Distorsiya (buzilish; xato ko'rsatish)
Asosan ikki xil buzilish mavjud - bochka shaklidagi (qavariq, barrel distortion) va yostiqsimon
shaklidagi (botiq, Pincushion distortion). Odatda, buzilish oddiygina "barrel" va "yostiq" deb
ataladi. Ammo murakkab yoki kompleks buzilish (kompleks buzilish) ham mavjud bo'lib, unda
tasvirning turli sohalarida buzilishlar turli xil va intensivlikka ega. Murakkab buzilishlarni
grafik muharrirlar yordamida tuzatish juda qiyin, chunki buzilish u erda "to'lqinlar" bo'lishi
mumkin. Professional fotograflar murakkab buzilishni mehr bilan "tuya", ba'zan esa "ikki
o`rkachli tuya" deb atashadi, chunki bunday buzilish ko'pincha tasvirda o'ziga xos ko'rinadigan
do`nglar va chuqurliklar hosil qiladi. Chet el adabiyotida siz buzilish uchun boshqa qiziqarli
nomlarni topishingiz mumkin.
Buzilishning paydo bo'lishining sababi, nurlarning burchaklariga bog'liq bo'lgan ko'rish
maydonidagi ko'ndalang kattalashtirishning mos kelmasligi.
Buzilishni yo'q qilish, sinishi indeksiga ega bo'lgan turli egrilik radiusi bo'lgan shisha navlarini
qo'llash orqali erishiladi.
Talaba quyidagilarni bajarishi kerak: - optik tizimlardagi buzilishlarning asosiy turlarini bartaraf etish usullarini sanab o'ting.
Dars va mustaqil ishlar yakunida o`qituvchi talabalarning optik tizimlardagi buzilish turlari
haqidagi bilimlarini tekshiradi.
Amaliy ishi uchun oraliq nazoratga tugallangan amaliy ishini topshirish va nazorat savollariga
og'zaki javoblarni tayyorlashi kerak.
Test savollari: 1. Ko`rish trubasining vizir (ko'rish) o`qi nima?
2. Aberatsiyani qanday bartaraf etish mumkin?
AMALIY MASHG’ULOT №4 Mavzu: Aniq teodolitlarni o'rganish Maqsad: Aniq teodolitlar qurilmasini o'rganish va burchaklarni o'lchash (vertikal va gorizontal)