03-Evliya Chelebiye Gore Guneybati Anadolu (Aydin, Denizli, Muyula)

152 
 
ile desteklenmiştir.
847
Surların kaç kapısının olduğu açık olarak bilinmemekle birlikte 
en az üçünün yeri tahmin edilebilir. Birinci ve esas girişi ovadan şehre çıkan yol 
üzerinde tahmin etmek gerekir. İkinci kapı ise, surların güneydoğusundan çıkıp 
vadinin ötesindeki Kepez mevkiine giden yola açılıyor olmalıdır. Üçüncü bir kapıyı 
da şehrin güneybatısında surların duşundaki merkeze 1,5 km mesafede bulunan 
Karapaşa Medrese’sinin bulunduğu mevkiye giden yolda aramak gerekir.
848
b. Dini ve Sivil Yapılar
Ulu Camii
Bu varoş içerisine bir de Ulu Camii var, kıble kapısı üzerindeki tarih şöyle 
tahrir olunmuştur. “Bena haze’l-mescid-i mübareke el-emirü’l-muazzam el-
müfehham el-mansirü’l-muzaffer Sultan Murad bin el-Etrak Şücaeddin bin Eke Han 
bin Mesud  azellahu ensarehu fi sene isna’ ve seb’i mie (772)”. Minaresi yoktur ve 
toprak örtülü eski bir camidir. Enine ve boyuna yüzer ayaktır. Camii içinde on altı 
çam direğinden sütunlar vardır.
849
Camii Mentşeoğlu Orhan Bey döneminde 1332 senesinde inşa edilmiştir.
850
Ulu Camiinin inşa edilmesinden sonra çevresinde çeşitli sosyal hizmet binaları da 
inşa edilmiş bunun sonrasında Camii Mahallesi olarak bilinen mahalle ortaya 
çıkmıştır.İ. H. Uzunçarşılı ise eserinde, camiinin kitabesinin kaybolduğunu ve Evliya 
Çelebi’nin verdiği kitabenin yanlış olduğunu belirtmektedir.
851
Ahmed Gazi Bey Türbesi
Evliya Çelebi, Kale içerisinde medrese sofasının yol aşırı kıblesinde Gazi 
Ahmed Bey’in ailesinden olanlar güzel bir türbe içerisine defnedilmiş olduklarını 
belirtmektedir.
852
  Gazi Ahmed Bey tarafından 777 H. 1375-76 M. yaptırılan 
Medrese kapısı geniş, oldukça süslüdür. Bu kısımda geniş bir kemer medhal vardır. 
                                                           
847
Akarca, a.g.e, s.116-120
848
Mete, a.g.e, s.93
849
Seyahatname, s.110
850
Uzunçarşılı, a.g.e, s.162; Mete, a.g.e, s.93
851
Uzunçarşılı, a.g.e, s.162
852
Seyahatname, s.110

---

153 
 
Medrese cephesi yontma taşlarla yapılmıştır.
853
Medrese cümle kapısı kademeli 
profilli iki sivri kemer içinde yer alır.
854
Medrese kapısının üzerinde sülüs yazıyla 
yazılmış bir kitabe yer almaktadır.
855
Giriş eyvanından dikdörtgen biçimli ve evvelce 
ortasında bir şadırvan olduğuna ihtimal verilen bir iç avluya ulaşılır. Eyvanın tam 
karşısında ise dershane odasının bulunması gereken yerde kapının tam karşısında 
Gazi Ahmed Bey’in ön kısmı açık türbesi görülür.
856
Medrese avlusunun etrafında 
üzeri tonozla örtülü on hücre yer almaktadır. Odaların pencereleri yoktur, ayrıca oda 
önlerinde revak bulunmamaktadır. Giriş cephesinin iki yanında medrese üzerine 
çıkmaya yarıyan merdivenler vardır. Ayrıca odaların üzerine de birer taş merdivenle 
çıkılır.
857
Medresenin kubbeli büyük eyvanı bir türbe haline getirilmiş olup Ahmed 
Gazi’nin türbesi burada bulunmaktadır. Türbenin avlu kısmı geniş kemerle açıktır. 
Türbenin dışında mermere işlenmiş arka ayakları üzerinde duran birer arslan 
kabartması görülür. Bu arslanlar pençelerinde birer sancak tutmaktadırlar, bu 
sancakların birinde Ahmed Gazi adı okunmaktadır.
858
Türbede sandukalı iki kabiden 
biri Ahmed Bey’e aittir.
859
Diğer kabrin ise kime ait olduğu tam olarak anlaşılmış 
değildir.
V. Bodrum Nahiyesi
Evliya Çelebi Peçin’de kaldıktan sonra sabahleyin dizdardan on asker alıp 
batıya doğru yol almıştır. Eşkıyasının gayet bol olduğunu söylediği Movalasın 
Boğazını aşarak dört saat Movalasın sahrasında yol aldıktan sonra Varvul Tuzlası’na 
ulaşmıştır.
860
Seyyahımız Varvul Tuzlası yakınlarında haraminin çok olduğunu 
belirtmektedir. Buradan Pirsiz Ali Ağa çiftliğine varıp oradan birkaç adam alıp üç 
                                                           
853
Uzunçarşılı, a.g.e, s.162
854
Semavi Eyice, “Ahmed Gazi Medresesi ve Türbesi”, DİA, s.69
855
Uzunçarşılı, a.g.e, s.162
856
Uzunçarşılı, a.g.e, s.163; Eyice, a.g.m, s.69
857
Uzunçarşılı, a.g.e, s.163; Eyice, a.g.m, s.69
858
Uzunçarşılı, a.g.e, s.163; Eyice, a.g.m, s.69
859
Uzunçarşılı, a.g.e, s.163
860
Seyahatname, s.110

---

154 
 
saat taşlı ve sarp geçitlerden geçip Kemer Karyesine ulaşmıştır. Kemer Karyesinin 
ardından Karaova Kazasını geçerek Bodruma ulaşmıştır.
 861
1.dari Yapı
Evliya Bodrum’un Kapudan Palak Mustafa Paşa elinde Menteşe’ye bağlı 
Karaova Kazası nahiyesi olduğunu belirtmektedir. İdari bilgiler vermeye devam eden 
Seyyahımız Bodrum’un Naib tarafından yönetildiğini. Kethudayeri ve serdarı 
olmadığını ifade eder. 
862
Dizdarı ve seksen kadar neferatı İstanköy aklamından ulufe 
alırlar.
863
Kale Cezayir Eyaleti yani Kapudan Paşa hükmündedir, İstanköy 
Sancağıdır. Kale dizdarı Sancak Beyi tarafından kaymakamdır. 
864
2. Fiziki Görünüm
Bodrum Karya diye adlandırılan bölgenin şehirlerinden biridir. Batısında Ege 
Denizi Doğusunda Milas, Kuzeyinde Güllük Körfezi, Güneyinde Gökova Körfezi 
yer alır. Anadolu’nun güney batı köşesinde aynı adla anılan Bodrum yarımadası 
üzerindedir.
865
Uzun tarihi geçmişinde Bodrum’un bulunduğu konum itibariyle, hem 
elverişili bir limana sahip olması hem de deniz yollarının Bodrum sahillerinden 
geçmesi buranın önemini arttırmıştır.
866
Evliya Çelebi Bodrum tarihi ve isminin menşei hakkında şu bilgileri verir. “928 
tarihinde Malta küffarı elinden Süleyman Han Gazi fethetmiştir. Kral Bodrine bu 
kaleyi yedi kralın yardımı ile yapmıştır.”
867
Dolayısyla Bodrum tarihi hakkında şu 
bilgileri verebiliriz. Bodruma ilk gelenler tarihi akış içerisinde Karlar olmalıdır. 
Karlardan sonra ise Dorların bölgeye göç ettiği Dimril Köyünde yapılan kazılardan 
anlaşılmaktadır.
868
Karların bölgede kurduğu Zafira ve Salamakis Mahalleleri Antes 
                                                           
861
Seyahatname, s.110
862
Seyahatname, s.110 
863
Seyahatname, s.111
864
Seyahatname, s.110
865
Muammer Karadaş, Mavi Cennet Bodrum, 1976 Denizli, s.20 
866
Uykucu, a.g.e, s.151
867
Seyahatname, s.110
868
Avram Galanti, Bodrumlu; Bodrum Tarihi, 1196 Ankara, s.9

---