3-Tema konflikt insannin’o’mirinin’ ajiralmaytug’in qurami retinde konfliktogenler: Reje

3-Tema. konflikt insannin’o’mirinin’ ajiralmaytug’in qurami retinde konfliktogenler:


Reje:

1. 
   Konfliktlerdin’ kelip shig’iw nizamliqlari, tu’birleri ha’m sebepleri.
   
2. 
   Konfliktogenler ha’m konfliktogenler eskalatsiyasi.
   

Tayansh tu’sinikler: Konfliktogenler, zorliqshiliq, ku’sh isletiw, miyrimliraq boliw,qorg’aw ,unawshiliq ,bala ,jigit, uriw, kelispewshilik, sezim


Insan da’slepki balaliq da’wrinen aq tu’rli dawlar ha’m qarama-qarsiliqlar menen o’zi qa’lemegen ta’rizde dus keledi. Eger o’zimizdin’ balalig’imizdi eske alsaq, a’piwayi zatlar u’stinde ju’da qatti qayg’irg’animiz, o’z sezimlerimizge berilip ketip, ma’plerimiz qorg’awi ushin gu’reske kirgenimizdi tu’sinemiz.
Konfliktlerdin’ kelip shig’iw nizamliqlarin u’yreniw olardi da’slepki payda boliw processinde aq bilip aliw ha’m aldin aliw ilajlarin ko’riw mu’mkinshiligin jaratadi .Konflikttin’kelip shig’iw sebeplerin analiz ete aliw bolsa, payda bolg’an konflikttin’tuwri sheshimin tabiwg’a qol keledi.
Baqlawlar soni ko’rsetedi, 80% konflikt qatnasiwshilarinin’ kelispewshiliklerge beyimligi aniqlang’an. Bul adamlardag’i ayriqsha psixik tu’sinik bolip, konflikttin’ kelip shig’iwinda konfliktogenler za’ru’rli ro’l oynaydi.
Konfliktogen-konfliktke mu’mkinshilik jaratiwshi,konflikt ushin sharayat jaratiwshi retinde awdarma etiledi.
Konfliktke alip keliwi mu’mkin bolg’an so’zler,a’meller yamasa ha’reketler konfliktogen dep ataladi.
Konfliktogennin’ mazmuni minada, biz o’zimiz aytip atirg’an ga’pke ol shekem itibar qaratpaymiz, biraq basqa ga’plerge og’ada itibar beremiz og’an saldamilaw tu’s beriwge ha’reket etemiz. Konfliktogenlerdi mazmun-ma’nisine ko’re to’mendegi sirtqi ko’rinislerden birine kirgiziwimiz mu’mkin:

1. 
   Barliqtan u’stin boliwg’a umitiliw.
   
2. 
   Basqinshiliqti ko’rinetug’in qiliw.
   
3. 
   Menmenlikti(egoizm) ko’rinetug’in qiliw.
   

Barliqtan u’stin boliwg’a umitiliwda insanda:
-kewilshen’ boliw;
-menmenlik qiliw;
-o’zine joqari ataq beriw;
-iseniw;
-ma’jbu’rlew;
-sa’wbetlesin jeksen etiw;
-xabardi jasiriw;
-etikani qopal tu’rde buziw;
- tegajog`lik;
- o’tirik so’ylew siyaqli pa’ziyletler payda boladi.
Basqinshi (agressiv) latinsha so’z bolip, hu’jim ma’nisin an’latadi.Basqinshiliqtin’ ko’rinetug’in boliwinda to’mendegi sirtqi ko’rinisler za’ru’rli ro’l oynaydi:
-ku’shli basqinshi adam o’zinin’ ishki ma’selelerin a’tirapindag’i adamlar esabina sheshiwge umitiladi;
-ku’shli basqinshiliqqa iye bolmag’an adam bolsa, basqinshiliq o’tkeriwge ha’reket etiwden aldin onin’ na’tiyjesin oylap ko’redi ha’m ayrim jag’daylarda ta’wekel etip ko’redi.
Mine sonday jag’daylar ko’pshilikti oylandiriwi ta’biyiy. Ha’r bir insan konfliktler menen dus keliwi aniq bolg’anlig’i sebepli konfliktler haqqindag’i ken’ bilimlerdi ta’rbiyalaw ha’m qa’liplestiriw za’ru’rli pedagogikaliq a’hmiyetke iye boladi. Konfliktli jag’daylardin’ kelip shig’iwinda biz biliwimiz za’ru’r bolg’an zat minada, konfliktlerdin’ kelip shig’iwinda << konfliktogenler>> ju’da za’ru’rli ro’l oynaydi.