3-Tema konflikt insannin’o’mirinin’ ajiralmaytug’in qurami retinde konfliktogenler: Reje

Egoizm
Egoizm – tek o’z ma’plerin ko’riw qa’biliyeti bolip, o’zbek tilinde menmenlik so’zine tuwri keledi. Menmenlik parissha so’z bolip, eki tu’birden sho’lkemlesken:<>- o’z, o’zim ma’nislerin an’latadi << bin>>>- ko’riw ma’nisin an’latadi. Sonday eken, menmen so’zinin’ ma’nisi tek o’zin ko’riwge tuwri keledi. Egoizm- o’z ma’plerin, basqalar ma’plerinin’ buziliwina qaramay, en’ joqari qa’diriyat retinde an’laniw procrssine aytiladi. Sol sebepli francuz lingvisti jaziwshisi S.Segyur bolsa, << menmen ushin –o’tken zaman bosliq, ha’zir- qarqoq sho’l, keleshek bolsa-a’hmiyetsizdir”, dep aytip o’tken.
Insannin’ o’z o’zine mu’nasebeti tabiyattan o’z o’zin maqullaw, o’zin su’yiw, o’zine ko’rk beriw,o’zin shirayli tutiw, o’zin <> insan retinde ko’rsetiw tiykarinda qa’liplestiredi.Balaliqta kishkentaylardi o’z ju’z-ko’zin azada tutiwdi u’yretip atirg’andabiz a’dette olarg’a<>, deymiz.Mine sol <> boliw ta’rtip ha’m qag’iydalari ha’r bir insang’a balalig’inan sin’diriledi.Sol sebepli insannin’ ishki o’zin an’g’ariwinda <> degen tu’sinik ta’rbiyalaniwi kerek ha’m za’ru’r. Insan <>i oni social ha’diyse retinde qa’liplesiwi ushin tiykar jaratadi. Jetiskenliklerge erisiw, o’zin ko’rsetiw, hu’rmetke iye boliw, mine sol ishki <> nin’ sayi ha’reketleri tiykarinda a’melge asiriladi.
Sonday eken, ishki <>i nelerge jo’neltirilse aqir aqibet sol qa’diriyatlarg’a mu’tana’sip xarakter ha’m a’meller qa’liplestiredi. Braq a’ne sol ishki <> basqa ju’zlegen <> qarsi, olardi biykar etken halda emes, ba’lki olar menen birge jasawg’a ko’nikken halda ta’rbiyalaniwi kerek. Sol ko’z qarastan insan ishki <>i menen baylanisli tu’rde saw <> ha’m saw emes <> ajratiladi.Saw egoizm insannin’ shaxs retinde qa’liplesiwi ushin energiya beretug’in ku’shi esaplanadi.Saw emes egoizm bolsa,insanlardi o’zge insan menen du’gilisiwi, qarama-qarsiliqlar, o’zin u’stin qoyiw, kelise almawshiliq, o’zgelerdi biykar qiliw ushin xizmet etedi. Sonday etip konflikt insannin’ o’mirinin’ ta’biyiy ajralmaytug’in bo’legi bolip, konfliktler mazmunin biliw insandi konflikt jag’daylarda o’zin tutiw ta’rtip qag’iydalarina u’yretedi. Konflikt mazmuninin’ quramali kelip shig’iw jag’daylarin an’g’ariw bolsa, insandi a’ne sonday ilimler menen qurallantiradi. Sol sebepli konflikttin’ aldin aliw ushin to’mendegi a’mellerge a’mel etiw a’hmiyet ka’sip ete baslaydi:
-konfliktke alip keliwi mu’mkin bolg’an so’zler, a’meller, yamasa ha’reketsizlikten ibarat bolg’an jag’day ha’m jag’daylardan o’zin ha’m a’tirapindag’ilarin asiraw, konfliktogenlerge itibarli boliw;
-konfliktogenler ko’beyip, olardin’ komplekske aylaniwinin’ aldin ala biliw, konfliktogenler eskalatsiyasina jol qoymasliq;
- konfliktogenlerge konfliktogen menen juwap qaytarmasliq;
- konfliktogenlar menen du’giskende o’zin qorg’awg’a emes, ba’lki ne ushin opponentda konfliktogen jag’day ha’m jag’day payda bolg’anina diqqatti qaratiw;
- o’zinde ju’zege kiyatitg’an konfliktogenlerden qutiliw ha’m olardi aktiv qollanbaw ilajlarin ko`riw;
-saldamli konfliktogenlerden bolg’an o’zin u’stin qoyiw, agressiyag’a beyimlik, egoizmnan qutiliw ha’m de tag’i basqalar ta’repinen olar isletilgende de o’zinin’ konflikt jag’daylarina tartilmaslig’i ilajlarin ko’riw.