,。
|
|
|
|
Abhidhammapitake
Abhidhammatthavibhavinitika
《阿毘達摩義廣釋》(Abv.)
by Acariya Sumavgalasami (Sri Lankan‧蘇門迦羅)
from Chattha Savgayana (CS)
Released by Dhammavassarama 法雨道場
2551 B.E. (2007A.D.)
( use foreign1 font )
|
|
|
|
|
Abhidhammatthavibhavinitika《阿毘達摩義廣釋》﹝目錄﹞
(from CSCD:tika-co-pali)
Gantharambhakatha 1
Gantharambhakathavannana 1
Paramatthadhammavannana 3
1. Cittaparicchedavannana 4
Bhumibhedacittavannana 4
Akusalacittavannana 4
Ahetukacittavannana 7
Sobhanacittavannana 9
Kamavacarasobhanacittavannana 9
Rupavacaracittavannana 11
Arupavacaracittavannana 13
Lokuttaracittavannana 14
Cittagananasavgahavannana 16
Vittharagananavannana 16
2. Cetasikaparicchedavannana 17
Sampayogalakkhanavannana 17
Abbasamanacetasikavannana 18
Akusalacetasikavannana 19
Sobhanacetasikavannana 20
Sampayoganayavannana 22
Abbasamanacetasikasampayoganayavannana 22
Akusalacetasikasampayoganayavannana 22
Sobhanacetasikasampayoganayavannana 23
Savgahanayavannana 24
Mahaggatacittasavgahanayavannana 25
Kamavacarasobhanacittasavgahanayavannana 25
Akusalacittasavgahanayavannana 25
Ahetukacittasavgahanayavannana 26
3. Pakinnakaparicchedavannana 26
Vedanasavgahavannana 27
Hetusavgahavannana 27
Kiccasavgahavannana 28
Dvarasavgahavannana 29
Alambanasavgahavannana 30
Vatthusavgahavannana 33
4. Vithiparicchedavannana 34
Vithichakkavannana 34
Vithibhedavannana 34
Pabcadvaravithivannana 35
Manodvaravithi 39
Tadarammananiyamavannana 40
Javananiyamavannana 43
Puggalabhedavannana 44
Bhumivibhagavannana 45
5. Vithimuttaparicchedavannana 46
Bhumicatukkavannana 46
Patisandhicatukkavannana 47
Kammacatukkavannana 49
Cutipatisandhikkamavannana 58
6. Rupaparicchedavannana 61
Rupavibhagavannana 65
Rupasamutthananayavannana 67
Kalapayojanavannana 69
Rupapavattikkamavannana 69
Nibbanabhedavannana 71
7. Samuccayaparicchedavannana 72
Akusalasavgahavannana 72
Missakasavgahavannana 74
Bodhipakkhiyasavgahavannana 76
Sabbasavgahavannana 77
8. Paccayaparicchedavannana 79
Paticcasamuppadanayavannana 80
Patthananayavannana 83
Pabbattibhedavannana 88
9. Kammatthanaparicchedavannana 90
Samathakammatthanam 90
Vipassanakammatthanam 95
Nigamanavannana 100
Nigamanakatha 101
Abhidhammapitake
Abhidhammatthavibhavinitika
by Acariya Sumavgalasami
Gantharambhakatha
(ka) Visuddhakarunabanam (Abv.CS:pg.69) Buddham sambuddhapujitam;
Dhammam saddhammasambhutam, natva samgham niravganam.
(kha) Sariputtam mahatheram, pariyattivisaradam;
Vanditva sirasa dhiram, garum garavabhajanam.
(ga) Vannayissam samasena, Abhidhammatthasavgaham;
Abhidhammikabhikkhunam, param pitivivaddhanam.
(gha) poranehi anekapi, kata ya pana vannana;
Na tahi sakka sabbattha, attho vibbatave idha.
(va) tasma linapadanettha, sadhippayamahapayam;
Vibhavento samasena, racayissami vannananti.
Gantharambhakathavannana
1. Paramavicittanayasamannagatam sakasamayasamayantaragahanaviggahanasamattham suvimalavipulapabbaveyyattiyajananam pakaranamidamarabhantoyamacariyo pathamam tava ratanattayapanamabhidheyya karanappakarapakaranabhidhanapayojanani dassetum “sammasambuddhan”tyadimaha.
Ettha (Abv.CS:pg.70) hi “sammasambuddha …pe… abhivadiya”ti imina ratanattayapanamo vutto, Abhidhammatthasavgahan”ti etena abhidheyyakaranappakarapakaranabhidhanani Abhidhammatthanam idha savgahetabbabhavadassanena tesam imina samuditena patipadetabbabhavadipanato, ekattha savgayha kathanakaradipanato, atthanugatasamabbaparidipanato ca. Payojanam pana savgahapadena samatthiyato dassitameva Abhidhammatthanam ekattha savgahe sati taduggahaparipucchadivasena tesam sarupavabodhassa, tammulikaya ca ditthadhammikasamparayikatthasiddhiya anayasena samsijjhanato.
Tattha ratanattayapanamappayojanam tava bahudha papabcenti acariya, visesato pana antarayanivaranam paccasisanti. Tatha hi vuttam savgahakarehi “tassanubhavena hatantarayo”ti (para.attha.1.gantharambhakatha). Ratanattayapanamo hi atthato panamakiriyabhinipphadika kusalacetana, sa ca vandaneyyavandakanam khettajjhasayasampadahi ditthadhammavedaniyabhuta yathaladdhasampattinimittakassa kammassa anubalappadanavasena tannibbattitavipakasantatiya antarayakarani upapilaka-upacchedakakammani patibahitva tannidananam yathadhippetasiddhivibandhakanam rogadi-antarayanamappavattim sadheti. Tasma pakaranarambhe ratanattayapanamakaranam yatharaddhapakaranassa anantarayena parisamapanatthabceva sotunabca vandanapubbavgamaya patipattiya anantarayena uggahanadharanadisamsijjhanatthabca. Abhidheyyakathanam pana viditabhidheyyasseva ganthassa vibbuhi uggahanadivasena patipajjitabbabhavato. Karanappakarappayojanasandassanani ca sotujanasamussahajananattham. Abhidhanakathanam pana voharasukhatthanti ayamettha samudayattho. Ayam pana avayavattho (Abv.CS:pg.71) sasaddhammaganuttamam atulam sammasambuddham abhivadiya Abhidhammatthasavgaham bhasissanti sambandho.
Tattha samma samabca sabbadhamme abhisambuddhoti samma sambuddho, Bhagava. So hi savkhatasavkhatabhedam sakalampi dhammajatam yathavasarasalakkhanapativedhavasena samma sayam vicitopacitaparamitasambhutena sayambhubanena samam bujjhi abbasi. Yathaha “sayam abhibbaya kamuddiseyyan”ti (mahava.11 ma.ni.1.285 2.341 dha.pa.353), atha va budhadhatussa jagaranavikasanatthesupi pavattanato samma samabca patibuddho anabbapatibodhito hutva sayameva savasanasammohaniddaya accantam vigato, dinakarakiranasamagamena paramarucirasirisobhaggappattiya vikasitamiva padumam aggamaggabanasamagamena aparimitagunaganalavkatasabbabbutabbanappattiya samma sayameva vikasito vikasamanuppattotyattho. Yathavuttavacanatthayogepi sammasambuddhasaddassa Bhagavati samabbavasena pavattatta “atulan”ti imina viseseti. Tulaya sammito tulyo, soyeva tulo yakaralopavasena. Atha va sammitatthe akarapaccayavasena tulaya sammito tulo, na tulo atulo, siladihi gunehi kenaci asadiso, natthi etassa va tulo sadisoti atulo sadevake loke aggapuggalabhavato. Yathaha “yavata, bhikkhave, satta apada va dvipada va catuppada va …pe…Tathagato tesam aggamakkhayati”ti-adi (a.ni.4.34 5.32 itivu.90).
Ettavata ca hetuphalasattupakarasampadavasena tihakarehi Bhagavato thomana kata hoti. Tattha hetusampada nama mahakarunasamayogo bodhisambharasambharanabca (Abv.CS:pg.72) Phalasampada pana banapahana-anubhavarupakayasampadavasena catubbidha. Tattha sabbabbutabbanapadatthanam maggabanam, tammulakani ca dasabaladibanani banasampada. Savasanasakalasamkilesanamaccantamanuppadadhammatapadanam pahanasampada. Yathicchitanipphadane adhipaccam anubhavasampada. Sakalalokanayanabhisekabhuta pana lakkhananubyabjanappatimandita attabhavasampatti rupakayasampada nama. Sattupakaro pana asayapayogavasena duvidho. Tattha devadattadisu virodhisattesupi niccam hitajjhasayata, aparipakagatindriyanam indriyaparipakakalagamanabca asayo nama. Tadabbasattanam pana labhasakkaradinirapekkhacittassa yanattayamukhena sabbadukkhaniyyanikadhammadesana payogo nama.
Tattha purima dve phalasampada “sammasambuddhan”ti imina dassita, itara pana dve, tatha sattupakarasampada ca “atulan”ti etena, tadupayabhuta pana hetusampada dvihipi samatthiyato dassita tathavidhahetubyatirekena tadubhayasampattinamasambhavato, ahetukatte ca sabbattha tasam sambhavappasavgato.
Tadevam tividhavatthasavgahitathomanapubbavgamam Buddharatanam vanditva idani sesaratananampi panamamarabhanto aha “sasaddhammaganuttaman”ti. Gunibhutanampi hi dhammasamghanam abhivadetabbabhavo sahayogena vibbayati yatha “saputtadaro agatoti puttadarassapi agamanan”ti.
Tattha attanam dharente catusu apayesu, vattadukkhesu ca apatamane katva dharetiti dhammo, catumaggaphalanibbanavasena navavidho, pariyattiya saha dasavidho va dhammo. Dharanabca panetassa apayadinibbattakakilesaviddhamsanam, tam ariyamaggassa kilesasamucchedakabhavato, nibbanassa ca (Abv.CS:pg.73) arammanabhavena tassa tadatthasiddhihetutaya nippariyayato labbhati, phalassa pana kilesanam patippassambhanavasena magganukulappavattito, pariyattiya ca tadadhigamahetutayati ubhinnampi pariyayatoti datthabbam. Satam sappurisanam ariyapuggalanam, santo va samvijjamano na titthiyaparikappito atta viya paramatthato avijjamano santo va pasattho svakkhatatadigunayogato na bahirakadhammo viya ekantanindito dhammoti saddhammo, gano ca so atthannam ariyapuggalanam samuhabhavato uttamo ca suppatipannatadigunavisesayogato, gananam, ganesu va devamanussadi samuhesu uttamo yathavuttagunavasenati ganuttamo, saha saddhammena, ganuttamena cati sasaddhammaganuttamo, tam sasaddhammaganuttamam.
Abhivadiyati visesato vanditva, bhayalabhakulacaradivirahena sakkaccam adarena kayavacimanodvarehi vanditvatyattho. Bhasissanti kathessami. Nibbattitaparamatthabhavena abhi visittha dhamma etthati-adina Abhidhammo, dhammasavgani-adisattapakaranam Abhidhammapitakam, tattha vutta attha Abhidhammattha, te savgayhanti ettha, etenati va Abhidhammatthasavgaham.
Dostları ilə paylaş: |