3 Mikro Biyokim İşlevler doc

 

 

 

 

21 

aşmamalıdır. Sulama suyunun bor içeriğini bitki duyarlılığına göre Tablo 3'deki 

gibi sınıflandırabilir.Şekil 4' de sulama uygulamaları görülmektedir. 

 

Tablo 

3: 

Bor 

Duyarlılığına 

göre 

Sulama 

Suyunun                          

Sınıflandırılması 

--------------------------------------------------------------------------------------------- 

Borluluk       Duyarlı bitkiler    Kısmen hoşgörülü    Hoşgörülü bitkiler 

sınıfı            (ppm)                   bitkiler (ppm)          (ppm) 

--------------------------------------------------------------------------------------------- 

   I                      0.33                    0.67                      1.00 

  II                     0.33-0.67             0.67-1.33              1.00-2.00 

 III                     0.67-1.00            1.33-2.00              2.00-3.00 

  IV                    1.00-1.25            2.00-2.50              3.00-3.75 

   V                        >1.25                >2.50                  >23.75 

-------------------------------------------------------------------------------------------- 

Örnek         Elma, limon,           Pamuk,patates,            Şeker pancarı, 

bitkiler        portakal, şeftali      turp, zeytin,                 havuç, hurma vb.  

                            vb.                  mısır vb. 

------------------------------------------------------------------------------------------- 

 

Bor  miktarı  0.75  mg/lt'den  küçük  olunca  hiç  bir  sorun  oluşturmaz.  2.0 

mg/lt  den  büyük  değerler  büyük  sorunlar  oluştururlar.  Klorür  de  önemli  bir 

iyondur.  4  meq/lt'  den  küçük  olması  arzu  edilir  (mg/lt=  ekivalent  ağırlığı  x 

meq/lt). En iyi pH aralığı 6.5-8.4 dir. NO

3

-N veya NH

4

-N'u 30 mg/lt den fazla 

bulunmalıdır. Sorun yaratabilir (Ayers and Westcot, 1976).  

 

Ayrıca alıcı ortamın kalitesini toprağın tekstürünü (fraksiyon analizini), yapısını, 

tarla  kapasitesini,  devamlı  solma  noktasını;  kullanılabilir  su  miktarını,  hidrolik 

geçirgenliğini  geçirgenlik  katsayısını,  pH'sını; EC

25

 10

6

 değerini, suda çözünen 

katyonları,  suda  çözünen  anyonları;  SAR  değerini,  toplam  tuz  miktarını  (ppm 

veya  %  olarak),  CaCO

3

  miktarını,  organik  madde  miktarını,  mikroflorasını, 

mikrofaunasını,  yetiştirilen  bitki  türleri,  su  ihtiyaçları,  tuza  ve  bora 

dayanıklılıkları,  toprağın  bor  ve  ağır  metal  içeriklerini  bilerek  ve  saptayarak 

belirlemek  gerekmektedir.  Menemen  ovasında  1950'li  yıllarından  beri 

yapılan  Sulu  Ziraat  Araştırma  Enstitüsü;  Üniversite  akademik  ve  DSŞ 

çalışmalarında  bu  veriler  üretilmiş  Menemen  Ovası  Toprak  Kalitesi 

haritası oluşturulmuştur.  

 

Arıtılmış  atıksu  fazlasını  çalışma  yapılmayan,  boş  bırakılan  ekimsiz  alanlarda 

örneğin  tuzlu  topraklarda  toprağın  tuzunu  yıkamada  veya  seyrelterek 

---

 

 

 

 

22 

azaltmasını sağlamak amacı ile yatay akışla "Overland flow" veya dikey akışla 

"Filtrasyon"  (toprak  pasajı)  kullanarak  gidermek  mümkündür.  Tablo  4'de 

arıtılmış  atıksuyun  sulamada  kullanılması,  toprakta  filtre  edilmesi  veya  toprak 

yüzeyine  verilmesi  halindeki  BOŞ

5

,  AKM,  NH

4

-  N,  N-  ve  P-  değerlerine 

etkinlikleri  görülmektedir. Ayrıca yöntemlere göre arazi gereksinimi de burada 

verilmiştir. 

 

Tablo 4  : Atıksuyu Arazide Arıtma Yöntemleri ve Etkinlikleri  

--------------------------------------------------------------------------------------------- 

Parametre      BOİ

5 

          AKM          TCM          NH

3

-N            N

Topl

            P

top.

    Arazi 

ihtiyacı 

                     mg/l       mg/l       mg/l      mg/l          mg/l       mg/l   ha/1000   

                                                                                                          m

3

.gün 

--------------------------------------------------------------------------------------------- 

Ortalama        26            48         900                          18.5        8.8       - 

arıtılmış  

atıksu değerleri  

-------------------------------------------------------------------------------------------- 

Arazide 

uygulama yöntemleri 

-------------------------------------------------------------------------------------------- 

Sulama         1-2             1-2           -          0.5-1        2-4      0.1-0.5    10-20 

-------------------------------------------------------------------------------------------- 

Filtrasyon      2-5            1-2           -           0.5-1      10-15       1-3      0.5-1 

(sızdırma)                                                             

                                             

Yüzeysel       5-10          8-10         -            0.5-1       2-5        3-5      2.5-10 

salma 

"overland flow" 

------------------------------------------------------------------------------------------ 

AKM = Askıda Katı Madde;  TÇM = Toplam Çözünmüş Madde  

 

- Hektara günde verilebilecek BOİ

5

 yükü aşağıdaki gibidir : 

                  20 kg BOİ

5

/ha.Gün 

 

Bu değer sulama için ele alınan sınır yükleme değeridir.  

 

75 m

3

/Gün debilik bir atıksuyun, eğer BOİ

5

 değeri 8 000 mg/l ise ; 

konsantrasyon çarpı debi kirlilik yüküne eşit olacağından : 

 

---