V azir lig I a d h a m vaisov teri va tanosil

E kkrin ter b e zi
anastamozlar hosil qilib, klapanlarga ega bo‘ladilar. Ular gipodermadan 
o4gach, aponevroz va fastsiyalar chegaralarida keng tutamli to ‘plam hosil 
qiladi.
Teri innervatsiyasi. Terining retseptor funksiyasi katta ahamiyatga ega. 
Teri tashqi va ichki muhit orasidagi barer a ’zo hisoblangani uchun ham 
turli xil t a ’sirlarga uchraydi. Teri markaziy va vegetativ nerv sistemalari 
orqali innervatsiyalanib, sezuvchi retseptor maydoni hisoblanadi. Terida 
turli xil k o ‘rinishdagi nerv oxirlari mavjud: daraxt shoxisimon tarmoqli, 
tugunchali. U lar ter, y o g ‘ bezlari, soch follikulalari va to m irla m i 
innervatsiya qiladilar, bulardan tashqari, o ‘ziga xos kapsulalar, tanachalar 
va nerv oxirlariga ega. Terining asosiy nerv tutami teriosti yog‘ qavatida 
jo y lashg an. Bu t u ta m d a n u lk an nerv tolalari teri h o s ila la rig a va 
so ‘rg‘ichsimon qavatgacha borib, yuza shoxchalar, so‘rg4ich qavat va 
epidermisga silindr o ‘qlar holida tarqaladi. Ular epidermisda donador
16

---

qavatgacha yetib boradi, bu soha­
la r d a
nerv 
t o la la r i
m iyelin E 
p a r d a l a r i n i y o ‘q o t ib , in g ic h k a ­
lashadi. Terida mustaqil nerv oxirla- 
ridan tashqari, maxsus nerv hosi­
lalari mavjud b o ‘lib, ular turli t a ’sir- 
larni qabul qiladi. Kapsulali sezuv­
chi tanachalar (Meyssner tanachasi) 3} 
sezishni t a ’minlaydi. Sovuqlik esa 
K rau ze k o lb ala ri to m o n id a n his 
etiladi, issiqni sezuvchi - Ruffini 
tanachalari va bosimni his etuvchi 
plastinkasimon tanachalar (Fater- 
Pachini tanachasi) tafovut etiladi.
Epidermisda joylashgan mustaqil 
nerv oxirlari og ‘riq, qichishish va 
achishishni his etishni t a ’minlaydi.
Sezuvchi tanachalar so‘rg‘ichsimon „ 
A 
. . . . .
. . . . . .
, . .. . 
5-rasm.