Wolność istotą bytu ludzkiego Historia ludzkości – historią obrony wolności Koncepcja wolności – kluczowa dla życia społecznego i życia człowieka
Przedmiot wykładu: Przedmiot wykładu: model ucieczki od wolności w systemach kolektywistyczno-totalitarnych; model egoistycznie ujmowanej wolności w ideologii liberalnej i anarchistycznej model odpowiedzialnej wolności personalizmu
Zniewolenie wolności Zniewolenie wolności Płaszczyzna faktograficzna (dewiacje, nałogi, zwyrodnienia) Płaszczyzna doktrynalna - Determinizm
- Kolektywizm
- Totalizm
A. Determinizm A. Determinizm Teologiczny (fatalizm, nauka Lutra, Kalwina, jansenizm) Filozoficzny (Spinoza, Hegel, marksizm, Freud)
B. Marksizm (Engels, Marks) B. Marksizm (Engels, Marks) Wolny to ten, który posiada własność W. to efekt wyzwolenia ekonomicznego, społecznego, politycznego Teologiczny (fatalizm, nauka Lutra, Kalwina, jansenizm) Realizacja w. domaga się walki klas
C. Totalizm – patologiczna forma państwa, dążącego w sposób planowy do zniszczenia człowieka C. Totalizm – patologiczna forma państwa, dążącego w sposób planowy do zniszczenia człowieka Stalinizm Hitleryzm
determinizm, kolektywizm i totalizm - wspólny element: negują wolność osoby ludzkiej determinizm, kolektywizm i totalizm - wspólny element: negują wolność osoby ludzkiej Błędem determinizmu jest przejaskrawienie roli determinant Kolektywizm – koncesja zakresu wolności przez społeczność Totalizm – absolutyzacja człowieka, państwa, klasy społecznej, rasy, wodza.
B. Wolność egocentryczna (liberalno-indywidualistyczna) B. Wolność egocentryczna (liberalno-indywidualistyczna) F. Nietzsche J. P. Sartre Anarchizm i nihilizm
Słusznie uwypukla potrzebę wolności Słusznie uwypukla potrzebę wolności Absolutyzuje wolność Indeterminizm – pomija realia życia społecznego Oderwanie wolności od sfery wartości personalnych Aspołeczny profil (podstawą życia społecznego jest nie tylko wolność, ale także równość i sprawiedliwość społeczna)
Cechy liberalnej koncepcji wolności: Cechy liberalnej koncepcji wolności: Egocentryzm Apersonalizm Naturalizm Relatywizm
związek z osobą ludzką związek z osobą ludzką wolność odpowiedzialna zakorzeniona w wartościach służebna wobec osoby ludzkiej (Paul Recoeur) uwzględnia wymogi dobra wspólnego domaga się ochrony w życiu społecznym granicą prawa do wolności jest drugi człowiek: jego godność i niezbywalne wartości.
Jan Paweł II: Encyklika Veritatis splendor Jan Paweł II: Encyklika Veritatis splendor „Wolność nie polega jedynie na wyborze takiego czy innego działania; dokonując wyboru człowiek decyduje zarazem o sobie samym, opowiada się swoim życiem za Dobrem lub przeciw niemu, za lub przeciw Prawdzie i ostatecznie, za lub przeciw Bogu" (nr 65)
Relacja między wolnością a prawdą Relacja między wolnością a prawdą - 1. prawda jest podstawą wolności,
- 2. wolność jest warunkiem poznania prawdy.
Tomasz z Akwinu: Tomasz z Akwinu: „Prawda jest zgodnością intelektu i rzeczy, kiedy intelekt orzeka istnienie tego co jest realne lub kwestionuje istnienie tego czego nie ma". Rozróżnił prawdę logiczną, bytową i etyczną
Wolność aksjologiczna (wolność tworzenia wartości wyższych i niższych) Wolność aksjologiczna (wolność tworzenia wartości wyższych i niższych) wolność myśli i słowa wolność nauki i kultury wolność ekonomiczno-gospodarcza Wolność społeczno-polityczna
Dostları ilə paylaş: |