Uşaqlarda epilepsiYA

 24

Dravet 

sindromu 

(əvvəlki 

«körpələrin 

ağır 

mioklonik 

epilepsiyası») 

Topiramat 

Valproat 

turşusu 

Klobazam 

Klonazepam

Steroidlər 

Levetirase-

tam 

 

Fenobarbital Karbamaze-

pin 

Lamotricin 

Okskarba-

zepin 

Viqabatrin  

Yuxunun 

ləng dalğa 

fazasında 

müntəzəm 

«spayk-ləng 

dalğa» 

komplekslə-

ri ilə 

müşahidə 

olunan 

epilepsiya 

Valproat 

turşusu 

Klonazepam

Etosuksimid

Lamotricin  

Klobazam 

Steroidlər 

Topiramat 

Levetirase-

tam 

 

 Karbamaze-

pin 

Okskarba-

zepin 

Viqabatrin 

Lennoks-

Qasto 

sindromu 

Topiramat  

Valproat 

turşusu 

Lamotricin 

Klobazam 

Klonaze-

pam 

Etosuksimid 

Levetirase-

tam 

Felbamat  

Karbama-

zepin 

Okskarba-

zepin 

Landau-

Kleffner 

sindromu 

Valproat 

turşusu 

Lamotricin 

Steroidlər 

Topiramat 

Levetirase-

tam 

 

Sultiam  

Karbama-

zepin 

Okskarba-

zepin 

Mioklonik-

astatik 

epilepsiya 

Topiramat 

Valproat 

turşusu 

Klobazam 

Klonazepam

Lamotricin  

Karbama-

zepin 

Okskarba-

zepin 

 

* Levetirasetam, Okskarbamazepin, Fenitoin, Tiaqabin, Viqabatrin, Primidon, 

Etosuksimid, Klobazam, Sultiam, Nitrazepam və Adrenokortikotrop Azərbaycan 

Respublikasında dövlət qeydiyyatından keçməmiş hormon dərman vasitələridir. 

 

---

 25

Rezistent epilepsiyanın müalicəsi 

►

 

Cərrahi müalicə (göstərişlər ciddi şəkildə  əsaslandırılmalıdır, 

əməliyyat öncəsi hərtərəfli və tam müayinə aparılmalıdır); 

►

 

Azan sinirin stimulyasiyası; 

►

 

Ketogen pəhriz; 

►

 

Psixoloji müalicə üsulları. 

Kombinə olunmuş müalicə (Politerapiya) 

Kombinə olunmuş müalicənin təyin edilməsi imkanı  nəzərdən 

keçirilməlidir: 

►

 

Birinci sıradan olan iki EƏDV-nin monoterapiya şəklində 

tətbiqinin qeyri-effektiv olması 

►

 

Birinci EƏDV ilə müalicə zamanı dərman vasitəsinin yaxşı qəbul 

edilməsinə  və pasiyentin vəziyyətinin  əhəmiyyətli dərəcədə 

yaxşılaşmasına baxmayaraq dərmanın maksimal mümkün dozada 

tətbiqi tutmaların  əmələ  gəlməsinin tamamilə qarşısını almırsa 

(A)  

Kombinə olunmuş müalicə üçün dərman vasitələrinin seçimini 

tutmaların tipini (tiplərini) nəzərə almaqla aparmaq lazımdır, dərman 

vasitələrinin sayı isə iki, yaxud maksimum üç EƏDV ilə 

məhdudlaşmalıdır (B). 

Qanda EƏDV-lərin konsentrasiyasının müəyyən edilməsi 

EƏDV-lərin tətbiqi zamanı onların qanda konsentrasiyasını 

müntəzəm olaraq müəyyən etmək lazım deyil. Belə müayinənin 

aparılması aşağıdakı hallarda məqsədəuyğundur (D): 

►

 

Fenitoin dozasının korreksiyası 

►

 

Müalicə rejiminə  əməl edilməsinin qiymətləndirilməsi və 

toksikliyin müəyyən olunması 

Provokasiya olunan tutmalarla pasiyentlərin aparılması 

Alkoqol abstinent («aclıq») sindromu və ya delirium tremens 

(«ağ isitmə») zamanı tutmaların əmələ gəlmə riskini azaltmaq üçün 

qısa müddət ərzində benzodiazepinlərdən istifadə etmək olar (B). 

Kəskin beyin insultunun inkişafı  və ya neyrocərrahi müdaxilə 

hallarında profilaktik məqsədlə  EƏDV-lərin təyin edilməsi göstəriş 

deyil (B). 

---

 26

Baş beyin silkələnməsi keçirmiş pasiyentlərdə tutmaların 

profilaktik müalicəsi üçün EƏDV-lərin tətbiqi göstəriş deyil (D).   

EƏDV-lərin əlavə təsirləri 

Müalicənin xüsusilə  də ilk həftələrində somnolentlik 

(yuxululuq), dəridə səpkilər, qusma kimi əlamətlərin əmələ gəlməsi 

hallarında pasiyentlərə təcili surətdə tibbi yardıma müraciət etmələri 

üçün xəbərdarlıq etmək və  EƏDV-lərin potensial əlavə  təsirləri 

haqqında məlumat vermək lazımdır (C).  

Osteoporozun inkişafının minimallaşdırılması üçün EƏDV 

qəbul edən pasiyentlərə qidalanmanın xarakteri və  həyat tərzinin 

dəyişdirilməsi ilə bağlı tövsiyələr vermək lazımdır (D). 

EƏDV-lərin qəbulunun dayandırılması 

►

 

Tam elektro-klinik remissiya (tutmaların olmaması  və EEQ-nin 

normallaşması) əldə etməyə çalışmaq lazımdır. 

►

 

Dozanın azaldılmasından  əvvəl EEQ müayinəsi (yuxu zamanı 

qeyd olunmanın daxil edilməsi ilə daha yaxşıdır) aparmaq 

tövsiyə olunur. 

►

 

EƏDV-lərin dozasının azaldılması 

və ya qəbulunun 

dayandırılması müddətləri ciddi şəkildə  fərdi olaraq müəyyən 

edilir, bu da epilepsiyanın forması  və  xəstəliyin gedişi 

xüsusiyyətlərindən asılıdır. 

►

 

İdiopatik fokal formalarda, uşaqların absans epilepsiyası (UAE) 

zamanı tutmaların olmamasından 2-4 il keçdikdən sonra EƏDV-

lərin dozasını azaltmağa başlamaq olar. 

►

 

Simptomatik fokal epilepsiyalarda, gənclərdə rast gələn idiopatik 

yayılmış epilepsiyaların variantları zamanı isə 3-4 illik 

remissiyadan tez olmayaraq EƏDV-lərin dozasını azaltmağa 

başlamaq olar (Gənclərin mioklonik epilepsiyası ilə bağlı məsələ 

müzakirə mövzusudur). 

►

 

EƏDV qəbulunun tam dayandırılması  tədricən, bir il ərzində 

həyata keçirilir 

►

 

EƏDV qəbulunun dayandırılmasından sonra xəstəliyin residivi 

riskini qiymətləndirmək üçün proqnostik meyarlardan istifadə 

etmək lazımdır (A). 

 

 

---