arasında sərhədyanı əməkdaşlığa əsaslandığını hesab edərək, insan hüquqları və əsas azadlıqların müdafiəsi haqqında Kovensiyanı və ona əlavə Protokolları nəzərə alaraq, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının konvensiya və bəyannamələrindəki, Avro pada təhlükəsizlik və əməkdaşlığa dair Müşavirənin sənədlərindəki, xüsusilə. 29 iyun 1990-cı il tarixli Kopenhagen sənədindəki milli azlıqların müdafiəsinə dair öhdəlikləri nəzərə alaraq, üzv dövlətlərdə və bu sənədin iştirakçısı ola biləcək digər dövləldlərdə hüququn aliliyinə əməl, ərazi bütövlüyünə və dövlət suverenliyinə hörmət etməklə ıııilli azlıqların və onlara mənsub hər bir şəxsin hüquq və azadlıqlarının səmərəli müdafiəsini təmin elmək üçün əməl edilməli prinsipləri və onlardan irəli gələn öhdəlikləri müəyyənləşdirmək əzmində olduqlarını bildirərək, bu çərçivə Konvensiyasında təsbit edilən prinsipləri milli qanunvericilik və müvafiq dövlət siyasəti əsasında həyata keçirmək əzmində olduqlarını bildirərək, aşağıdakılar haqqında razılığa gəldilər: I BÖLMƏ
1-ci Maddə Milli azlıqların və bu azlıqlara mənsub şəxslərin hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi insan hüquqlarının beynəlxalq müdafiəsinin ayrılmaz tərkib hissəsidir 19
va bu keyfiyyətdə beynəlxalq əməkdaşlıq sahəsidir. 2- ci Maddə Bu çərçivə Konvensiyasının müddəaları vicdanla anlaşma və dözümlülük ruhunda dövlətlər arasında mehriban qonşuluq, dostluq münasibətləri və əməkdaşlıq prinsiplərinə əməl etməklə həyata keçirilir. 3- cü Maddə 1. Milli azlılıqlara mənsub istənilən şəxs ona bu cür baxılıb baxılmamasını sərbəst seçmək hüququna malikdir və bu seçim, yaxud bu seçimlə bağlı hüquqların həyata keçirilməsi həmin şəxsi təhqir etməməlidir. 2. Milli azlıqlara mənsub şəxslər bu Konvensiyada təsbit edilmiş prinsiplərdən irəli gələn hüquq və azadlıqlardan fərdi qaydada, eləcə də, başqa şəxslərlə birlikdə istifadə edə bilərlər II BÖLMƏ 4- cü Maddə 1. Tərəflər milli azlıqlara mənsub istənilən şəxsin qanun qarşısında bərabərlik və qanunla bərabər müdafiə olunmaq hüququna təminat verməyi öhdələrinə götürürlər. Bununla əlaqədar milli azlıqlara mənsubluğa əsaslanan istənilən ayrı-seçkilik yasaq edilir. 2. Tərəflər bütün iqtisadi sosial, siyasi və mədəni həyat sahələrində milli azlıqlara mənsub şəxslər ilə əhalinin əsas qrupuna mənsub şəxslər arasında tam və həqiqi bərabərliyi təşviq etmək üçün zəruri halda lazımi tədbirlər görməyi öhdələrinə götürürlər. Bununla əlaqədar Tərəflər milli azlıqlara mənsub şəxslərin xüsusi vəziyyətini lazımi qaydada nəzərə alırlar. 3. Əvvəlki bəndin müddəalarına uyğun olaraq, qəbul edilən tədbirlərə ayrı- seçkilik aktı kimi baxılmır. 5- ci Maddə 1. Tərəflər milli azlıqlara mənsub şəxslərin öz mədəniyyətlərini dəstəkləmək və inkişaf etdirmək, eləcə də, onların özünəməxsusluğunun əsas ünsürlərini, yəni: din. dil, ənənə və mədəni irslərini qoruyub saxlamaq imkanlarını təmin etmək üçün lazım olan şəraitin yaradılmasına kömək etməyi öhdəlrinə götürürlər. 2. Tərəflər öz ümumi inteqrasiya siyasətlərinin inkişafı üçün gördükləri tədbir lərə zərər vurmadan milli azlıqlara mənsub şəxslərin iradələrinin ziddinə onların ascimlyasiyası məqsədi daşıyan hər hansı siyasi və praktiki hərəkətlərdən çəkinir lər və bu şəxsləri belə assimilyasiyaya yönəldilmiş hər bir hərəkətdən qoruyurlar. 6- cı Maddə 1. Tərəflər mədəniyyətlər arasında dözümlülük ruhunu və dialoqu təqdir edirlər, eləcə də, ərazilərində yaşayan bütün şəxslər arasında, onların dilindən etnik, mədəni, yaxud dini mənsubiyyətindən asılı olmayaraq, xüsusən təhsil, mədəniyyət və informasiya vasitələri sahəsində qarşılıqlı hörmətə, qarşılıqlı anlaşmaya və əməkdaşlığa kömək edən səmərəli tədbirlər görürlər. 2. Tərəflər etnik, mədəni, dil, yaxud din mənsubiyyətlərinə görə ayrı-seçkilik təhlükəsinin, yaxud aktlarının, düşmənçiliyin, yaxud zorakılığın qurbanı ola biləcək şəxslərin müdafiəsi üçün bütün lazımi tədbirləri görməyi öhdələrinə götürürlər. 7- ci Maddə Tərəflər milli azlıqlara mənsub hər bir şəxsin dinc yığıncaqlar keçirmək azadlığı və assosiasiyalar azadlığı, fikrini ifadə etmək azadlığı və düşüncə, vicdan və din azadlığı hüquqlarına hörməti təmin edirlər. 20 8- ci Maddə Tərəflər milli azlığa mənsub hər bir şəxsi öz dininə açıq şəkildə etiqad etmək, yaxud əqidəsini açıq şəkildə ifadə etmək hüququnu, eləcə də, dini müəssisələr, təşkilatlar və assosiyasiyalar yaratmaq hüququnu qəbul etməyi öhdələrinə götürürlər. 9- cu Maddə 1. Tərəflər milli azlıqlara mənsub istənilən şəxsin öz fikrini sərbəst ifadə etmək hüququna hər hansı bir fikrə tərəfdar olmaq və ictimai hakimiyyət orqanlarının müdaxiləsinə məruz qalmadan və dövlət sərhəddindən asifi olmayaraq azlıqların dilində məlumat və yaxud ideyalar almaq və mübadilə elmək azadlığının daxil olduğunu qəbul etməyi öhdələrinə götürürlər. Tərəflər hüquq sistemləri çərçivəsində milli azlıqlara mənsub şəxslərin informasiya vasitələrindən istifadəyə yol tapmaq məsələsində ayrı-seçkiliyə məruz qalmamalarını təmin edirlər. 2. Əvvəlki bənd hər hansı bir ayrı-seçkiliyə yol vermədən və obyektiv meyarlar əsasında radio və televiziya verlişlərini, yaxud kinomaloqrafiya müəssisələrini lisenziyalaşdırmada Tərəflərə maneçilik törətmir. 3. Tərəflər milli azlıqlara mənsub şəxslərin informasiya çap vasitələrini yaratmalarına va onlardan istifadə etmələrinə mane olmurlar. Radio və televiziya verlişlərinin hüquqi əsasları çərçivəsində onlar mümkün dərəcədə və əvvəlki bəndin müddəalarını nəzərə almaqla, milli azlıqlara mənsub şəxslərin öz informasiya vasitlərini yaratmaq və onlardan istifadə etmək imkanını təmin edirlər.
4. Tərəflər hüquq sistemləri çərçivəsində dözümlülüyü təqdir etmək və mədəni plüralizmi təmin etmək məqsədilə milli azlıqlara mənsub şəxslərin informasiya vasitələrindən istifadəyə yol tapmalarını yüngülləşdirmək üçün lazımi tədbirlər görürlər. 10- cu Maddə 1. Tərəflər milli azlıqlara mənsub istənilən şəxsin öz azlıqlarının dilində şəxsi həyatda və ictimai yerlərdə şifahi və yazılı olaraq sərbəst və maneəsiz istifadə etmək hüququnu qəbul etməyi öhdələrinə götürürlər. 2. Milli azlıqlara mənsub şəxslərin xeyli sayda, yaxud ənənəvi olaraq yaşadıqları bölgələrdə bu haqda həmin şəxslər xahiş etdikdə və belə xahişlər real tələbata uyğun olduqda Tərəflər onlarla inzibati hakimiyyət orqanları arasındakı münasibətlərdə azlıqların dilindən istifadəyə imkan verən şəraiti mümkün dərəcədə təmin etməyə çalışacaqlar. 3. Tərəflər milli azlıqlara mənsub istənilən şəxsin həbs edilməsinin səbəbləri, xarakteri və ona qarşı irəli sürülən istənilən ittihamın səbəbi haqqında qısa müddət ərzində başa düşdüyü dildə məlumat almaq, eləcə də lazım gəldikdə tərcüməçinin köməyindən pulsuz istifadə etməklə bu dildə öz müdafiəsini təşkil etmək hüququna zəmanət verməyi öhdələrinə götürürlər. 11- ci Maddə 1. Tərəflər milli azlıqlara mənsub istənilən şəxsin öz soyadını, adını və atasının adını bu azlıqların dilində işlətmək hüququnu, eləcə də hüquq sistemlərində təsbit eilmiş tələblərə uyğun olaraq, onların rəsmi şəkildə tanınmaq hüququnu qəbul etməyi öhdələrinə götürürlər. 2. Tərəflər milli azlıqlara mənsub istənilən şəxsin ictimai yerlərdə öz azlıqların dilində lövhələr, yazılar və xüsusi xarakterli digər informasiyalar 21
Yüklə 3,38 Mb. Dostları ilə paylaş:
|