www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
ġəhla Nağıyeva.
Bədii tərcümə: nəzəriyyə və praktika
10
10
Giriş
Biz bəĢər tarixində misli görünməmiĢ bir fenomenin –
ümumdünya sivilizasiyasının təĢəkkül tapdığı və formalaĢdığı
bir dövrdə yaĢayırıq. Bu və ya digər xalqın həyatında az-çox
əhəmiyyətə malik elə bir hadisə yoxdur ki, onun əks-sədası
bütün dünyada səslənməsin. Dünya xalqlarının bu cür
yaxınlaĢmasının ilkin Ģərti və hərəkətverici qüvvəsi xalqlar
arasında həmiĢə mövcud olmuĢ, bu gün həyatımızın ən vacib
atributlarından birinə çevrilmiĢ mədəni əlaqələrdir. Paradoksal
hal olsa da, lakin bu da bir həqiqətdir ki, hər bir xalq öz
varlığını, özümlülüyünü yalnız baĢqa xalqlarla qarĢılıqlı
əlaqələrdə, qarĢılıqlı mədəni təsirlərin fonunda və
kontekstində təsdiq edir. Xalqların ədəbi əlaqələrinin baĢlıca
forması tərcümədir. Məsələ burasındadır ki, digər incəsənət
növləri arasında ən zəngin ifadə vasitələrinə malik, deməli, bu
və ya digər Ģəxs və ya xalqla bağlı məlumatı və həqiqəti
hərtərəfli təcəssüm etməyə qadir olan ədəbiyyat – söz sənəti –
eyni zamanda ən qapalı incəsənət növüdür. Belə ki,
musiqinin,
rəngkarlığın, rəqsin, arxitekturanın dili bütün xalqlar üçün
eynidir, amma ədəbi nümunə digər dilə çevrilməsə, onun ifadə
etdiyi estetik dəyərləri həmin dilin daĢıyıcısı olan oxucuya
çatdırmaq mümkün deyil.
Təsadüfi deyil ki, müxtəlif dövrlərdə, müxtəlif alim və
filosoflar tərcümə iĢinə yüksək qiymət vermiĢ, mədəni
əlaqələrin inkiĢafında onun əvəzsiz rolunu qeyd etmiĢlər. Bu
manada tərcüməni ―bəĢəriyyət tarixində xalqları bir – birinə
bağlayan mənəvi körpü‖ adlandıranlar yanılmırlar(37).