23
Mədəniyyət.Maarif.Təhsil
YANV
AR
Araz Dadaşzadə
1936-1990
80
illiyi
Ə d ə b i y y a t
Molla Pənah Vaqif:
həyat və yaradıcılığı
/A.Dadaşzadə; red.
H.Araslı; AzSSR EA
Nizami adına Ədəbiyyat
və Dil İnstitutu.- Bakı:
AzSSR EA, 1966.- 188 s.
XVIII əsr Azərbaycan
lirikası /A.Dadaşzadə;
red. H.Araslı; AzSSR EA
Nizami ad. Ədəbiyyat
İn-tu.-Bakı: Elm, 1980.-
228 s.
Əhmədov, T. Araz
Dadaşzadə //Əhmədov
T. Azərbaycan yazıçıları
XX-XXI yüzillikdə: ensik-
lopedik məlumat kitabı.-
Bakı, 2011.- S.67.
Yusifli, C. Araz
Dadaşzadə elm yolların-
da /C.Yusifli //Ədəbiyyat
məcmuəsi: Nizami
adına Ədəbiyyat İn-tunun
Əsərləri.- 2013.- C.XXIV.-
S.242-245.
Yusifli, C. Ədəbiyyat-
şünaslığımızda zəngin bir
portret – Araz Dadaşzadə
/C.Yusifli //525-ci qəzet.-
2011.- 25 fevral.- S.7.
İ n t e r n e t d ə
www.anl.az
www.az.wikipedia.org
www.elibrary.azlib.net
Araz Məmməd oğlu Dadaşzadə 1936-
cı il yanvar ayının 30-da Bakı şəhərində,
akademik Məmməd Arif və görkəmli
pedaqoq Zümrüd Axundovanın ailəsində
anadan olmuşdur.
1952-1957-ci illərdə S.M.Kirov adı-
na ADU-da (indiki BDU) təhsil almışdır.
1957-1960-cı illərdə Azərbaycan SSR
EA-nın Azərbaycan Tarixi Muzeyində
işləmişdir.
1960-1963-cü illərdə Azərbaycan
SSR EA-nın Nizami adına Dil və
Ədəbiyyat İnstitutunun aspiranturasın-
da oxumuş, 1963-1966-cı illərdə Niza-
mi adına Dil və Ədəbiyyat İnstitutunda
kiçik elmi işçi, 1968-1976-cı illərdə isə
institutun Orta əsrlər şöbəsinin baş elmi
işçisi olmuşdur.
Ömrünün böyük bir hissəsi Azərbay-
can Sovet Ensiklopediyasının nəşrə ha-
zırlanması və nəşri ilə bağlıdır. 1966-
1968-ci illərdə ensiklopediyanın Baş
redaksiyasında Ədəbiyyat və İncəsənət
redaksiyasının müdiri, 1976-1988-ci
illərdə isə baş redaktorun birinci mü-
avini işləmişdir. 1988-ci ildən ömrü-
nün sonunadək ASE-nin Baş redaktoru
vəzifəsində çalışmışdır. ASE Baş redak-
siya heyətinin və elmi redaksiya şurası-
nın, Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı təftiş
komissiyasının (1976), “Ədəbiyyat və
incəsənət” qəzeti redaksiya heyətinin
üzvü (1977-1982; 1988), 1988-ci ildən
Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı “Xatirə”
irs komissiyasının sədr müavini, Azər-
baycan EA-nın Terminologiya Komitəsi
Rəyasət Heyətinin üzvü olmuşdur.
Ədəbi fəaliyyətə 1956-cı ildə “Azər-
baycan gəncləri” qəzetində çıxan “Tərli
kürəklər” kinofilminə yazdığı eyniadlı
resenziya ilə başlamışdır. Ədəbiyyat və
incəsənət sahəsində çoxsaylı məqalə
və rəylərin müəllifidir. Hekayələri
“Azərbaycan”, “Kirpi” və bir sıra digər
nəşrlərdə çap edilmişdir.
Onun elmi fəaliyyəti XVIII əsr
Azərbaycan poeziyası və xüsusilə
M.P.Vaqifin həyat və yaradıcılığı ilə
bağlıdır.
1964-cü ildə namizədlik, 1977-ci ildə
isə doktorluq dissertasiyası müdafiə et-
mişdir.
Alim “Molla Pənah Vaqif (həyat və
yaradıcılığı)” (1966), “Певец жизни
(Vaqif haqqında düşüncələr)” (1968),
“XVIII əsr Azərbaycan lirikası” (1980),
“Поэзия добра и красоты” (1986) ki-
tablarının müəllifidir. Onun 1968-ci ildə
M.P.Vaqifin anadan olmasının 250 illiyi
ilə əlaqədar yazdığı “Molla Pənah Vaqif
(həyat və yaradıcılığı haqqında oçerk)”
kitabçası Azərbaycan, ingilis, fransız,
türk, ərəb, fars, rus dillərində çap edil-
mişdir.
“Odlar yurdu” bədii filminin, diafilm
və sənədli filmlərin ssenari müəllifidir.
Ssenari müəllifi olduğu “Tülküyə uy-
duqda” kukla multfilmi (1972, rejissor:
M.Rəfiyev) ilk və yeganə genişekranlı
Azərbaycan cizgi filmidir.
Tərcüməçiliklə də məşğul olmuş,
R.Taqorun “Bağban” əsərini (1961,
Anarla birlikdə) və S.A.Tolstayanın
“Mənim həyatım” kitabını (1981)
Azərbaycan dilinə tərcümə etmişdir.
1989-cu ildə “Əməkdar elm xadimi”
fəxri adına layiq görülmüşdür.
Araz Dadaşzadə 1990-cı il noyabr
ayının 2-də vəfat etmiş və Bakıda, II
Fəxri Xiyabanda dəfn edilmişdir.
30
Ədəbiyyatşünas
24
Fəlsəfə.İqtisadiyyat
YANV
AR
Teymur Vəliyev
1926-2002
90
illiyi
Ə d ə b i y y a t
İqtisadiyyatın əsasları:
IX-XI siniflər üçün
dərslik /T.Vəliyev,
N.Məmmədov.- Bаkı:
Maarif, 2003.- 336 s.
İqtisadi nəzəriyyə:
dərslik /elmi red.
T.Vəliyev, Ş.Qafarov;
BDU.- Bakı: Bakı
Universiteti nəşriyyatı,
2002.- 516 s.
İqtisadi nəzəriyyə:
dərslik /müəll. kol.
və red. T.Vəliyev,
Ş.Qafarov; rəyçilər:
M.Meybullayev,
Ə.Babayev; BDU.- Bakı:
Azpoliqraf LTD, 2004.-
514 s.
XIX əsrin ikinci yarısın-
da Azərbaycan iqtisadi
fikir tarixindən /elmi red.
T.Vəliyev, A.Həsənov,
C.Hüseynov və b.;
Azərbaycan Dövlət
İqtisad İnstitutu.-Bakı,
1994.- 62 s.
İ n t e r n e t d ə
www.anl.az
www.az.wikipedia.org
www.amea-iqtisadiyyat.
org
www.science.gov.az
Teymur Süleyman oğlu Vəliyev
1926-cı il yanvar ayının 15-də Ağdamda
anadan olmuşdur.
Orta təhsilini Ağdamda almış, 1951-ci
ildə K.Marks adına Azərbaycan Dövlət
Xalq Təsərrüfatı İnstitutunu (indiki
ADİU) bitirdikdən sonra aspiranturada
təhsilini davam etdirmiş və namizədlik
dissertasiyası müdafiə etmişdir.
1966-cı ildə respublikada iqtisadiy-
yat elmi üzrə ilk doktorluq dissertasi-
yası müdafiə edənlərdən biri olmuş və
Azərbaycan Dövlət Xalq Təsərrüfatı
İnstitutu yenidən təşkil olunarkən tədris
işləri üzrə prorektor kimi fəaliyyət
göstərmişdir. 1971-ci ildən Azərbaycan
Dövlət Universitetində 20 ildən çox ka-
fedra müdiri və 12 il tədris işləri üzrə
prorektor, Azərbaycan Dövlət İqtisad
İnstitutunda 8 il elm və texnika üzrə pro-
rektor vəzifələrində çalışmışdır.
T.Vəliyev 1953-cü ildən pedaqoji
fəaliyyətlə məşğul olmuş, respublikanın
ali məktəblərində iqtisadi nəzəriyyədən
(siyasi iqtisad) dərs demişdir. Azərbaycan
Dövlət Pedaqoji İnstitutunda işlədiyi za-
man İctimai elmlər kafedrasında siyasi
iqtisad bölməsinin rəhbəri, Azərbaycan
Dövlət Pedaqoji İnstitutunda dekan
vəzifəsində çalışmışdır.
T.Vəliyevin elmi tədqiqatlarının əsas
istiqamətlərindən biri respublikanın
sosial-iqtisadi həyatı, ümumi mənafeyi
baxımından faydalı və mühüm əhəmiyyət
kəsb edən iqisadi inkişafın tarazlaşması
problemi olmuşdur. 1972-1987-ci illərdə
“Ekonomiçeskiye nauki” jurnalının re-
daksiya heyətinin üzvü olmuşdur. SSRİ
Ali və Orta ixtisas Təhsili Nazirliyinin
Ali Attestasiya Komissiyasının siyasi iq-
tisad üzrə ekspert komissiyasının üzvü,
Respublika Ali və Orta İxtisas Təhsili
Nazirliyinin elmi-metodiki şurasının si-
yasi iqtisad bölməsinin büro sədri, bir
neçə namizədlik və doktorluq disser-
tasiyalarının ixtisaslaşdırılmış müdafiə
şurasının sədri, iqtisadiyyat üzrə jurnal-
ların redaksiya heyətinin üzvü, AMEA-
nın İqtisadiyyat İnstitutunda doktorluq
dissertasiyası üzrə ixtisaslaşdırılmış
müdafiə şurasının həmsədri olmuşdur.
AzDİU-da nəşr olunan “İqtisad elmləri:
nəzəriyyə və praktika” jurnalının baş re-
daktoru, iqtisadi nəzəriyyə, kommersiya
üzrə ixtisaslaşdırılmış müdafiə şurasının
sədri olmuşdur.
Alim respublika, habelə xarici ölkə
nəşriyyatlarında çap olunmuş 150-dən
çox elmi əsərin müəllifidir. 1999-cu ildə
“İqtisad elminin nəzəri əsaslarının tarixi
təkamülü” monoqrafiyası, 2000-ci ildə
N.Məmmədovla birgə hazırladığı “İzah-
lı iqtisadi terminlər” adlı lüğət kitabçası
nəşr edilmişdir.
Elm, təhsil-təlim sahəsindəki xid-
mətləri dövlət tərəfindən qiymətləndiril-
miş, 1981-ci ildə “Əməkdar elm xa-
dimi” fəxri adına layiq görülmüşdür.
1983-cü ildə Azərbaycan SSR EA-nın
müxbir üzvü seçilmişdir. 1986-cı ildə
Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət
heyətinin Fəxri fərmanı ilə təltif olunmuş-
dur. SSRİ Xalq Təsərrüfatı Nailiyyətləri
Sərgisinin gümüş medalına, SSRİ-nin və
Azərbaycan Respublikasının Ali və Orta
İxtisas Təhsil Nazirliyinin, EA-nın fəxri
fərmanlarına layiq görülmüşdür.
Teymur Vəliyev 2002-ci il aprel ayı-
nın 3-də Bakıda vəfat etmişdir.
15
Alim