Yazışmaların yapılacağı yazar: Bilal alataş. balatas
Yüklə 249,48 Kb. Pdf görüntüsü
|
139 Sürü zekâsında yeni bir yaklaşım: Kuş sürüsü algoritması genellikle alarm çağrıları vermektedirler (Pulliam, 1973). Bu yüzden bütün grup aceleyle hareket etmektedir. Sürüdeki kuşların yalnız olan kuştan potansiyel bir tehdidi daha iyi hissetme sansına sahip olduğu mantıklı bir şekilde sonuçlanmıştır. Grup boyutundaki bir artış ile bireysel uyanıklıkta azalma birçok kuşta oldukça yaygındır (Ekman, 1987). Başka bir deyişle, bir kuş yırtıcı bir hayvan tarafından artan saldırıya uğrama riskinden etkilenmeksizin grup büyüklüğü arttıkça besin aramada daha fazla zaman harcayabilmektedirler (Beauchamp, 1998; Roberts, 2003).
Bir grubun çevresindeki kuşların avcılar tarafından saldırıya uğrama şansı,
merkezdekilerden daha fazladır. Çalışmalar sürünün merkezindeki besin arayışında bulunan hayvanların avcılar tarafından saldırıya uğradıklarında kendilerini korumak için komsularına hareket edebilir fikrini önermiştir (Pulliam, 1973). Her kuş, sürünün merkezine doğru hareket etmeye çalışabilmektedir. Çünkü onu algılayabilmektedirler. Fakat bu hareketin, kuş sürüleri arasında oluşan rekabetten etkilenme olasılığı vardır (Beauchamp, 2003). Bu yüzden kuşlar sürünün merkezine doğru, doğrudan hareket etmeyebilirler.
Kuşlar açıkçası besin aramak için ya da avcılardan kaçmak için diğer yönlere uçabilmektedir. Yeni bir yere vardıktan sonra yeniden yiyecek aramak istemektedirler. Burada sürüden beslenen kuşlarda üretme ve bedavacılığın var olduğu gözlenmektedirler. Üreticiler aktif bir şekilde yiyecek arayışında bulunurken bedavacılar sadece üreticiler tarafından bulunan yiyeceklerden beslenirler (Barnard ve Sibly, 1981; Giraldeau ve Caraco, 2000). Bireyler genellikle alternatif davranış stratejileri kullanabilmekte ve üretim ve bedavacılık yapma arasında seçim yapabilmektedirler (Liker ve Barta, 2002; Johnson vd., 2001; Barta ve Giraldeau, 2000). Çalışmalar yüksek rezervli biri üretici olurken küçük rezervli kuşların sık sık bedavacı olabileceğini, düşünmektedir (Barta ve Giraldeau, 2000). Sürüden beslenen kuşlar için sosyal davranışlar sosyal bir hayvanın hayatta kalabilmesi için bir avantaj sağlamaktadır (Sirot, 2006). Her kuş optimum hayatta kalma ve iyi yem arama verimliliğini elde
etmek için
sosyal etkileşimlerden faydalanabilmektedir.
Yukarıda belirtilen sosyal davranışlar aşağıdaki gibi bazı
idealize edilmiş
kurallarla basitleştirilmiştir (Meng vd., 2016).
Kural 1: Her kuş uyanıklık davranışı ve besin arama davranışı arasında geçiş yapabilir. Kuş ister yemlesin ister uyanık kalsın, bu bir stokastik karar olarak modellenmiştir. Kural 2: Besin ararken her kuş deneyimlerini hemen kaydetmeli ve onun önceki en iyi deneyimini ve sürülerin önceki gıda yönü hakkında en iyi deneyimini güncellemelidir. Bu deneyim aynı zamanda yiyecek arayışı için de kullanabilmektedir. Sosyal bilgiler bütün sürüler arasında anında paylaşılmaktadır. Kural 3: Uyanık tutulduğunda her kuş sürünün merkezine doğru hareket etmeye çalışacaktır. Bu davranış sürü arasındaki rekabet ile uyarılan müdahaleden etkilenebilmektedir. Daha yüksek rezervli kuşların sürünün merkezine daha düşük rezervli olanlara göre daha yakın olması daha muhtemeldir. Kural 4: Kuşlar periyodik bir şekilde başka bir yöne uçmaktadırlar. Başka yöne uçtuklarında kuşlar sık sık üretim ve bedavacılık arasında geçiş yapabilmektedirler. En düşük rezervli kuş bedavacı olabilirken en yüksek rezervli kuş bir üretici olabilmektedir. En yüksek ve en düşük rezervli kuşlar arasındaki diğer rezervli kuşlar rastgele üretici
ve bedavacı olmayı seçmektedirler. Kural 5: Üreticiler aktif bir şekilde yiyecek ararken, bedavacılar rastgele bir üreticiyi takip ederek yiyecek aramaktadırlar. Verilen bu kurallar sözlü olarak formüle edildiğinde kesin matematiksel model ile yeni metasezgisel algoritma geliştirilmiştir. KSA’nın temel akış diyagramı Şekil 3’te gösterilmiştir.
140 E. Varol, B. Alataş
N çözümleri ve ilgili parametreleri başlat Uçacak mı? Besin arayacak mı? Uyanık kalma Hayır Hayır
Üretici mi? Bedavacı: üreticiyi takip ederek besin arama Hayır Yiyecek için besin arama Evet Yeni yiyecek yolu arama Evet Yeni çözümlerin uygunluk değerlendirmesi Çözümlerin güncellenmesi Ulaşılan kriterde durdu mu? Süreç sonuçları Evet
Hayır
tarafından tasvir edilen t zaman adımında x i t (iЄ[1,……N]) d boyutlu uzayda uçmakta ve besin için yiyecek aramaktadır.
Her kuş kendi tecrübe ve sürülerin deneyimlerine göre yemek aramaktadır. Kural 2 denklem (1)’deki gibi ifade edilmektedir.
???????????? ???????????????????????? ????????????+1 = ???????????? ???????????????????????? ???????????? + (???????????? ???????????????????????? − ???????????? ???????????????????????? ???????????? ) × ???????????? × ????????????????????????????????????????????????(0, 1) + (???????????? ???????????? − ???????????? ???????????????????????? ???????????? ) × ???????????? × ????????????????????????????????????????????????(0, 1) (1)
Burada jЄ[1,…..D] rand(0,1) 0 ile 1 arasındaki bağımsız eşit dağıtılmış sayıları temsil etmektedir. d boyut, i kuş sayısı, t iterasyon, c ve s sırasıyla bilişsel ve sosyal hızlandırılmış katsayılar olarak adlandırılan iki pozitif sayıdır. ???????????? ???????????????????????? ???????????? , i. kuşun j. boyutunun t. anındaki pozisyonunu ifade etmektedir. p
eski konumu ve g j sürü tarafından paylaşılan en eski pozisyondur.
Kolaylık olması açısından Kural 1 stokastik bir karar olarak formüle edilmiştir. Eğer 0 ile 1 arasında düzgün bir rastgele sayı PЄ[0,1] sabit değerinden daha küçükse, kuş yiyecek için besin arayışında olur. Aksi takdirde kuşun uyanıklığı devam eder.
Kural 3 göz önüne alındığında, kuşlar sürünün merkezine hareket etmeye çalışmaktadır ve kaçınılmaz bir şekilde birbirileriyle rekabet halinde olmaktadır. Bu yüzden her kuşun Yüklə 249,48 Kb. Dostları ilə paylaş:
|