Uşaq hüquqlarının araşdırılması
Yüklə 0,49 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Dərsin məqsədləri
- Uşaq hüquqları dərslərində fikir yürütmək üçün verilən əsas suallar Haqqında Vasitəsilə Üçün
- Əyani vasitələr
Dərs 4 İndi biz bir-birimiz haqqında nə bilirik? Sinifdə hamı bir yerdə fikir yürüdür. Hazırlanıb başa çatdırılmış plakat
Uşaqlar sinifdəki çoxlu müxtəlif adlarla tanış olurlar. Onlar başa düşürlər ki, onların hər birinin öz adı var və bu ad vasitəsilə onlar bir-birindən fərqləndirilirlər; onlar dərk edirlər ki, öz adlarından məhrum edilə bilməzlər və onların dərisinin rəngi kimi adları da onlara məxsusdur. Uşaqlar başa düşürlər ki, sinifdəki çoxlu müxtəlif adların arxasında çoxlu müxtəlif xarakterli şəxslər durur və müxtəlif rəngli çiçəklər böyük və rəngbərəng gül dəstəsi yaratdığı kimi, bu müxtəlif xasiyyətli uşaqlar da hamısı birlikdə bu sinfi təşkil edirlər. Müxtəliflik olsun deyə, siz yağış damcılarını və ya qatarın vaqonlarını, yaxud musiqi notlarını, krassvord sütunlarını və sairi misal gətirə bilərsiniz. Biz gah gül dəstəsi, gah da bulud və ya göl oluruq, gah qatara, gah da melodiyaya, yaxud krossvorda çevrilirik. Uşaqlar anlayırlar ki, sinif öyrənən bir icmadır. Uşaqlar başa düşür və dərk edirlər ki, məktəb onların daha çox öyrənməsinə, bilik və bacarıqlarını inkişaf etdirməsinə kömək etmək üçündür – istər indi, istərsə də gələcəkdə, istər onların özlərinə, istərsə də onlarla birlikdə başqalarına. Onlar özləri üçün yəqin edirlər ki, məktəb uşaqlar üçün sadəcə bir borc (məcburi öhdəlik) kimi yaradılmamışdır, məktəb həm də uşaqların məktəbə getmək və təhsil almaq hüququ olduğu üçün yaradılmışdır və valideynlər, müəllimlər və dövlət onların bu hüququnu təmin edir.
Müəllim
Şagirdlər uşaq hüquqları haqqında indi nə bilirlər? Konkret sinif otağında və ümumiyyətlə, məktəb icmasında uşaq hüquqlarının prinsipləri hansı yollarla müşahidə olundu? Məktəbdən kənarda necə hərəkət etməyi öyrənmə: Şagirdlər öz gələcək həyatları üçün nə öyrəndilər? 7-ci və 28-ci maddələr Məktəb bizim həyatımızın bir hissəsidir; sinif öz hüquqları olan mikro-icmadır. Buna bariz nümunə gül dəstəsidir. Solda göstərilən maddələr bu bölmə vasitəsilə sinifdə təcrübədən keçirildi. Uşaqlar gül dəstəsinin nümayiş olunduğu plakatın harada asılmasının müəyyənləşdirilməsində iştirak edirlər
Şagirdlər Mən uşaq hüquqları haqqında nə öyrəndim? Mən uşaq hüquqlarını sinifdə necə təcrübədən keçirdim? İndi mən hansı fəaliyyətə qadirəm? Bizim uşaq olaraq xüsusi hüquqlarımız var: Bizim adımız var və heç kim bizi adımızdan məhrum edə bilməz (Maddə 7) Bizim məktəbə getmək və yazmağı və oxumağı öyrənmək hüququmuz var. (Maddə 28) Məktəbə getmədən heç kim böyüyəndən sonra iş tapa bilməz. Bizim hər birimiz təkrarsız, unikal bir fərdik. Hər birimiz yaxşı ki, bu sinifdə varıq. Sinfimizdə bizlərdən birisi olmasaydı, bu, çox pis olardı. Biz hamımız eyni hüquqlara malikik.
İndi mən çox yaxşı bir qrup özümü daha yaxşı hiss edirəm.
Mən sinifdəki başqa uşaqların da özlərini mənim kimi yaxşı hiss etməsi üçün onlara dəstək olacağam. Əyani vasitələr Ürək formasında kəsilmiş kağız parçaları İp Qayçı
Yapışqan Rəngli kağız Uşaqların fotoşəkilləri Plakat ölçüsündə kağız Prosedur Dərs 1
1. Uşaqlar dairəvi otururlar. Dairənin ortasında döşəməyə ürək formasında kəsilmiş müxtəlif rəngli kağız parçaları düzülür. Hər kağız parçasına ip keçirilir və üzərində bir uşağın adı yazılır. Dairənin mərkəzində üzərində müəllimin adı yazılmış ürək formalı kağız parçası da olur. 2. Müəllim uşaqları söhbətə qoşulmağa həvəsləndirir. Biz sinifdə hamının adını bilirik? Kim kimdir? Hər uşaq başqa uşağın adı yazılmış ürəyi götürür. Bu uşaqla bağlı nə mənim xoşuma gəlir? Onunla mən indiyədək nə isə etmişəmmi? Nəyə görə o olmasaydı, mən darıxardım? Başqa suallar da əlavə oluna bilər: Bu uşaq haqqında başqaları, məsələn, müəllim, onun ailəsinin kişi və ya qadın üzvü, uşağın özü, dostu, sinif otağındakı və ya məktəbdəki hansısa başqa şəxs nə deyə bilər? 3. Hər bir uşaq digər uşaq haqqında danışır və haqqında danışdığı uşağın adı yazılmış ürəyi onun özünə verir. 4. Hər uşaq öz adı yazılmış ürəyi iplə boynundan asır və dərs boyunca üzərində saxlayır. Bu, növbəti dərslərdə də, ta uşaqlar bir-birlərini yaxşı tanıyana qədər davam edir. 5. Müəllim soruşur: “Nəyə görə mən bir rəngi yox, müxtəlif rəngləri götürmüşəm?” 6. Müəllim uşaqlardan gələn dərs üçün fotoşəkillərini gətirməyi xahiş edir. (Başqa halda, müəllim uşaqların fotoşəklini çəkə bilər.) Dərs 2 və 3 Müəllim izah edir: Bu dünyada hər bir uşaq digərindən fərqlidir. Hər bir uşaq dərisinin rənginə, xasiyyətinə, xarakterik xüsusiyyətlərinə və adına görə təkrarsız və özünəməxsusdur! “Uşaq hüquqları” deyilən bir şey var. Uşaqların müxtəlif hüquqları var, məsələn: ada malik olmaq hüququ (Maddə 7) məktəbdə təhsil almaq hüququ (Maddə 28) Yalnız adı olanlar başqaları tərəfindən çağırıla bilərlər. Ona görə də adları bilmək vacibdir! Bu sinif müxtəlif keyfiyyətlərimiz və müxtəlif xasiyyətlərimiz, eləcə də bir-birindən fərqli rənglərimizlə birgə bizim hamımızdan ibarətdir. Biz indi sinfimizin rəsmini yaradırıq – amma ürəklərdən yox, çiçəklərdən. Hesab edək ki, güldan bizim sinif otağımız, yaxud məktəbimizin binasıdır. Biz isə çiçəklərik. Biz olmasaq, məktəb də olmaz, biz olmasaq, məktəb çiçəksiz, boş güldan kimi olar. Müəllim görüləcək işləri mərhələ-mərhələ izah edir: Uşaqlar öz çiçəklərini düzəldirlər. Onlar gül ləçəklərinin rəsmini çəkir və ortasına öz fotoşəkillərini yapışdırırlar. Gül dəstəsi yaratmaq üçün bütün çiçəklər bir yerə toplanır. Gül dəstəsi plakata yapışdırılır. Bu yolla biz rəngbərəng sinfimizin rəsmini yaratmış oluruq. Uşaqlar bir daha düşünür və yaratdıqları rəsm əsərini izah etməyə çalışırlar. Müəllim müxtəlif baxışları və fikirləri dinləyir. Uşaqlar tam sərbəst şəkildə fikir yürüdə bilər və bu zaman bu kimi suallarla istiqamətləndirilə bilərlər: Çiçəklər nəyi bildirir? Güldan nəyi bildirir? Nəyə görə ada malik olmaq vacibdir? Müəllimin sərəncamında nə qədər vaxtın və hansı materialların olmasından asılı olaraq, bu fəaliyyətə müxtəlif dəyişikliklər və əlavələr edilə bilər, məsələn: Şagirdlər özləri çiçəklərin rəsmini çəkir, onları kəsir və bəzəyirlər, yaxud da şagirdlərə bəzəmək üçün çiçək formasında kəsilmiş hazır kağız parçaları verilir. Müəllim çiçəyin ortasını hazırlamış olur, şagirdlər isə onun ləçəklərini hazırlayırlar. Yüklə 0,49 Mb. Dostları ilə paylaş:
|