03.02.2016
43/85
261
262
263
264
265
266
Müəssisədə əmək bölgüsünün fizioloji həddinin müəyyən edilməsi yolları:
ƏET üzrə tədbirlərin maliyyələşdirilməsi mənbələri:
Müəssisədə bütün sənaye istehsal heyəti funksional əlamətinə görə necə qruplaşdırılır?
Əmək bölgüsü və kooperasiyasının təkmilləşdirilməsində məqsəd nədən ibarətdir?
ƏET-nin üçüncü bölməsində hansı tədbirlər həyata keçirilir?
İxtisaslaşdırılmış sahələrin sexdaxili əmək kooperasiyası nə deməkdir?
əməyin normalaşdırılması
müəssisələrdə əmək bölgüsünün fizioloji həddi mövcud fəhlələrin miqdarı ilə əməliyyatın sayı arasında
uyğunluq olması ilə müəyyən edilir
müəssisələrdə əmək bölgüsünün fizioloji həddi işçinin yorğunluq dərəcəsi ilə müəyyən edilir
•
müəssisələrdə əmək bölgüsünün fizioloji həddi vaxta qənaət etməklə müəyyən edilir
müəssisələrdə əmək bölgüsünün fizioloji həddi əmək məhsuldarlığının artırılması ilə müəyyən edilir
müəssisələrdə əmək bölgüsünün fizioloji həddi əmək bölgüsü kooperasiyasının tətbiqi ilə müəyyən edilir
yeni növ məhsullar istehsalı üçün maraqlandırma fondundan maliyyələnir
istehsalın inkişaf fondu, dövlət bankının krediti, ictimai-mədəni tədbirlər və mənzil tikinti fondu,
mərkəzləşdirilmiş kapital qoyuluşu mənbələrindən maliyələşir
•
istehsalın və əməyin təşkili üzrə tədbirlər həmkarlar təşkilatının vəsaiti hesabına maliyələnir
iqtisadi yarışa görə yaradılan mükafatlandırma fondu tərəfindən maliyələnir
məhsulun maya dəyərinin plandan əlavə aşağı salınmasından əldə edilən qənaət hesabına maliyələnir
texniki-tərəqqi və yeni istehsal sahələrinin meydana gəlməsi əlamətinə görə
sənaye istehsal heyəti fəhlələrə, mühəndis-texniki işçilərə, qulluqçulara, kiçik xidmət heyətinə, şagirdlərə
•
istehsal prosesinin mərhələlərə, ayrı-ayrı əməliyyatlara və hissələrə parçalanmasını nəzərdə tutur
texnikanın inkişafı, zəhmətkeşlərin mədəni-texniki səviyyəsinin daima yüksəldilməsi
istehsalın idarə edilməsi, texnik hazırlıq, təşkili əlamətinə görə
məqsəd əmək fəndləri və üsullarını təkmilləşdirməkdən ibarətdir
məqsəd əmək məhsuldarlığının yüksəldilməsini, avadanlıqlardan istifadə edilməsinin yaxşılaşdırılmasını təmin
etməkdən ibarətdir
•
məqsəd fəhlələrin ixtisasının artırılmasından ibarətdir
məqsəd əməyin təşkilinin təkmilləşdirilməsindən ibarətdir
məqsəd peşələrin qovuşmasını həyata keçirməkdən ibarətdir
ƏET üzrə tədbirlərin layihələndirilməsi, əsaslandırılması və tətbiqi üzrə tədbirlər həyata keçirilir
•
fəhlələrin hazırlanması və onların ixtisaslarının artırılması tədbirləri həyata keçirilir
əmək bölgüsü və kooperasiyası üzrə tədbirlər işlənilir
iş yerlərinin təkmilləşdirilməsi üzrə tədbirlər işlənilir
əməyin təşkilinin mövcud vəziyyəti öyrənilir
sexdaxili əmək kooperasiyası ayrıca işçi sahələri arasında olan istehsal sahəsidir
sexdaxili əmək kooperasiyası istehsal proseslərinin bir-birilə bağlı olan, bir də sahə kollektivlərinin olmasıdır
•
sexdaxili əmək kooperasiyası işçilərin bir-birilə əlaqəli əmək prosesində iştirakıdır
sexdaxili əmək kooperasiyası istehsal sahələrində onun formalarının tətbiqindən ibarətdir
sexdaxili əmək kooperasiyası əmək bölgüsü və əmək kooperasiyası formalarının vəhdətliyindən ibarətdir
03.02.2016
44/85
267
268
269
270
271
272
Müəssisələrdə yaradıcı briqadalar dedikdə nə başa düşülür?
Fəhlələrin peşə-ixtisas tərkibi texniki tərəqqi ilə əlaqədar olaraq dinamiki, dəyişkən bir xarakter daşıyır.
Özünü bir sıra formalarda təzahür etdirir. Onların sayı:
İctimai əmək bölgüsü neçə formadan ibarətdir?
ƏET-nin əmək üsulları və fəndləri istiqamətinə nələr daxildir?
Əmək kooperasiyasının sosial-iqtisadi mahiyyəti:
Müəssisədə ƏET şöbəsinin vəzifələri:
yaradıcı briqadalar dedikdə, əmək bölgüsü əsasında yaradılmış briqadalar başa düşülür
yaradıcı briqadalar dedikdə, ƏET ilə məşğul olan ən geniş və çoxcəhətli yaradıcı işçilər birliyi başa düşülür
•
yaradıcı briqadalar dedikdə, məqsədli qruplar başa düşülür
yaradıcı briqadalar dedikdə, fərdi briqadalar başa düşülür
yaradıcı briqadalar dedikdə, fəaliyyətdə olan kompleks briqadalar başa düşülür
5.0
3.0
•
2.0
4.0
6.0
5.0
2.0
3.0
•
4.0
6.0
əməyin təşkili səviyyəsinin müəyyən edilməsi
qabaqcıl üsul və fəndlərin öyrənilməsi və seçilməsi, səmərəli əmək üsullarının layihələndirilməsi, qabaqcıl
üsullar və fəndlər üzrə işçilərin təliminin həyata keçirilməsi
•
əməyin təşkilinin təhlil edilməsi
əmək bölgüsünün mövcud vəziyyətinin öyrənilməsi
əmək şəraitinin yaxşılaşdırılması üzrə tədbirlərin həyata keçirilməsi
əmək kooperasiyasının mahiyyəti istehsal prosesinin elə tərkib hissələrinə ayrılmasını nəzərdə tutur ki, onun
hər biri bir fəhlə tərəfindən bir iş yerində yerinə yetirilmiş olsun
əmək kooperasiyası müəyyən müəssisədə və ya bir-birilə əlaqədar olan müxtəlif əmək proseslərində fəaliyyət
göstərən bir çox adamların birgə işləməsi formasıdır
•
əmək kooperasiyasının mahiyyəti müxtəlif əmək fəaliyyətlərinin keyfiyyətcə bir-birindən tədris edilməsidir
əmək kooperasiyasının sosial-iqtisadi mahiyyəti müəssisədə istehsal işçilərinin məhsul istehsalında nə kimi
rol oynadıqlarına görə bölünməsini nəzərdə tutur
əmək kooperasiyası müəssisədə daha mürəkkəb işlərin sadə işlərdən ayrılmasından ibarətdir
müəssisədə iş vaxtı itkilərini aşkar edir
müəssisədə əmək bölgüsü və kooperasiyası üzrə işləri təhlil edir
müəssisənin bölmələri arasında müəssisə üzrə planın hazırlanmasını həyata keçirir
müəssisənin bütün bölmələri üzrə əmək təşkilinin səviyyəsinin təhlil edilməsində və öyrənilməsində iştirak
edir və ƏET işlərində bütünlükdə rəhbərliyi həyata keçirir
•