Aile (evlenme ve boşanma)

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi’nin 20 Ocak,1998 tarihli olağanüstü birleşiminde kabul olunan “Aile (Evlenme ve Boşanma)” Anayasa’nın 94(2) maddesi gereğince Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı tarafından Resmi Gazete’de yayımlanmak suretiyle ilan olunur.

Sayı :1/1998

AİLE (EVLENME VE BOŞANMA)

YASASI

	Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi aşağıdaki Yasayı yapar:
Kısa İsim	1. Bu Yasa, Aile (Evlenme ve Boşanma) Yasası olarak isimlendirilir.

BİRİNCİ KISIM

Genel Kurallar

Tefsir	2. Bu Yasada metin başka türlü gerektirmedikçe:
	“Evlendirme Memuru”, bu Yasa kuralları uyarınca kendisine verilen görevleri yürüten ve yetkileri kullanan bir Aile Mahkemesi Yargıcını anlatır ve bu Yasa kuralları uyarınca evlendirme memuru görevini yürütmek üzere Aile Mahkemesi Yargıcı tarafından atanan herhangi bir kişiyi de kapsar.
9/1976 3/1978 10/1978 6/1980 23/1980 19/1981 18/1982 34/1982 56/1982 21/1983 7/1984 20/1984 4/1985 7/1986 24/1986 2/1988 5/1988 15/1988 67/1991 8/1995 15/1995 38/1995 6/1997	“Mahkeme”, 1976 Mahkemeler Yasasının 32’nci maddesi uyarınca kurulan ve 1976 Mahkemeler Yasası ile bu Yasada öngörülen yetkileri kullanan Aile Mahkemesini anlatır.
	“Nişanlanma”,bir erkek ile bir kadının birbirleriyle evlenmek için karşılıklı olarak birbirlerine verdikleri sözü anlatır.
Yasanın Uygulanması	3.	(1)	Bu Yasanın Üçüncü Kısım altında düzenlenen evlenme ile ilgili kuralları, tarafların veya taraflardan birinin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti yurttaşı olduğu durumlarda uygulanır ve onlardan başkasını kapsamaz.
		(2)	Bu Yasanın Üçüncü Kısım altında düzenlenen evlenme ile ilgili kurallar dışında kalan tüm kuralları, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde ikamet eden, yabancılar da dahil herkesi kapsar.

İKİNCİ KISIM

Nişanlanma

Nişanlanma	4.	On sekiz yaşından küçüklerin veya kısıtlının, yaptıkları nişan yasal temsilcilerinin izni olmadıkça geçerli olmaz.
Evlenme Sözünü Tutmamak	5.	(1)	(A) (B)		Evlenme sözünün özel bir nedenle yerine getirilmesini istemek için; Bu maddenin (2)’nci fıkra kuralları saklı kalmak koşuluyla, evlenme sözünün tutulmaması nedeni ile koşullu veya koşulsuz olarak herhangi bir tazminat istemi için
			dava açılamaz.
		(2)	(A)	Evlenme sözünün bütünüyle haksız bir nedenle bozulması ve nişanlılardan birinin kişiliğinin veya onurunun incinmesi durumunda,diğer tarafın bütünüyle kusurlu olması sonucuna varması halinde Mahkeme, kusurlu tarafın kusursuz tarafa uygun görülecek bir tazminat ödemesine karar verebilir. Böyle bir davanın,nişanın bozulduğunun karşı tarafın bilgisine geldiği tarihten başlayarak bir yıl içerisinde açılması gerekir. Kusursuz tarafın ölmesi durumunda dava hakkı mirasçılarına geçmez.
				Ancak kusursuz taraf, öngörülen bir yıllık süre içerisinde tazminat istemi ile dava açmışsa dava hakkı mirasçılarına geçer.
			(B)	Nişanlılardan biri haklı ve yeterli bir neden olmaksızın evlenme sözünü tutmaz veya nişan böyle bir nişanlının sorumlu olduğu bir neden ile bozulduğu taktirde,nişanı bozan veya bozulmasından sorumlu olan taraf, diğer tarafa, o tarafın ana ve babasına veya nişanda diğer taraf için ana ve baba yerini alan herhangi bir üçüncü tarafa, nişanla ilgili olarak ve evlenmenin icra olunacağı inancı içinde iyiniyetle yaptıkları harcamaları tazminle yükümlüdür.
			(C)	Nişan nedeni ile nişanlılara verilen armağanların, nişanın bozulması üzerine geri verilmesi için armağanları veren taraf istemde bulunabilir. Armağanlar,iade edilemeyecek durumda ise ilgili taraf onların eşit değerini ödemekle yükümlüdür.
				Ancak nişan, taraflardan birinin ölümü nedeni ile sona ermişse armağanların geri verilmesi için istemde bulunulamaz.

ÜÇÜNCÜ KISIM

Evlenmeye İlişkin Kurallar

Evlenme Yetersizliği	6.	(1)	On sekiz yaşını bitirmemiş erkek ve kadın evlenemez. Ancak mahkeme, özel hallerde ve iyi nedenlerle ana ve babayı veya vasiyi dinledikten sonra, onaltı yaşını bitirmiş kadının evlenmesine izin verebilir.Mahkeme, ana veya babadan herhangi birinin,sürekli ve kesintisiz olarak beş yıldan beri Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti sınırları dışında ikamet etmesi veya ana veya babanın akli dengesinin bozuk olması hallerinde, o tarafı veya Mahkeme emri ile velayetin ana veya babadan birisine verilmesi halinde velayeti almayan tarafı dinlemez. Bu fıkra amaçları bakımından “kesintisiz Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti sınırları dışında ikamet etmek”,bir yılda en az toplam 240 gün yurt dışında ikamet etmiş olmayı anlatır.
		(2) (3)	Evlenmeye yalnız mümeyyiz olanlar ehildir. Akıl hastası olan kişiler evlenemez. Kısıtlı kişiler, vasisinin onayı olmadıkça evlenemez.
Evlenme Engelleri	7.	(1)	Aşağıdaki kişiler arasında evlilik yapılması yasaktır:
			(A) (B) (C)	Doğru hat üzerindeki kan hısımları arasında,yani, öz veya üvey erkek kardeş ile kızkardeşler arasında, amca ve dayı ile erkek kardeş ve kızkardeş kızları arasında, hala ve teyze ile erkek kardeş ve kızkardeş oğulları arasında. Sıhrıyet hısımlığı doğuran evlenme kesin hükümsüz ilan edilmiş veya ölüm veya boşanma ile feshedilmiş olsa bile, doğru hat üzerindeki sıhriyet hısımları arasında. Evlatlık ile evlatlık edinen ve bunlardan biri ile ötekinin koca veya karısı arasında.
		(2)	Bu madde amaçları bakımından kan hısımlığı,bir taraftan nesebi sahih olmayan çocuk ile çocuğun soyu ve öteki taraftan baba ile babanın kan hısımları arasındaki hısımlığı da kapsar.
Evvelki Evliliğin Feshedildiğini İspatlamadan Yeniden Evlilik Yapılamaması	8. Bir kişi, evvelki evliliğinin kesin hükümsüz olduğunu, iptal edildiğini veya boşanma veya öteki tarafın ölümü nedeniyle ortadan kalktığını kanıtlamadıkça yeniden evlenemez.
Bazı Durumlarda Kadının Yeniden Evlenmesinin Ertelenmesi	9. Kocası ölen,boşanan veya evliliği kesin hükümsüz ilan edilen veya iptal edilen kadın ölümden, boşanmadan veya evliliğin kesin hükümsüz olduğu veya iptal edildiği tarihten başlayarak 302 gün geçmedikçe yeniden evlenemez. Kadının doğum yapması ile bu süre sona erer. Ancak kadının evvelki evlilikten hamile kalmasının olanaksız olduğu veya hamile olmadığının doktor raporuyla kanıtlanması durumunda, mahkemeye yapılan bir başvuru üzerine yargıç bu süreyi kısaltabilir veya kaldırabilir.

Evlenme Bildirimi	10.	(1)	Nişana taraf olanlardan birinin normal olarak ikamet ettiği yerdeki evlendirme memuruna önceden bildirimde bulunulmadıkça evlenme akdedilemez.
		(2)	Bildirim, saptanacak şekilde ve nişanlanan tarafların imzalaması veya yazı bilmeyenin iki tanık huzurunda parmak işaretini basması suretiyle yapılır. Bildirimle birlikte;
			(A) (B) (C) (Ç) (D)	Tarafların doğum belgeleri; Tarafların Thalassemia taşıyıcısı olup olmadıklarını gösteren birer devlet tıp laboratuvar raporu ile tarafların bu raporlar hakkında tıbbi görüş aldıklarına ve raporların içeriğini bilerek evlenmek istediklerine ilişkin birer beyanname; Her iki tarafın normal olarak ikamet ettiği yerin muhtarından, bildiği ve inandığı kadarıyla evlenmeleri için bir ehliyetsizlik veya engel bulunmadığını beyan eden bir belge; Gerekmesi halinde, önceki karı veya kocanın öldüğünü belirten belgenin veya önceki evliliğin geçersizliği veya boşanma ile ilgili yetkili mahkemenin hükmünün bir sureti; ve 18 yaşından küçük ve 16 yaşından büyük kadın için bu Yasanın 6’ncı maddesinin (1)’inci fıkrası uyarınca Mahkemenin vereceği iznin bir sureti
			sunulur.
		(3)	Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti yurttaşı olmayanlar için yukarıda öngörülen belgelerin, kişinin ikamet ettiği yerin ilgili makamı tarafından verilmiş olması ve evlendirme memurunun o makamın bu belgeleri vermeye yetkili olduğu hususunda tatmin olması gerekir. Türkiye Cumhuriyeti yurttaşları, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti yurttaşlığına geçip geçmediğine bakılmaksızın evlenmek için yaptıkları bildirimde, yukarıdaki (2)’nci fıkrada öngörülen belgeler yanında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetindeki ikamet bölgelerindeki muhtar ile Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçiliğinden alacakları bekarlık belgelerini ibraz etmek zorundadırlar.
		(4)	Taraflar evlenmek için başvuruda bulunurken yukarıdaki (1)’inci,(2)’nci ve (3)’üncü fıkralarda öngörülen belgelerden başka bu Yasanın 26’ncı maddesinde öngörülen, sahip oldukları mal varlıklarının listesini ve bu mal varlıklarının kayıt belgelerinin birer suretini de evlendirme memuruna sunarlar. Bu belgeler sunulmadıkça evlenme akdedilemez.

Bildirimin Asılması	11.	(1)	Evlendirme memuru, bu Yasanın 10’uncu maddesi uyarınca kendisine sunulan bildirimi kendi dairesinde dosyalar.Bildirimi aldığı tarihten başlayarak beş gün içerisinde kendi imza ve mühürü ile onaylanmış suretini dairesinin dışına ve tarafların oturdukları köy veya mahallerin görünür bir yerine veya yerlerine asar. Evlendirme Memuru,askı tarihini de bildirimde belirtir.
		(2)	Ancak evlendirme memuru,tarafların bildiriminin bu Yasa kurallarına uygun olmadığını veya evlenme için bir yetersizlik veya yasal engel olduğu kanısına varırsa bildirimin asılmasını reddeder. Evlendirme memuru, böyle bir ret kararını derhal yetkili yargıca bildirir ve yetkili yargıcın uygun göreceği emir uyarınca işlem yapar. Evlendirme memuru, bildirimi yukarıdaki (1)’inci fıkrada öngörüldüğü şekilde aldığı tarihten başlayarak beş gün içerisinde asmazsa, asmayı reddetmiş sayılır. Bu durumda, bildirimde bulunan taraflardan herhangi birisi, Mahkemeye başvurarak askı işleminin yapılmasını isteyebilir.Evlendirme memuru, Mahkemenin, başvuru üzerine vereceği emre uygun işlem yapar.
		(3)	Evlendirme memuru,bildirimi veya herhangi başka bir belgeyi tarafların en son oturdukları konuta taahhütlü olarak postalamak suretiyle tebliğ eder.

İtiraz	12.	(1)	Herhangi bir kişi, bildirimin asıldığı tarihten başlayarak beş gün içerisinde bildirimdeki taraflardan birinin evlenmeye ehil olmadığını veya evlenmeye karşı yasal engeli bulunduğunu ileri sürerek mahkemeye yazılı bir dilekçe ile itirazda bulunabilir. Yukarıda belirtilenler dışında, itiraz için başka gerekçe geçerli olamaz.
		(2)	İtirazı yapan kişi, yukarıdaki (1)’inci fıkrada öngörülen beş gün içerisinde itiraz yazısının onaylı birer suretini ilgili taraflara ve evlendirme memuruna tebliğ eder.
		(3)	İtiraz yazısının alınması üzerine evlendirme memuru Mahkemeden emir almadıkça, bu evliliğin yapılması için herhangi bir işlemde bulunamaz.

Evlenme Akdi	13.	(1)	Evlendirme memuru,bildirimin asıldığı tarihten başlayarak beş günden az olmamak koşuluyla veya Mahkemenin bazı özel durumlarda uygun göreceği daha kısa bir süre içerisinde veya en çok üç ay içerisinde veya itiraz olması halinde böyle bir itiraz sonucunda verilen mahkeme emrinde öngörülen süre içerisinde ve tarafların istemi üzerine,evlendirmeyi yapar veya taraflara evlendirme işlemlerinin bu Yasa kurallarına uygun olarak yapıldığına ve evlendirmenin en geç üç ay içerisinde başka bir evlendirme memuru tarafından da yapılabileceğine dair imzalı ve mühürlü bir belge verir. Böyle bir belgenin ibrazı üzerine,evlendirme,belgenin verildiği tarihten başlayarak en geç üç ay içerisinde başka bir evlendirme memuru tarafından da yapılabilir. Ancak,böyle bir belgenin varlığına karşın,tarafların evlenmesinde yasal engel olduğu veya evlenmeye ehil olmadıkları evlendirme memurunun bilgisine gelmesi halinde, evlendirme memuru evlendirme işlemlerini veya belgenin verilmesini durdurabilir.Bu durumda evlendirme memuru,bildirimdeki taraflara ve kendisi yargıç değilse yetkili yargıca da derhal yazılı bilgi verir.Evlendirme memuru yargıcın vereceği emir uyarınca işlem yapar.
		(2)	Evlendirme işlemi,evlendirme dairesinde veya tarafların istediği ve evlendirme memurunun da uygun göreceği başka bir yerde evlendirme memuru tarafından,reşit ve mümeyyiz iki veya daha fazla tanık huzurunda ve aleni olarak yapılır.
		(3)	Evlendirme memuru, evlenecek tarafların herbirine öteki taraf ile evlenmek isteyip istemediğini sorar ve tarafların her ikisinin de olumlu yanıt vermeleri üzerine taraflara bu Yasa kuralları uyarınca evlenmiş olduklarını bildirir ve ikisine de kayıt defterini imzalatarak birer evlenme belgesi verir.
Dini Merasim	14.	(1)	Evlilik, bu Yasa kurallarına uygun şekilde yapılmadıkça geçerli sayılmaz.
		(2)	Dini evlenme töreni de yapmak isteyenler, bu Yasanın 13’üncü maddesinin (3)’üncü fıkrası uyarınca taraflara verilen evlenme belgesini dini töreni yapacak kişiye ibraz etmeleri gerekir. Bu belge ibraz edilmeden dini tören yapılamaz.
		(3)	Yasal evlenme belgesi olmaksızın böyle bir dini töreni yapan kişi ve/veya kişiler ile böyle bir evliliğe taraf olanlar bir suç işlemiş olurlar ve mahkumiyetleri halinde mahkumiyet kararının verildiği tarihteki aylık asgari ücretin on katını aşmayan miktara kadar para cezasına veya üç yıla kadar hapis cezasına veya her iki cezaya birden çarptırılabilirler.