4-ma’ruza; Suvning ionlanishi. Vodorod ko‘rsatkich Bufer eritmalar Reja

Vodorod ko‘rsatkich bilan bir qatorda ba’zan gidroksil ko‘rsatkich pOH ham qo‘llaniladi:
pOH = –lg[OH–]

Agar [H+]•[OH–]=10–14 m tenglamani logarifmlasak va logarifm belgilarini ularning teskari ishoralari bilan almashtirsak:

• 
  Agar [H+]•[OH–]=10–14 m tenglamani logarifmlasak va logarifm belgilarini ularning teskari ishoralari bilan almashtirsak:
  
• 
  lg [H+]+lg [OH–]=lg [10–14]
  
• 
  –lg [H+]+(–lg [OH–])=14 lg10
  
• 
  pH + pOH=14 (25°C da) yoki pH=14–pOH.
  
• 
  Eritmadagi pH ning qiymati kislotali va ishqoriy eritmalarda rangi turlicha bo‘ladigan maxsus reaktivlar -indikatorlar yordamida aniqlanadi
  
• 
  Har xil masalalarni yechishda [H+] ni pH ga va aksincha, pH ni [H+] ga aylantirib hisoblashga to‘g‘ri keladi. Xuddi shunga o‘xshash ba’zan biror kislota yoki asosning pH qiymatini hisoblashga to‘g‘ri keladi va hokazo.
  

Bufer eritmalarning tasnifi
Asetat buferi: CH3COOH/CH3 COONa
Bufer mexanizmi
HCl + CH3COONa ↔ CH3COOH + NaCl
Qo'shilgan kislotani neytrallash

NaOH + CH3COOH ↔ CH3COONa + H2 O
Qo'shilgan gidroksidi neytrallash
Kuchsiz kislota/uning tuzi
Bufer eritmalarning tasnifi
Kuchsiz asos/uning tuzi
Ammiak buferi: NH3 / NH4Cl
Bufer mexanizmi
HCl + NH3 ↔ NH4Cl
Qo'shilgan kislotani neytrallash
NaOH + NH4Cl ↔ NH3 + NaCl + H2O
Qo'shilgan gidroksidi neytrallash
Bufer eritmalarning tasnifi
Ikki nordon tuz
Vodorod fosfat buferi :
NaH2PO4 / Na2HPO4
Bufer mexanizmi
HCl + Na2HPO4 ↔ NaH2PO4 + NaCl