Uygulama esaslari

T.2.1 Genel açıklamalar: 

630

T.2.2 YKS tasarımı 

630

T.2.3 Betonarme yapılar 

638

t.3 d

ış

 

yıldırımdan

 

korunma

 

sıstemı

 

651

t.3.1 g

enel

 

651

T.3.1.1 Ayrılmamış YKS: 

651

T.3.1.2 Ayrılmış YKS: 

651

T.3.1.3 Tehlikeli kıvılcım atlaması: YKS ile metal elektrik ve iletişim tesisatları arasındaki tehlikeli kıvılcım atlaması şu 

şekilde önlenebilir: 

652

t.3.2 y

akalama

 

ucu

 

sıstemlerı

 

652

T.3.2.1 Genel: 

652

T.3.2.2 Konumlandırma: 

652

T.3.2.3 Yüksek binaların yan yüzeylerine boşalmalara karşı yakalama uçları: 

664

T.3.2.4 Yapım 

664

T.3.2.4.1 Genel bilgiler: 

664

Çizelge T.1 – Önerilen sabitleme noktaları 

665

T.3.2.5 Doğal bileşenler: 

677

T.3.2.6 Ayrılmış yakalama ucu: 

678

t.3.3 İ

ndırme

 

ıletken

 

sıstemlerı

 

679

T.3.3.1 Genel: 

679

T.3.3.2 Ayrılmış YKS için indirme iletkenlerinin sayısı 

679

T.3.3.3 Ayrılmamış YKS için indirme iletkenlerinin sayısı 

679

T.3.3.4 Yapım 

679

T.3.3.5. Doğal bileşenler: 

684

T.3.3.6 Deney ek yeri: 

685

t.3.4 t

oprak

 

sonlandırma

 

sıstemı

 

686

T.3.4.1 Genel: 

686

T.3.4.2 Topraklama elektrodu düzenleme tipleri 

686

T.3.4.3 Yapılış 

687

t.3.5 b

ıleşenler

: 

693

t.3.6 m

alzemeler

 

ve

 

boyutlar

 

694

T.3.6.1 Mekanik tasarım: 

694

T.3.6.2 Malzemelerin seçimi 

694

t.4 İ

Ç

 

yıldırımdan

 

korunma

 

sıstemı

 

697

t.4.1 g

enel

: 

697

T.4.1.1 Ayırma uzaklığı: 

698

t.4.2 y

ıldırım

 

eş

 

potansıyel

 

kuşaklaması

 

700

T.4.2.1 Tasarım: 

700

T.4.2.2 İçteki iletken bölümlerin eş potansiyel kuşaklaması: 

701

T.4.2.3 Dıştaki hizmet tesisatlarının eş potansiyel kuşaklaması: 

703

t.4.3 d

ış

 yks’

nın

 

elektrıksel

 

yalıtımı

: 

704

t.4.4 İ

Ç

 

sıstemlerde

 

endüklenen

 

akımların

 

etkılerınden

 

koruma

: 

704

EK – U 

705

BIR YKB’DEKI ELEKTROMANYETIK ORTAMIN DEĞERLENDIRILMESINE YÖNELIK ESASLAR  705

u.1 y

ıldırımın

 

elektrık

 

ve

 

elektronık

 

sıstemler

 

üzerınde

 

oluşturduğu

 

zararlı

 

etkılerı

 

705

u.1.1 z

arar

 

kaynağı

: 

705

u.1.2 z

arar

 

gören

 

sıstemler

: 

705

u.1.3 z

arar

 

kaynağı

 

ıle

 

zarar

 

gören

 

sıstemler

 

arasındakı

 

ılışkı

: 

705

u.2 h

acımsel

 

ekranlama

, 

hat

 

güzergahını

 

belırleme

 

ve

 

hat

 

ekranlama

 

705

u.2.1 g

enel

: 

705

u.2.2 k

afes

 

bıÇımlı

 

hacımsel

 

ekranlar

: 

707

u.2.3: h

at

 

güzergahı

 

belırleme

 

ve

 

hat

 

ekranlama

: 

709

u.3 ykb’

ler

 

ıÇındekı

 

manyetık

 

alan

 

713

u.3.1 ykb’

ler

 

ıÇındekı

 

manyetık

 

alanla

 

ılgılı

 

yaklaşım

: 

713

---

U.3.1.1 Doğrudan yıldırım düşmesi durumda YKB’ye ilişkin kafes biçimli hacimsel ekran: 

713

Çizelge U.1 - i

0/max

 = 100 kA ve w = 2 m için örnekler 

714

U.3.1.2 Yapı yakınına yıldırım düşmesi durumunda YKB 1’in kafes biçimli hacimsel ekranı: 

714

Çizelge U.2 - Bir düzlemsel dalga için kafes biçimli hacimsel ekranlara ilişkin manyetik zayıflama 

714

Çizelge U.3 – En büyük yıldırım akımına karşılık gelen yuvarlanan küre yarıçapı 

717

Çizelge U.4 – SF = 12,6 dB’ye karşılık gelen i

0/max

 = 100 kA ve w = 2 m için örnekler 

717

U.3.1.3 YKB 2 ve daha büyük bölgeler için kafes biçimli hacimsel ekranlar: 

717

u.3.2 d

oğrudan

 

yıldırım

 

düşmelerınden

 

meydana

 

gelen

 

manyetık

 

alanın

 

belırlenmesı

: 

718

u.3.3 d

oğrudan

 

bır

 

yıldırım

 

düşmesınden

 

oluşan

 

manyetık

 

alanın

 

deneysel

 

belırlenmesı

: 

720

u.4 e

ndüklenen

 

gerılım

 

ve

 

akımların

 

hesaplanması

: 

721

u.4.1 d

oğrudan

 

bır

 

yıldırım

 

düşmesı

 

halınde

 ykb 1 

ıÇındekı

 

durum

: 

721

u.4.2 y

apı

 

yakınına

 

bır

 

yıldırım

 

düşmesı

 

halınde

 ykb 1 

ıÇındekı

 

durum

: 

722

u.4.3 ykb 2 

ve

 

daha

 

yüksek

 ykb’

ler

 

ıÇındekı

 

durum

: 

723

EK –V 

724

YAPILARDA ELEKTRONIK SISTEMLER IÇIN YILDIRIMIN ELEKTROMANYETIK DARBESINDEN 

KORUNMA ÖNLEMLERININ UYGULAMASI 

724

v.1 k

ontrol

 

lıstesı

: 

724

Çizelge V.1 – Yapıya ve çevresine ilişkin özellikler 

724

Çizelge V.2 – Tesisata ilişkin özellikler 

724

Çizelge V.3 – Donanıma ilişkin özellikler 

724

Çizelge V.4 – Korunma kavramı ile ilgili göz önüne alınması gereken diğer sorular 

724

v.2 m

evcut

 

yapılara

 

yenı

 

elektronık

 

sıstemlerın

 

eklenmesı

: 

725

v.2.1 o

lası

 

koruma

 

önlemlerının

 

gözden

 

geÇırılmesı

 

725

V.2.1.1 Elektrik beslemesi: 

725

V.2.1.2 Darbe koruma düzenleri: 

725

V.2.1.3 Yalıtım arayüzleri: 

725

V.2.1.4 Hat güzergahını belirleme ve ekranlama: 

725

V.2.1.5 Hacimsel ekranlama: 

726

V.2.1.6 Kuşaklama: 

726

v.2.2 e

lektrık

 

ve

 

elektronık

 

sıstemler

 

ıÇın

 ykb’

nın

 

tesıs

 

edılmesı

: 

727

v.3 y

apı

 

ıÇındekı

 

elektrık

 

beslemesı

 

ve

 

kablo

 

tesısatının

 

ıyıleştırılmesı

: 

729

v.4 dkd’

lerle

 

koruma

: 

730

v.5 y

alıtım

 

arayüzlerı

 

ıle

 

koruma

: 

730

v.6 h

at

 

güzergahı

 

belırleme

 

ve

 

ekranlamayla

 

koruma

 

önlemlerı

: 

730

v.7 ykb 1’

ın

 

hacımsel

 

ekranlaması

 

yapılarak

 

mevcut

 yks’

ın

 

gelıştırılmesı

: 

731

v.8 k

uşaklama

 

şebekesı

 

kullanılarak

 

koruma

: 

732

v.9 d

ışarıya

 

tesıs

 

edılmış

 

donanım

 

ıÇın

 

koruma

 

önlemlerı

: 

732

v.9.1 d

ış

 

donanımın

 

korunması

: 

733

v.9.2 k

ablolardakı

 

aşırı

 

gerılımlerın

 

azaltılması

: 

734

v.10 y

apılar

 

arasındakı

 

bağlantıların

 

gelıştırılmesı

: 

735

v.10.1 y

alıtım

 

hatları

: 

735

v.10.2 m

etal

 

hatlar

: 

735

EK Y 

736

DKD KOORDINASYONU 

736

y.1 g

enel

: 

736

y.2 dkd 

koordınasyonu

 

ıle

 

ılgılı

 

genel

 

hedefler

: 

738

y.2.1 k

oordınasyonun

 

temellerı

: 

738

y.2.2 g

erılım

 

sınırlayıcı

 

tıp

 

ıkı

 dkd’

nın

 

koordınasyonu

: 

739

y.2.3 g

erılım

 

anahtarlama

 

ve

 

gerılım

 

sınırlamalı

 

tıpınde

 

ıkı

 dkd 

arasındakı

 

koordınasyon

: 

741

y.2.4 g

erılım

 

anahtarlamalı

 

tıpte

 

ıkı

 dkd’

nın

 

koordınasyonu

: 

746

y.3.1 t

ür

 ı: 

746

y.3.2 t

ür

 ıı: 

746

y.3.3 t

ür

 ııı: 

747

---