Yazi tura fiLMİ Örneğİnde türk sinemasinda ‘saydam niHİLİZM’ ve anlam lale kabadayi
Yüklə 232,19 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yazı Tura Filminde Nihilizmden Saydam Nihilizme Yönelen
İLETİŞİM FAKÜLTESİ DERGİSİ/ Yazı Tura Filmi Örneğinde Türk Sinemasında ‘Saydam Nihilizm ve Anlam’
73 söylemektedir (225).
Nihilizmin artık,
Nietzsche’nin Tanrı’nın ölümünü açıklamasıyla ortaya çıkan radikal tavrı kalmamıştır. Günümüzde artık, ‘saydamlaşmış bir nihilizm’den bahsetmek mümkündür (Baudrillard,2003:225).
Baudrillard, saydamlaşmış nihilizmin, kendinden önce varolmuş biçimlerden çok daha
acımasız bir
biçim olduğunu savunmaktadır. Çünkü
saydamlık ve
‘boşlukta yüzer gibi olma hali’, sistem ve onu çözümlediğini savunan tüm kurumların ayrılmaz bir
parçasına dönüşmüştür. Nietzsche’nin ‚Tanrı öldü‛ açıklaması da artık
biçim değiştirmiştir. Baudrillard, Tanrı’nın ölmediğini ama hipergerçek bir şeye dönüştüğünü savunmaktadır. ‚Bir köken ya da bir gerçeklikten yoksun gerçeğin, modeller aracılığıyla türetilmesine hipergerçek yani simülasyon‛ (Baudrillard,2003:15-16) denmesi gözönünde tutulduğunda, her şeyin
simülasyon tarafından saydamlaştırıldığı, saydam ve hipergerçek bir dünyada, kendi kullarını tanıyan bir Tanrı’nın varlığından söz etmenin de
mümkün olmadığı görülmektedir.
Nietzsche’nin yanılsamaya dönüştüğünü söylediği dünyada, gerçek olanın
tüketilmişliğini vurgulaması, Baudrillard’ın yaklaşımıyla uyuşmaktadır. Artık gerçeklik kavramının sonu gelmiştir. Baudrillard’a göre, dünyayla birlikte herkes simülasyon evreninin içine düşmüştür (226). Bu evrende nihilizm, eskideki değerlerin değersizleştiği ve ardından yıkımın geldiği anlamını yitirerek, simülasyon içinde bir gerçekliğe sahip olmakta, bir saydamlık daha doğrusu yalancı bir saydamlık aşamasına geçmiş bulunmaktadır. Baudrillard bu aşamada şu soruları sorar; ‚Öyleyse kuramsal açıdan, nihilizmden geriye kalmış bir şeyler var mıdır? Bundan böyle hiçlikle ölümün bir meydan okuma,
bir amaç
olarak sunulabileceği yeni bir oyun sahnesinden söz edilebilir mi?‛ (226). Baudrillard, burada trajediye göndermede bulunurken, günümüzde, nihilizm kavramı düşünüldüğünde içinden çıkılması imkansız bir dünyada yaşanmakta olunduğuna dikkat çekmektedir.
Saydam nihilizm, politik ya da estetik bir biçime sahip değildir ve kıyametle ilgili son cılız kıvılcımları, anlamın yok edilmesiyle ilişkilendirmemektedir. Gerçi
artık bir
kıyametten de söz etmek olanaklı değildir. Kıyamet olamayacak, ama o izlenimi bırakacak olan tek şey, politik anlamdan uzak, iletişim araçları aracılığıyla ortaya çıkan ve yine onlar aracılığıyla ortadan kalkan, rastlantısal terörizmdir. İletişim araçlarının, sadece teknik birer gereç olduğunu kabul etmek isteyen Baudrillard, onlara atfedilen, insan yaşamı üzerindeki güçlerinden hoşnut olmadığını belirtir. ‚(<) oysa iletişim araçları o üstünde toplumsal bir şeylerin oynandığı sahne özelliğine sahip değildir. İletişim araçları bir bant, bir pist, delikli bir şeritten başka bir şey değillerse, biz de onların seyircileri yani alıcıları olamayız‛ (2003:226-227). Baudrillard’a göre nötr
biçimler ve
duyarsızlık, gerçeğin yerini almıştır. İnsanlar, bugün, onları devre dışı bırakmaya çalışan bir sistemle, boş ve anlamsız biçimlere duyulan bir biçim halini alan hayranlık duygusuyla, baş başa kalmış durumdadır ve
bu hayranlık, kişiyi nihilizme götüren bir tutku niteliğinde değildir. Kişiler, yaşanmak zorunda kalınan saydamlık çağında, melankolik ve büyülenmiş insanlar gibi davranarak, kendi yok oluşlarına bile hayranlık duymaktadır.
İLETİŞİM FAKÜLTESİ DERGİSİ/ Yazı Tura Filmi Örneğinde Türk Sinemasında ‘Saydam Nihilizm ve Anlam’
74 Jean Baudrillard, kitabı içindeki, Nihilizm Üzerine isimli makalesinde, kendisini bir nihilist olarak tanımlamaktadır. Onun nihilizmi, 19. Yüzyıl ve modernleşme içinde ele alınan şekliyle, görünümlerin, dünyanın bütünleyiciliğine son vererek
onu yorumlamaya açmasını devrim olarak kabul etmeye dayanmaktadır. Yirminci yüzyıl ya da post-modernleşme açısından ise, önceki yüzyılda görünümlerin yok edilmesine benzer şekilde bu kez anlam kıyımı gerçekleştirildiğini söyleyen Baudrillard, bu değişimi de ikinci bir devrim olarak kabul ettiğini ve
varlığını onayladığını vurgulamaktadır (227). Ona göre, artık, anlamın varolabileceği bir eleştiri alanı (sahnesi) yoktur.
Artık anlamlar dondurulmakta ve
bölünerek saydamlaştırılmaktadır. İletişim araçları anlamı bolca üretirken, sistemin hızı oranında olabildiğince büyüyebileceğine inanılan kitle, toplumsalı kendi potasında eritmektedir. Anlama dayandırılan bir terapiden bahsetmek de mümkün değildir. Terapi, duyarsızlık sürecinin bir parçasına dönüşmüştür. Baudrillard’a göre, kuramlar boşlukta yüzmektedir ve böyle bir ortamda eski anlamıyla nihilizmin varolabilmesi de mümkün değildir. Çünkü nihilizm, hala Kıyamet olabilirliğini hayal eden bir kavramdır.
Baudrillard, dünyanın tıkanma noktasına geldiğini ve bu ortamda Schopenhauer ve Nietzsche’de de ele
alınan yazgının, tepkisizliğe dönüştüğünü savunmaktadır. Baudrillard, insanın etrafını kuşatan saydam biçimlerin yol açtığı melankolinin temel bir tutkuya
dönüşmekte olduğunu savunmaktadır. Ancak bu melankolinin nihilizmle bir ilişkisi yoktur. Tükenen sistemlerde melankoli, ani bir duyarsızlaşma ve sessizlik biçimidir. Melankolide artık, iyi ve kötü, doğru ve yanlış arasındaki dengeyi kurabilmek olanaklı değildir. Hızlanan her şeyin tersine, melankoli dolu tepkisizlik giderek yayılmaktadır. Kitleler, hem her türlü anlam fazlalığını yutmakta ve yok etmekte, hem de anormal şekilde genişleme süreci içindedir.
Baudrillard’a göre, günümüzde içinde yaşanılan dünyada, herkes her şeye karşı umursamaz bir tavrın içine sokulmaktadır. Kitle iletişim araçları ise, yok olup giden görüntüleri sunarak, anların tüketilmesine aracılık etmektedir. Artık, ‚Bir sonuca yol açmayan olaylar (ve bir sonuca yol açmayan kurumlar) çağında yaşıyoruz‛ (2003:232). Ve bu çağda
artık ‘anlam’ın kurtulması mümkün değildir. Yüzyıl öncesinde ortadan kaldırılmaya çalışılan görünümler, bu anlam ya
da anlamsızlık nihilizmine karşı
bağışıklık kazanmış durumdadır ve anlamın yokluğunda onlar sapasağlam ayakta durmaktadır. Yazı Tura Filminde Nihilizmden Saydam Nihilizme Yönelen Anlamın Çözümlenmesi Uğur Yücel’in ilk yönetmenlik denemesi olan Yazı Tura (2004), dram/trajedi türünde bir filmdir. Filmde, birlikte askerlik yapan Göremeli Şeytan Rıdvan (Olgun Şimşek) ve İstanbullu Hayalet Cevher’in (Kenan İmirzalıoğlu) öyküleri, iki ayrı bölüm halinde anlatılmaktadır. Filmi birleştiren ortak nokta, Şeytan Rıdvan’ın çocukluk aşkını öldürmesi nedeniyle bunalım
geçirmesi sonucu, mayına basarak sağ bacağını, onu durdurmak isteyen Hayalet Cevher’in ise sağ kulağındaki işitme yeteneğini kaybetmiş olmasına dair, ortak geçmişin verildiği sahnelerden oluşmaktadır. İki karakter, askerlik sonrası yaşamlarında bir daha bir araya gelmez.
Yüklə 232,19 Kb. Dostları ilə paylaş:
|