114
Doğrudan da, toyuq kotleti heyifmi olsun? Mixail
Aleksandroviçə necə köməyimiz dəyə bilər ki? Ac
qalmaqlamı? Axı biz sağıq!
Təbii ki, royalın qapağı örtüldü, cazdakılar dağılıĢdı, bir
neçə jurnalist nekroloq yazmaq üçün öz redaksiyasına getdi.
Jeldıbinin meyitxanadan gəldiyi məlum oldu. O, mərhumun
yuxarıdakı kabinetində əyləĢdi. Həmin an da söz yayıldı ki,
Berliozu elə o əvəz edəcək. Jeldıbin idarə heyətinin on iki
üzvünün hamısını restorandan öz yanına çağırdı və
Berliozun kabinetində keçirilən təcili iclasda sütunlu
Qriboyedov zalının hazırlanması, cəsədin meyitxanadan bu
zala gətirilməsi, oraya giriĢin açılması və bu kədərli
hadisəylə bağlı baĢqa təxirəsalınmaz məsələlər müzakirə
olundu.
Restoran isə yenidən həmiĢəki gecə həyatını yaĢayırdı
və bağlanana qədər, yəni səhər saat dördə qədər də
yaĢayacaqdı, əgər restorandakıları Berliozun ölüm
xəbərindən daha artıq heyrətə salan tamamilə qeyri-adi bir
hadisə baĢ verməsəydi.
downloaded from KitabYurdu.org
115
Ġlk olaraq Qriboyedov evinin qapısı ağzında gözləyən
faytonçular həyəcanlandılar. Onlardan biri qozlada dikəlib
qıĢqırdı:
– Boy! Siz bir buna baxın!
Bu sözlərin arxasınca çuqun çəpərin yanında iĢartı
peyda olub, eyvana yaxınlaĢmağa baĢladı. Stol arxasında
oturanlar dikəlib, diqqətlə baxdılar ki, iĢıqla bərabər
restorana tərəf ağ kabus da addımlayır. Kabus sarmaĢıqlı
giriĢə çatanda hamı çökə balığının tikəsi çəngəldə, gözləri
bərələ quruyub qalmıĢdı. Bu vaxt papiros çəkmək üçün
restoranın asılqan otağından həyətə çıxan qapıçı papirosunu
tapdalayıb kabusa tərəf getdi ki, onu restorana girməyə
qoymasın, ancaq nəyə görəsə bunu etmədi, səfeh-səfeh
gülümsəyərək dayandı.
Və kabus sarmaĢıqlı giriĢdən keçib, maneəsiz-filansız
eyvana girdi. Bu vaxt hamı gördü ki, o, kabus-zad deyil,
tanınmıĢ Ģair Ġvan Nikolayeviç Bezdomnıdır.
O, ayaqyalın və zolaqlı alt tumanında idi; əynindəki
ağımsov köynək cırıq-cırıq olmuĢdu; yaxasına ingilis
sancağıyla kağız parçası – hansısa müqəddəsin solğun ikona
downloaded from KitabYurdu.org
116
təsviri bənd edilmiĢdi. Ġvan Nikolayeviç əlində yanan nikah
Ģamı tutmuĢdu. Onun sağ yanağı təzəcə sıyrılmıĢdı. Eyvana
ölçüyəgəlməz dərinlikdə sükut çökdü. Ofisiantlardan birinin
əlindəki parçdan pivə axıb döĢəməyə tökülürdü.
ġair Ģamı baĢının üstünə qaldırıb bərkdən dedi:
– Salam, dostlar! – sonra yaxındakı stolun altına baxıb
qüssəylə dilləndi: – Yox, o, burada deyil!
Ġki səs eĢidildi. Yoğun kiĢi səsi insafsızcasına dedi:
– Məsələ məlumdur. Ġçkidən sayıqlayır.
QorxmuĢ qadın səsi isə:
– Necə olub ki, milis onu bu görkəmdə küçələrdən
keçməyə qoyub? – dedi.
Ġvan Nikolayeviç bunu eĢidib cavab verdi:
– Ġki dəfə saxlamaq istədilər, Skatertnidə, bir də burada,
Bronnıda. Hasardan aĢdım, görürsünüz də, yanağım sıyrılıb!
– O, Ģamı qaldırıb qıĢqırdı: – Ədəbiyyatçı qardaĢlar! (BatmıĢ
səsi gücləndi, nəfəsi od püskürdü.) Hamınız məni eĢidin! O
gəlib! Onu təcili tutun, yoxsa çox böyük bədbəxtliklər
törədəcək!
downloaded from KitabYurdu.org
117
– Nə? Nə? O nə dedi? Kim gəlib? – hər tərəfdən səslər
eĢidildi.
– Məsləhətçi! – Ġvan cavab verdi, – bu məsləhətçi indicə
Patriarx gölündə MiĢa Berliozu öldürdü.
Bu yerdə zaldakılar eyvana tökülüĢdü, hamı Ġvanın
əlindəki Ģamın iĢığına yığıĢdı.
– Üzr istəyirəm, üzr istəyirəm, dəqiq deyin, – Ġvan
Nikolayeviçin qulağının dibində asta və nəzakətli bir səs
eĢidildi, – necə axı öldürüb? Kim öldürüb?
– Əcnəbi məsləhətçi, professor və Ģpion! – Ġvan
döyükərək cavab verdi.
– Bəs soyadı necədir? – astadan qulağına pıçıldadılar.
– Bilsəydim, nə vardı ki! – Ġvan kədərli halda qıĢqırdı.
– Soyadını vizit kartında görə bilmədim... Təkcə birinci
"V" hərfi yadımdadır, soyadı "V" ilə baĢlayır! Axı "V" ilə
hansı soyad baĢlayır? – Ġvan alnını ovxalayıb öz-özündən
soruĢdu və birdən mızıldadı: –Ve, ve, ve! Va...va...VaĢner?
Vaqner? Vayner? Veqner? Vinter? – Ġvanın saçı həyəcandan
vız durmuĢdu.
– Vulf? – bir qadın yazıq-yazıq dilləndi.
downloaded from KitabYurdu.org
118
Ġvan hirsləndi.
– Axmaq! – Bu sözü deyən qadını gözləriylə axtarıb
qıĢqırdı. – Vulfun nə dəxli var? Vulfun heç bir günahı
yoxdur! Vo, vo... Yox! Bu cür xatırlaya bilmərəm! Bəs belə,
vətəndaĢlar: tez milisə zəng vurun, professoru tutmaq üçün
pulemyotlu beĢ motosiklet göndərsinlər. Həm də demək
yadınızdan çıxmasın, onun yanında ikisi də var: uzun, dama-
dama paltarlı... gözlüyü çatlayıb... bir də kök qara piĢik.
Mən isə hələ Qriboyedovu axtaracağam... Hiss eləyirəm ki,
o buradadır!
Ġvan əsəbilik keçirməyə baĢladı: ətrafındakıları itələdi,
Ģamı yellədib üstünü muma batırdı, stolların altına baxdı. Bu
vaxt kimsə dedi: "Həkim çağırın!" – və kiminsə buynuz
sağanaqlı eynəyi, tərtəmiz qırxılmıĢ ətli, mehriban kök sifəti
Ġvanın qarĢısında peyda oldu.
– YoldaĢ Bezdomnı, – bu sifət təmtəraqlı səslə dedi, –
sakitolun!
Hamımızın
sevimlisi
Mixail
Aleksandroviçin... yox, sadəcə, MiĢa Berliozun ölümü sizə
pis təsir edib. Hamımız bunu gözəl baĢa düĢürük. Sizə
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |