Ziyaos-salehin az ziaossalehin ir

Ziyaos-salehin
                                                                               
az.ziaossalehin.ir
 
Deməli Kufə camaatı çətin islah olunan, hər an ziddiyyətlə 
dolu yeni bir qərara gələn, eyni halda öz maddi mənfəətlərini 
hər şeydən üstün sayan insanlar idi. 
Kufəlilərin bu xisləti yalnız İmam Əli (ə) və digər 
İmamlarımıza qarşı olmamışdır. Həqiqətdə Həzrət Əlidən (ə) 
öncə yaşamış xəlifələr də eyni rəftarla üzləşmışlər. Necə ki 
onlardan biri deyir: «Bundan böyük müsibət harada var ki, 
yüz min nəfərlik cəmiyyətlə birlikdə olasan, amma nə 
başçıları onlardan razı olsun nə də onlar başçılarından
)2(
». 
Bə`zən özlərini hamıdan ağıllı, dindar hesab edən, heç kimi 
bəyənməyən cahil kufəlilər döyüşün ən həlledici anlarında 
belə utanmadan Həzrət Əliyə (ə) qarşı vəfasız çıxaraq, onu 
düşmən müqabilində çətin vəziyyətdə qoymuşlar. Və döyüşdə 
məğlubiyyətə səbəb olmuşlar. Hər dəfə bir-birindən fərqli, 
təzad dolu fikirlərə düşən, sabit və davamlı iradəyə malik 
olmayan kufə əhlinin İmam Həsəni (ə) də, döyüş meydanında 
tənha buraxmalarını unutmaq olmaz. 
Gördüyünüz kimi vəfasız Kufə əhli hətta şiələrin aparıcı rol 
oynadığı və bə`zi ləyaqətli kufəlilərin öndə getdiyi bir 
zamanda da, Məhəmməd peyğəmbərin (s) ən əziz, hamıdan 
çox sevdiyi şəxslərlə də, iki üzlü və riyakarlıqla davranmışlar. 
Müaviyənin xilafəti zamanı isə onsuz da e`tibarsızlıq və 
sədaqətsizlikdə “ad qazanmış” kufəlilər daha da, alçalaraq 
qorxaq, dünyapərəst və cahil insanlara çevrildilər. Belə ki, 
Müaviyə sülh müqaviləsini tapdalayaraq onlara şiddətlə zülm 
etməyə başladı. Qəddarlığı ilə tanınmış Ziyadı Kufəyə 
səh:45 

---

Ziyaos-salehin
                                                                               
az.ziaossalehin.ir
 
 
1
-
 [
1
« . ]
N ə hcül-b ə lağ ə », xütb ə 97 . 
2
-
 [
2
« . ]
Biharül- ə nvar», c 100, s ə h 79-80 . 
vali tə`yin etdi. Ziyad onlarla amansızca davranır, müxtəlif 
işgəncələr verir, heç bir qayda-qanuna baş əyməyərək insanda 
ikrah hissi oyadan özbaşınalıqla rəftar edirdi. Kufə əhli 
səhvlərini anlasalar da artıq gec idi 
)1(
.Sülh müqaviləsi 
bağlanmış, kufəlilər tərk-silah edilmiş və Şam qoşunları 
şəhərdə möhkəmləndirilmişdi. Beləliklə də, onlar zülmə 
boyun əyməyə məcbur oldu. Kufə valisi Ziyad isə 
Müaviyyəyə təkcə qarşı çıxanları deyil, hətta ona məhəbbət 
bəsləməyənləri də, ən ağır cəzalara məhkum edirdi
)2(
. 
Əhli-beytə eşqi olan hər kəs, əvvəlcə xilafətin hamıya tə`yin 
etdiyi maaşdan məhrum edildi 
)3(
.Sonra isə Həzrət Əliyə (ə) 
hörmət bəslədiyi ehtimal verilən müsəlmanların evi xarabalığa 
çevrilir, özü və ailəsi inanılmaz işgəncələrə mə`ruz qalaraq, 
həbs edilirdi 
)4(
 .Əhli-beytin (ə) fəziləti haqqında hədis 
söyləmək qadağan edilmiş, hər namazdan və məscidlərdəki 
xütbələrdən sonra Həzrət Əliyə (ə) lə`nət oxumaq vacib 
olunmuşdu 
)5(
 .Lə`nət oxumayanların əli-ayağı kəsilir, dili 
boğazından çıxarılır, dar ağacına asılırdı. Ümumiyyətlə harada 
şiə tapırdılarsa min cür əzab-əziyyətlə öldürürdülər
)6(
. 
Şiələr isə günahsız olaraq qətlə yetirilir, malı, canı, namusu 
tapdalanırdı. Onlarla xüsusi qəddarlıq və vəhşicəsinə rəftar 
olunurdu. Çoxsaylı şiələr məcburi surətdə Kufədən uzaqlara 
sürgün edildi. Demək olar ki, 

---

Ziyaos-salehin
                                                                               
az.ziaossalehin.ir
 
səh:46 
 
1
-
 [
1
« . ]
Tarixi-İslam», c. 2, s ə h. 340 . 
2
-
 [
2
« . ]
Tarixi-İslam», c. 11, s ə h. 43-44 . 
3
-
 [
3
 . ]
İbn Ə bil H ə did, «N ə hcül-b ə lağ ə nin ş ə rhi», c. 3, s 
ə h. 15 . 
4
-
 [
4
 . ]
 «
Ə l-Mühb ə r», s ə h. 479; «Müxt ə s ə ri-tarixi-D ə 
meşq», c. 9, s ə h. 88; « Ə l- ə qdül-f ə rid», c. 5, s ə h. 11; « Ə 
l- Ə ğani», c. 15, s ə h. 44 ;
   
5
-
 [
5
« . ]
Tarixi-T ə b ə ri», c. 5, s ə h. 254; «Kamil», c. 2, s ə h. 
488; «R ə biül- ə brar», c. 2, s ə h. 186; «Müst ə dr ə ki-
Hakim», c. 3, s ə h. 509 ;  
6
-
 [
6
 « . ]
Ə l-Fütuh», c. 4, s ə h. 203; İbn Ə bil H ə did, «N ə 
hcül-b ə lağ ə nin ş ə rhi», c. 11, s ə h. 44; «Müxt ə s ə ri-
tarixi-D ə meşq», c. 9, s ə h. 90 ;
   
Kufədə daha şiənin tanınmış şəxsiyyətlərindən heç kim 
qalmamışdı
)1(
 ... 
İllər beləcə keçirdi... Kufə əhli də, Müaviyənin düşünülmüş 
siyasəti nəticəsində ikiüzlü, qorxaq, dünyapərəst və 
mənfəətpərəst insanlara çevrilmişdi. Əli (ə) -ın dövründə az 
da olsa tapılan cəsur kufəlilərdən əsər-əlamət belə yox idi. 
Zülmə boyun əymiş bu müsəlmanlar Müaviyə öldükdən sonra 
kiminsə onları qurtaracağını gözlədilər. Onlar can və mallarını 
təhlükəyə atmadan asan bir qurtuluş ümüdündə idilər. Sanki 
Tanrı onlara mələk qoşunu göndərərək, möcüzə xəlq edib, 
Yezidi məğlub etməli idi. 

---

Ziyaos-salehin
                                                                               
az.ziaossalehin.ir
 
Amma Müaviyənin ölümündən sonra süni şəkildə cür`ətlənən 
bu insanlar azadlıq yolunda vuruşa hazır olduqlarını iddia 
edir, özlərinə layiqli rəhbər axtarırdılar. Elə o zaman, İmam 
Hüseynin (ə) Yezidə bey`ət etmədiyini eşidib, çoxsaylı 
məktublar yazaraq onu Kufəyə də`vət etdilər. İş o yerə çatdı 
ki, orta hesabla gündə altı yüz, bütünlükdə isə on səkkiz min 
də`vət məktubu İmam Hüseynin (ə) əlinə yetişdi 
)2(
 .Kufəlilər 
İmamı də`vət edərək, son damla qanlarına qədər onunla birgə 
vuruşacaqlarını, onu əsla tərk etməyəcəklərini söylədilər. 
Müaviyənin amansız zülmündən sonra çox az sayda şiənin 
mövcud olduğu Kufədə, inad dolu məktubları yazanlar kim 
idi? 
1
- Onların bə`zisi Həzrət Əliyə (ə) düşmən münasibət 
bəsləyən, lakin Müaviyə nəslinə daha çox nifrət edən xaricilər 
(xəvaric) idi. Və sadəcə olaraq rəqiblərindən birini aradan 
götürmək niyyətində idilər. 
2
-
  Bə`ziləri tayfa və qəbilə rəhbərləri idi. Onlar Kufəni 
Dəmeşq əvəzinə yenidən paytaxt edərək öz keçmiş 
səh:47 
 
1
-
 [
1
 . ]
İbn Ə bil H ə did, «N ə hcül-b ə lağ ə nin ş ə rhi», c. 11, 
s ə h. 46 . 
2
-
 [
2
« . ]
Biharül- ə nvar», c. 44, s ə h. 344 . 

---