9
.İS qurulma əsasları.
Layihə və onun idarə olunması
İS bir layihə kimi yaradılır.
Layihə-
əvvəlcədən dəqiq təyin olunmuş, məqsədlərə çatmaq üçün ayrıca sistemin vaxta,
nəticələrə , riskə ,şərtlərə və təşkilati struktura qoyulmuş tələblərə
cavab verən məqsədyönlü
dəyişmələr başa düşülür.Qoyulmuş məqsədlərə nail olduqda layihə bitmiş hesab olunur.İdarə
olunan obyekt kimi layihə aşağıdakı xüsusiyyətlərə malikdir
•
dəyişkənlik – sistemin mövcud vəziyyətindən tələb olunan vəziyyətə məqsədyönlü keçirilməsi
•
son
məqsədin məhdudluğu
•
vaxtın məhdudluğu
•
maliyyənin məhdudluğu
•
tələb olunan resursların məhdudluğu
•
layihə reallaşdırılan müəsisisə üçün yenilik
•
kompleslik –
layihənin nəticələrinə və inkişafına birbaşa və dolayısı
ilə təsir edən amillərin
çoxluğu
•
hüquqi və təşkilati amillər – layihənin reallaşdırılması ərəfəsində xüsusi təşkilati struktur
yaradılır
İS aşağıdakı xüsusiyyətlərə malik olan texniki layihə kimi yaradılır
•
layihənin əsas məqsədi dəqiq təyin olunur, ayrı-ayrı məqsədlər isə müəyyən nəticələrin
alınma ərəfəsrində dəqiqləşdirilir
•
layihənin müddəti və tamamlama vaxtı əvvəlcədən təyin edilir və onlara əməl edilməsi
tələb olunur.
İS-nin qurulma prosesinin
mərhələləri
1.
konsepsiyanın formalaşdırılması
2.
texniki tapşırığın tərtib edilməsi
3.
layihələndirmə
4.
hazırlama
5.
sazlama və testləmə
6.
sistemin istismara verilməsi
7.
sistemin müşayiət edilməsi
2-
ci və 3-cü mərhələləri adətən sistem layihələndirməsi, 4,5,6-cı mərhələləri isə reallaşdırma
adlandırırlar.
Konseptual mərhələdə işlərin əsas mahiyyəti layihənin təyin edilməsi və onun konsepsiyasının
hazırlanmasıdir.Burada əsasən aşağıdakı işlər yerinə yetirilir
•
ideyanın formalaşdırılması və məqsədlərin
təyini
•
layihənin əsas komandasının formalaşdırılması
•
sifarişçinin və digər iştirakçıların tələblərinin və dəlillərinin öyrənilməsi
•
mövcud vəziyyətin təhlili və ilkin informasiyanın toplanması
•
əsas tələblərin və məhdudluqların , tələb olunan material, maliyyə və əmək resurslarının
təyini
•
təkliflərin hazırlanması,ekspertizadan keçirilməsi və təsdiq edilməsi
Texniki tapşırığın tərtib edilməsi mərhələsində əsasən aşağıdakı işlər yerinə yetirilir
•
layihənin əsas məzmununun və baza strukturunun işlənib hazırlanması
•
layihənin baza struktur modelinin planlaşdırılması və dekompozisiyası
•
layihənin smetasının
və büdcənin tərtib edilməsi, resurslara olan tələbin təyin edilməsi
•
işlərin təqvim planlarının hazırlanması
•
sifarişçi ilə müqavilənin təsdiq edilməsi
Layihələndirmə mərhələsində alt sistemlər və onlar arasındakı əlaqələr təyin edilir.
Bu mərhələdə
görülən əsas işlər aşağıdakılardır
•
xüsusi texniki tapşırıqların hazırlanması
•
konseptual lay
ihələndirmənin aparılması
•
təlimatların hazırlanması
•
layihənin təqdim edilməsi və təsdiqi
Hazırlama mərhələsinin əsas işləri
•
proqram təminatının hazırlanması
•
sistemin testlənməsi və sınaq istismarı üçün hazırlıq işlərinin görülməsi
Sazlama və testləmə mərhələsində aşağıdakılar yerinə yetirilir
•
ayrı-ayrı proqram modullarının hazırlanması
•
alt sistemlərin inteqrasiyası və sistemin bütövlükdə sazlanması
Sistemin istismara verilməsi mərhələsində əhatə olunan əsas işlər bunlardır
•
İS-in fəaliyyət göstərəcəyi real şəraitdə sınaq istismarı
•
Yaradılan sistemin istismarı üçün kadrların hazırlanması
•
Işçi sənədlərin hazırlanması, sistemin istifadəçiyə təqdim olunması
Sistemin müşayiət edilməsi mərhələsində İS istismara verildikdən sonra müəyyən müddət ərzində
icraşı tərəfindən müşayiət olunmalıdır.Bu mərhələdə aşağıdakılar görülür
•
Sisteminin
sifarişçinin tələblərinə tam cavab verməsinə nəzarət edilməsi
•
Aşkarlanan pozuntularının icraçı tərəfindən aradan qaldırılması
•
Istismar müddəti ərzində sifarişçi tərəfindən yeni fikirlər və tapşırıqlar irəli sürüldükdə
onların təhlil edilməsi
•
Yığılan təcrübə və alınan yeni təkliflər əsasında sistemin təkmilləşdirilməsi
və inkişaf
istiqamətlərinin təyin edilməsi.