B i b l i o q r a f i y a
69
köhnə qəmxarın; Günün batdı, gəl, ay bədrim, bir anlıq
gəl ama-
nım ol!; Hər gecə umar könül ki, bu gecə gələr baharım; Təəssüf,
min təəssüf ki, təkəm, dildarə möhtacam; Min sevincə dəyişmə-
rəm uğrundakı bircə qəmi; Sığar qəlbə, qəmin dünyaya sığmaz;
Harda ki adın çəkildi bir dəm; Ey əhdimizə ən uca ünvan; Hər
cilvəni tanrım sənə əlan; Harda ki adın çəkildi bir dəm; Çaldı
yenə qəlbimi bir gözəlin gözləri; Gəncliyimi sənə verdim, bu
möhlətdən şirinsənmiş; Yüz Yusifi Kənani; Kəbə Sultanı; Müşəş-
dir.
Rübailər: Ey qəddi baş ucaldan, qürur doğuran gözəl; Xəbis-
lərdən əlhəzr.
Əfzələddin Xaqani. Əhvalımdan şikayətim (“Töh-
vətül-İraqeyn”dən).
Məhəmməd Nəsirəddin Tusi. Cəmiyyətdə
rəftar haqqında; Dostluq haqqında; Şah beytlər; Övlad saxlamaq
haqqında; Söz demək qaydası; Məhəbbət qorunur sədaqət ilə;
Fəlsəfi düşüncələr; Etik düşüncələr; Əxlaqi düşüncələr; Təqvim
düşüncələri; Qitə; Dördlüklər.
Saib Təbrizi. Gözəl,
parlaq cəmali-
lə yenə yandırdı dünyanı; Günüm yoxdur, cəmalının günəşilə
yaşayıram; Ürəklərmi dönmüş qana, yoxsa bu yer gülüstandır?;
Tanrı adı olmasaydı ünvanların tacı əgər; Elə bir iş görmə ki, sən,
mən əl çəkim bu aləmdən; Bu gün sevinc reyhanımı nəfəsindən
umuram mən; O dəmləri anıram ki, üzbəüzdüm canan ilə; Biz ki,
ürək qızdırmırıq, qəlb açmırıq hər yetənə; Aynasına əksim düşən
piyaləni seyr edirəm; Səbr, dözüm qapısını döyməkdəyəm nə
zəmindir; Mey içənlər məclisində ağır otur, batman gəl sən; Bu
mühitdə mən abrımı gözləməkdən bezdim, inan; Ömürdə bir
ömür yaşamaq azdır; Payız bütün qızılını məndən alıb açıq-aşkar;
Bir ömürdü yol gedirəm, bircə ulduz sorağında; Məstəm, meypə-
rəstəm, mey gəti saqi; Gecə dərd əlindən yatmayanların; Hanı
bizdə elə bir baxt ki, bir mey dadaq canan ilə; Biz kimik; Yanır
ciyərləri yenə baharın; Bircə ovuc buğda kimi ömrümüz var bu
cahanda; Məgər macal varmı ki, heç tapıb xalis bir mey dadaq?;
Mirzə Şəfi Vazeh. Dərviş; Şah yumşaldı bu sözdən. Dilində dua
vardı; Rəngi solğun, özü sərt, gözləri müdrik qocalar;
Bülbülün
bağrı yanıq, nəğməsi nalan bu gecə; Nə qədər ki əlimdə bu qızıl
piyalə var; Orda, dağlar dalında ucalmış Kazbek dağı; Bir zaman
çox dilərdim: dəstə tutum yara verim;Ömrümüz kəşməkeşli,
X ə l i l R za U l u t ü r k
70
günlərimiz dolaşıq; Kim qadınsız yaşayırsa azad olur min cövr-
dən; Qamətinin yanında sərvin nə ölümü var?; Məndə sənə çatası
müqəddəs bir dilək var; Hanı Züleyxama tay bu cahanda?; Bata-
caq günəşin... doğacaq ülkər; Nədir göyü bəzəyən?; Sən mənə
coşqunluq, ürək verirsən; Murad istər o dünyadan; Şərab eyni
şərab... içənlər ayrı; Sevənlər bu dünyada hamıdan xosbəxt, ulu;
Mənim eşqim, nəfəsim; Yalnız zəhmət çəkmək ilə; Qəlbim se-
vəni ”Sevmə!” deyər ağlım həmişə; Altun günəşin şöləsi ümmana
səpər zər; Ariflərdən eşitmişəm, oğul daim haqqa can at; Yer
kürəsi - gözəl dünya; Biz qonağı əzizlərik; Qızıl günəş, yaşıl ba-
har; Mey məclisi,
gül sərgisi, ruh ölkəsi aləm; Can ki, tapa ca-
nanı.
Şəhriyar. Qış və ərbab; Qəzəl; Əziz Azərbaycanıma; Qar-
daşım oğlu Huşəngə; Əziz rəssam; Kəmalmülkü ziyarət; Qəsidə;
Eyvay, anam; Şeir və hikmət.
Qulamhüseyn Bəydili. Şəhriyar
matəmində;
Rudəki. Qocalığım, gəncliyim.
1994
22. Addımlayan ensiklopediyamız /Xəlil Rza Ulutürk; red.
A.Alparslan.- Bakı: Qorqud, 1994.- 40 s.
Kitabda Rəfiq Zəka Xandan yaradıcılığına yüksək qiymət ve-
rilir, şairin Azərbaycan poeziyasına gətirdiyi yeniliklər açıqlanır.
23. Mən Şərqəm /Xəlil Rza Ulutürk; red. Ş.Salmanov;
Azərbaycan EA Nizami ad. Ədəbiyyat İnstitutu.
- Bakı: Elm,
1994.- 768 s.
Kitabın içindəkilər: Ramiz Duyğun. Şair qəhrəmanlığı.
Zin-
danlar dağılır: Xüsusi təyyarədə; Dəmir qəfəs; Soruş, peşima-
nammı?; Gülüm, aç pəncərəni; Dustaq; Zindanda səadət; Gəzinti
guşəsi; Yox, mən qaça bilməzdim; Yarımçıq qalan gülüş; Razılıq,
narazılıq; Qaldırdım cüt yumruğumu; Təmiz havanın dadı; Otuz
milyon; Qanların şəlaləsi; Can vermərəm ölümə; Təbrik, Nelson
Mandela; Yarı böldüyümüz soğan; Nigaranam; Qoyma şir pişik-
ləşə; Qar; Təcrübə stansiyası;
Mənim bəxtimə düşdü; Qəm içrə
bayram yarat; Yox, mən susa bilməzdim; Salam, Boris Paste-
rnak!; Bakıdan gələn bağlama; Günü gözəl keçirmək; Dustaq
geyimi; Kameradaşım Volodya Komuxin; Səadət ulduzum; Səni
B i b l i o q r a f i y a
71
gəbərdəcəklər; Yarı canım ordadır; Tamam başqa bir bahar; Cəza
köynəyi; Mənim həbs xəbərim; Pərvanəyə azadlıq; Bayırdan
gələn səslər; 23 şubat günü; Dustaq məlakələr; Keşikçilərim;
Yuxu; Bizim ellər yerindəmi; Gözlük seçən göz həkimi; Tüstülər;
Kibrit alovu; Görək kim-kimi?; Nəfəslik; Sənətkara azadlıq!;
Türk; Mağara; Promotey; “Əlvida, Azərbaycan”; Zeynalımız;
Yerlə göy kimiyik biz; Sənin eşdiyin tütün; Ağ və qırmızı
telefonlar; Zindan türküsü;
Kəfənini geymiş kişi; İlham üstündə;
Gültac balam; Bayram çiçəkləri; Mənə həb verən gözəl;
Əllərimin əksi; Vaysınmıram; Firəngizin məktubu; Ağ pambıqda
bir damla qan; Madlen Riffo; Qaçsan gülləyəcəyəm; Siyasi dusta-
ğın yeriş qaydası; Mən özümçün darıxmıram; İmkan məhdu-
dlaşanda; Bayram axşamı; Zəncilərin azadlıq türküsü; Firəngiz –
görəydi kaş; Bursadan bir xatirə; İldırımdır qələmim; Pas qoxulu
damcılar; İradəni itilə; Vyetnam qızı Hanoy bala; Silah növləri;
Haqqın iradəsiyəm; Bəzən aşıb-daşır qəzəb; Tamarzı Xəlil; Hələ
durur cahanda; Qardaşlarım; Aman tanrım, bu səadət; Getdin...
qəlbə qüssə doldu; Sənsiz necə dönüm evə! Hələ dünən;
Zindanda Novruz bayramı; Barmaqlığın pası qədər; Azərbaycan;
Sənin göz yaşların; Uman yerdən küsərlər; Əyil, Kürüm, əyil
keç!; Bircə qismət paxlava; Xudu Məmmədli; Xəlil, dustaq
deyilsən!; Odlar məmləkətiyəm; Səadət sorağında; Əl çək!;
Vətənimi düşünürəm; Qırıq-qırıq sözlərin; Şeir yazmazdan öncə;
Tural
balama layla; Yazıq deməyin mənə; Aman, dostlar!;
Qanadlı günlərim; Bəd xəbər; Yenə səyyar xəyallar başımda bir
ağ çələng; Bəxtiyarlıq; Yuxu; Azadlıq həsrəti; Bir stəkan çay;
Tanklar; Bizi ayrı saldılar; Təki qələm-kağız verin; Zindanda
gəncləşirəm; Sənə rəhmət, Şıxəli; Vüsal-hicran yollarında; Elə
günüm olubmu ki?; Yolum; Azərbaycan türkcəsi; Möcüzə sora-
ğında; Son səadətim; Zindanda görüş; Qardaş məhəbbəti; Ah, siz
a zəncir, a zəncirlərim; Azca huşa gedə bilsəm; Sənin xəttin;
Mehin dəydi; Yatanda başlanır ən böyük cəzan; Bircə qayğım;
Səsin gəlir.. ətrafında nəvələrində cüggültüsü; Bu görüş bir
möcüzəydi; Sən görüşə izn verdin; Yeddi iyun, səkkiz iyun; Gəlib
çatdı doqquz iyun; Qorxma, mən sarsılmaz dağ qalasıyam; Yega-
X ə l i l R za U l u t ü r k
72
nə qüdrətimiz; Ayrılmışam; Döyüş yolu uzundur; Mən əvvəlki
balanızam...; Torpağından öp; Səadətim; Ölümlərin növləri;
Dostla
xəyalə söhbət; Mamır; Silahım; Təlqin; İkinci təlqin; So-
vet zindanından yüksələn səslər; Günəş həsrəti; Səadət paytaxtı-
yam; Sənətkar məmurluğu; Qalx ayağa, şair gəlir; Mənim şah
qızılgülüm; Günaydın, mənim bağım; Vüqar türküsü; Bakı uçaq
alanına qayıdarkən; Əlvida, Lefortovo; Dostlarım; Aldım yenə
sovqatını; Gözün aydın, Almaniya; Bakıya doğru; Bu aləm nə qə-
dər gözəlmiş, Allah; Poeziya hökmdarı; Gözmuncuğu.
Zəncan-
dan Dərbəndəcən: Şeirim; Milli satqın; Qurban olduğum; Ço-
cuqların türküsü; Salama dəyərmisən?; Çatdı mənə böhtanın; Bu
meydanda, bu meydanda; Çənlibelə dəvət; Mənim şeirim; Mən
onları düşünürəm; Məmləkəti ağ kəfənə bükənlər; Yırtıcı
şairimiz; Şöhrət; Can olacaq; Dördlüklər; Vəfasız deyibən giley-
lənirsən;
Mirzə Xəzər; Öyüdlərin növləri; Sənin adın gələndə;
Şair qardaşımız Qasım Qasımzadəyə təsəlli; Əlini mənə ver!
Səbirli ol, dəli könlüm; Mənim işim səndən keçir; Məni tez aldat-
maq olur; Yavaş-yavaş; Qırılmış düymə; Qəzəl; Qəhrəmanlıq;
Sağlıq dilərm sənə; Dustaq şairimizə; Bir düzümü kəhrəba
dastanı; İki fəslin ayrıcında; İkinci görüş; Eşşək təslimçiliyi; Vay
o günə; Sənin üçün gözəlləmə; Dözümlü ol, dəli könlüm; Sən
mənim türk gözəlim, qumrucuğum; Məhəbbət aləmi; Yeni
çöhrəndə qızılgül; Heç kəsə açmaram; Təmizlik uğrunda; Tamam
doğmayan günəş; Geri qaldım; Dördlüklər; Unudulmaz o gecə;
Yenə yollarda bahardır yeriyən; Gedər; Gənclik; Ay aman;
Borcum; Mən şeir yazdıqca; Sual-cavab; Daldım
zirehlənmiş sal
qayalara; Narahatlıq; Dincəl, əllərim, dincəl; Sənə göydən verilib
hüsn, həyat; Səssiz açılan güllələr; Göy gölün; Qədir-qiymət;
Xəzərdə heykəl; Heç olmasa bircə nəfər; Türkanım; Qıymadım;
Tələbə bəxşi; Çıxaraq bahara Azərbaycanı; Yaralı gəlmişəm,
gözüm, gözəlim; İnana bilmirəm səadətimin; Müstəqillik; Əziz
Nərimana; Səsi efirdə qaldı; Yeganə məlhəmim; Fərid balama;
Qaytar mənim qüdrətimi, Azərbaycan!; Vur; And; Bir azca
qorxuram; Məddah; Ürəyimə dammışdı ki; Evim; Tonqallar
meydanı; Türk sözündən qorxan gəda; Gözəllik memarı; Ermitaj;