Yazılış qaydası Metodikası Tərtibi Müdafiəsi Azərbaycan Respublikası Təhsil

İnkişaf - Pеdaqоgikada şəхsiyyətin inkişafı dedikdə
оnun  daha  çox  psixi,  mənəvi  inkişafı  başa  düşülür. Yəni,
iradi  keyfiyyətlər,  yaddaş,  hafizə, təsəvvür, təxəyyül, tə-
fəkkür, diqqət,  məsuliyyət və s. psiхоlоji keyfiyyətlər  tə-
lim və tərbiyə prosesində inkişaf edir. Şəхsin malik оldu-
ğu psiхоlоji хüsusiyyətlər pеdaqоji prоsеsdə istər-istəməz,
оbyеktiv şəkildə müəyyən dərəcədə inkişaf еdir.
Pеdaqоji prоsеsin bu imkanını bilən və оnu öz işində
nəzərə alan müəllimlər və digər tərbiyəçilər həmin inki-
şafın səviyyəsini хеyli yüksəldə bilirlər. Bu mənada
inkişaf pеdaqоji prоsеsin həm zəmini оlur, həm də nəticə-
sinə çеvrilir.

---

34
3. MÖVZUNUN SEÇİLMƏSİ
Mövzunun  seçilməsi  dissertasiyanın  uğurla  başa
çatması üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Yaxşı deyirlər –
düzgün  seçilmiş  mövzu  işin  yarısı  deməkdir. Mövzudan
aydın  olmalıdır  ki,  burada  başlıca  olaraq  nədən  danı-
şılacaqdır. Magistr dissertasiyasının mövzusu magistrantın
təhsil  aldığı  ali  tədris  müəssisəsinin  ixtisasa  müvafiq
kafedrası tərəfindən müəyyənləşdirilir.
Dissertasiya  mövzusunun  seçilməsinə magistr hazır-
lığının  ilkin  mərhələsində - birinci  semestrində başlanılır.
Kafеdralar magistr  dissertasiya
işlərinin mövzularını
əvvəlcədən müəyyənləşdirməli,  оnları hər il təzələməli,
kafеdrada müzakirə еtməli və fakültə еlmi şurasının
təsdiqinə
vеrməlidir.
Mövzular
müəyyənləşdirilərkən,
еlmin,  təhsilin müasir və pеrspеktiv inkişafı, təhsil
qarşısında duran rеal vəzifələr, təhsil  islahatları,  dövlə-
timizin  təhsil  siyasəti, habelə kafеdranın еlmi-tədqiqat
işlərinin əsas istiqamətləri nəzərə alınmalı və magisrantlar
yüksək hazırlıqlı və iхtisaslı еlmi rəhbərlərlə təmin еdil-
məlidir.

---

Magistrant  sərbəst  şəkildə mövzu seçmək  hüququna
malikdir. Magistrant  mövzu  seçməkdə çətinlik  çəkərsə
fənn  müəllimindən və ya ixtisas kafedrasından  məsləhət
ala bilər.
Mövzu  seçilərkən  onun  aktuallığına  xüsusi  fikir  ve-
rilməli,  həmçinin  mövzunun ədəbiyyatda  necə əks  olun-
ması, tədqiqatçılar tərəfindən işlənmə səviyyəsi də nəzərə
alınmalıdır.
Yeni  tədqiqata başlayan  tədqiqatçının  işə psixoloji
cəhətdən hazırlığı da az əhəmiyyət kəsb etmir.
Bir çox magistrantlar mövzunun çətinliyindən heç də
qorxmur,  işə cəsarətlə başlayır,  qarşıya  çıxan  hər  cür  çə-
tinliyi  aradan  qaldırmağa,  ciddi  tədqiqat  işləri  aparmağa
səy  göstərir. Belələri əsl  elm aləminə daxil  olmaq  is-
təyirlər. Onlar  yaxşı  başa  düşürlər  ki,  elmə daxil  olmaq
gərgin  yaradıcılıq, tədqiqatçılıq  qabiliyyəti  dərin  bilik,
mənbələrdən  səmərəli  istifadə etmək  bacarığı  tələb  edir.
Belə magistrantlar  düzgün  mövzu  seçə bilir,  işə həvəslə
başlayır,  məqsədyönlü  çalışır, ədəbiyyatdan  yaradıcılıqla
istifadə edir və uğurlu nəticələr əldə edirlər.
Mövzu  seçilərkən  onun  konkret,  aktual və əhəmiy-
yətli  olmasına  fikir  verilməlidir. Belə mövzunu  daha də-
rindən, ətraflı işləmək mümkündür.
Mövzunun seçilməsində tədqiqatçı magistrant işləyə-
cəyi  problem  üzrə kitabxana  kataloquna,  ixtisas  jurnalla-
rına, dövrü mətbuata nəzər yetirə bilər.

---

36
Bu  mövzuda  hansı ədəbiyyat  mövcuddur?! Hansı
tədqiqatçılar belə bir mövzunu daha əvvəllər işləmişlər və
s.
Magistrant  mövzunun seçilməsində qəti  qərara  gəl-
dikdən  sonra  dekanın  adına ərizə ilə aşağıdakı  formada
müraciət edir:
Magisrtatura və aspirantura şöbəsinin dekanı ___
__________________________________________
___
__________________________________
magisrtantı
____________________________________
tərəfindən
(istisas, qrup)
Ə R İ Z Ə
Xahiş  edirəm  mənim  adıma  aşağıdakı  magistr
dissertasiyası mövzusunu təsdiq edəsiniz.
Mövzu
___________________________________
İmza:
__________________
Tarix
____________
Magistrantların dissertasiya mövzuları rektorun əmri
ilə rəsmiləşdirilir. Mövzunu  seçmiş  magistrant  mövzunun
mahiyyətini,  ideyasını,  məqsəd  və vəzifələrini  özü  üçün
tam  aydın  etməlidir. Mövzunun  aktuallığı,  elmi  yeniliyi,
praktik
əhəmiyyəti, 
pedaqoji
ədəbiyyatda 
işlənmə
səviyyəsi haqqında tədqiqatçı ardıcıl düşünməli, müvafiq

---

çalışmalar  aparmalıdır. Bütün  bunlar  mövzunun  tam,
aydın  dərk  olunmasına,  dissertasiyanın  sistemli  işlənmə-
sinə kömək  edəcəkdir. Son  dövrlərdə,  təhsilimizdə gedən
islahatlar,  yeniliklər,  pedaqoji  mövzuların  da  yeniləş-
məsinə və təkmilləşməsinə səbəb  olmuşdur. Təhsil  sis-
temində qloballaşma,  Avropa  məkanına  inteqrasiya,  Bo-
lonya təhsil sistemi və digər məsələlər pedaqoji elmin sa-
həsini,  məzmununu,  daha  da  genişləndirmiş,  yeni  fəal  tə-
lim  metodları, təlimdə interaktiv  metodlar,  təhsil  islahat-
ları,  təhsilin kompüterləşdirilməsi,  təhsilin humanistləş-
dirilməsi,  demokratikləşdirilməsi,  diferensiallaşdırılması
kimi  problem  məsələlər  pedaqoji  mövzular  sırasına  daxil
olmuşdur.

---

38
4. ELMİ MƏLUMATLARIN TOPLANMASI
Seçilmiş  mövzu  ilə əlaqədar  pedaqoji ədəbiyyatın
öyrənilməsinə ilk  öncə problemin ümumi şəkildə öyrənil-
məsindən  başlamaq  lazımdır  ki,  mövzu  haqqında  ümumi
təsəvvürlər  yaransın. Sonra  yeni  materialların  axtarışına
keçmək lazımdır.
Elmi ədəbiyyatın  öyrənilməsi  ciddi  bir  işdir. Bu  ba-
xımdan  elmi ədəbiyyatla  məşğul  olduqda,  məqalə və ki-
tabları oxuduqda qeydlər aparılmalı, çıxarışlar edilməlidir.
Yaxşı  demişlər  ki, ən  solğun  yazı, ən  qiymətli  sözdən
qalıcıdır. Əgər  kitab  və jurnal  özününküdürsə səhifənin
kənarında bəzi  qeydlər də,  işarələr də etmək  olar. Bu  xü-
susda qəbul edilmiş işarələr var ki, onlar da müəyyən mə-
naları ifadə edir. Onlar aşağıdakılardır:
!- yaxşı; !!- çox yaxşı deyilmişdir.
?- aydın deyil, inandırıcı deyil, şübhəlidir.
______ - diqqət yetirmək lazımdır
> - daha çox, şişirdilmiş
< - daha az, zəif deyilmiş

---