Tofiq Xəzər
Yüklə 4,78 Mb. Pdf görüntüsü
|
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2017
E-antologiya: çağdaĢ filoloji materiallar
əsaslandırılmayıbsa, izah olunmayıbsa, nə cür bu xüsusda əsər yazıla bilər? Bəlkə mən yanılıram? Mənə elə gəlir ki, postmodernizm üslubunda yazılan əsərləri oxuyub təsirinə düĢən əsərlər var, ancaq sırf postmodernizm üslubunda yazılan əsər yox. Mənim bu fikrimi Mübariz müəllim bilir, Qorxmaz Quliyevlə söhbətdə o özü də bunu qeyd etdi. Modern üslubda yazılan əsərlər var, onu qeyd etmək olar. Mən Əsəd müəllimin «Azərbaycan» jurnalında bir məqaləsini oxudum. O da türk dilindən olan tərcümə ilə bağlı idi. Nurlan xanımın tərcüməsi idi, səhv eləmirəmsə. REPLĠKA: Narıngül. RAMĠNƏ MƏMMƏDOVA: Narıngül xanımın tərcüməsi ilə bağlı. Çox qəribədi, tənqid tərcüməçiliyə heç vaxt yer ayırmır. Bu məsələ ilə bağlı silsilə yazılarınızın olacağını orada qeyd edirsiniz, mən çox həvəslə gözləyirəm. Lakin mən tərcümə sahəsində tənqidi yazı görmürəm, demək olar ki, müasir dövrümüzdə belə yazılar yoxdu. ƏSƏD CAHANGĠR: Mən tərcümə ilə bağlı silsilə yazıların ləngiməsinin səbəbini bayaq, əslində, dedim. Bütün faktlar göz qabağındadı, sən də bunu sadəcə qeydə alır, faktı konstatasiya edirsən, amma sənə qərəzçi, hətta böhtançı damğası vurmağa çalıĢanlar olur. Ġclaslar
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2017
E-antologiya: çağdaĢ filoloji materiallar
oğru elə çığırdı, doğrunun bağrı yarıldı. Azərbaycan dilinin qrammatikasını orta məktəb Ģagirdi səviyyəsində bilməyəndən tərcüməçi, remarka ilə dialoqun fərqini bilməyəndən dramaturq, «Ġnostrannaə literatura»nı qarĢısına qoyub tələm-tələsik Azərbaycan dilinə çevirən və orijinal əsər adı ilə təqdim edəndən nasir obrazı yaratmaq istəyirlər, hamısı da karnaval fiqurları. Və guya ucdantutma hamı bu yalanları müdafiə etməliymiĢ. «Azərbaycan» dərgisinin ötən ilki dekabr sayında çağdaĢ nəsrlə bağlı «BaĢqaları və Aslan Quliyev» adlı yazım dərc olundu. Yazı yenilik adı altında çağdaĢ nəsrdə baĢ alıb gedən təqlidçiliyə, özəlliklə də dünya ədəbiyyatından olan təqlidçiliyin tənqidinə dair idi. Yeni nəsil yazarlardan Pərviz, Həmid Herisçi, Elçin Hüseynbəyli, Xanəmir, Balaxan, Ġlqar Fəhminin yazılarına istinadlar etmiĢdim. Pərviz yazıya narazılıq dolu sifariĢlə, Həmid Herisçi salam verməməklə, Xanəmir dolayısı ilə də olsa, cavab yazdırmaqla reaksiya verdi. Elçin Hüseynbəyli isə bütün bu reaksiya «rekorlarını kıraraq» əməlli-baĢlı kompaniyaya baĢladı: əvvəla, yazının dərcinə mane olmaq istədi, bu mümkün olmadıqda, mənə məlum olmayan hansısa yollarla dərginin sözügedən sayının düz bir ay ləngimsəsinə nail oldu – dekabr sayı yalınz fevralda iĢıq
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2017
E-antologiya: çağdaĢ filoloji materiallar
köĢkündə «defisit» mal kimi altdan, gizli-gizli satılırdı. Guya ki, RadiĢĢevin «Peterburqdan Moskvaya səyahət» kitabı iĢıq üzü görmüĢdü. Amma Elçin Hüseynbəylinin bununla da ürəyi soyumayıb özünün baĢ redaktor olduğu «Ulduz» dərgisində mənim əleyhimə təhqirlərlə dolu iki məqalə dərc elədi: biri Nizami Cəfərov, o biri Nizaməddin ġəmsizadənin məqaləsi. Dedi-qodular, açıq və gizli təhqirlər də öz yerində. Axırda Anar müəllim iĢə qarıĢmalı oldu: Elçin haqqında «Ədəbiyyat qəzeti»ndə məqalə dərc etdirdi, onun müxtəlif xarici ölkə yazıçılarından uğursuz təqlidlərini dolayısı ilə təsdiq etdi, sintaksisi bərbad vəziyyətdə olan Elçinə cümlə qurmağı öyrətdi. Üstəlik də «Ulduz» dərgisində imkanlı müəlliflərin yazılarını dərc etmək, qonorar-filan məsələləri ilə əlaqədar məlum iĢlərilə bağlı onu gözütoxluğua, Ģəxsi mənafe amilinidən çıxıĢ edərək gündə bir ədəbi və siyasi mövqe nümayiĢ etdirməməyə, baĢqalarının uğurlarına qarĢı həsəd hissindən uzaq olmağa çağırdı. Amma bir qədər əvvəl APA-ya açıqlamasında tənqidçiləri qorxaqlıqda qınayan Anar müəllim özü də də bütün bu tənqidi fikirlərində üstüörtülü iĢarələrlə kifayətləndi. Məni bir məsələ maraqlandırır: əvvəla, əgər tənqidçi doğrudan da, kiməsə böhtan atır, fakta əsaslanmırsa, niyə
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2017
E-antologiya: çağdaĢ filoloji materiallar
Mən özüm haqqında yazılan ən ağ yalanlara belə cavab vermirəm, çünki özümü heç kəsin qarĢısında cavabdeh saymıram. Bir də heç kəs kor deyil axı, hamı yaxĢı bilir ki, kimin qabında nə var: kim sözün patrisisi, kim plebeyidi, kim sözün cahangiri, kim varlı adamların süfrəsinin qırın- qırtığı ilə dolanan tamada, karyerist «payĢik»di. Ġkincisi, əgər tənqidçi sözün düzünü yazıbsa, yenə də qorxmaq yox, gedib ona təĢəkkür etmək lazımdı. Ən azı ona görə ki, Aydın Xanın dili ilə desək, zəhmət çəkib zibil bir yazını baĢdan-axıracan oxuyub, hətta onun haqqında yazı da yazıb. Digər tərəfdən, obyektiv tənqid yazıçını eyforiyaya uymağa qoymur, onu öz zəif tərəflərini islah etməyə vadar edir, nəticə yazıçının xeyrinə olur. Demək, heç bir halda nə tənqiddən qorxmağa, nə də tənqidçidən qorxunc monstr, manyak obrazı yaratmağa dəyməz. Həqiqət isə budu ki, məni nə tərcüməçi, nə Ģair, nə yazıçı yox, onun iĢi maraqlandırır və heç kəslə xüsusi qərəzim, Ģəxsi düĢmənçiliyim yoxdu. Mənim davam ədəbiyyat, söz, istedad, ədalət davasıdı. Bir də ki, qərəzin bura nə dəxli var? Lap qərəzim var, nəyi özümdən uydurmuĢuam ki? Necə deyərlər, kor kor, gör gör. «Fakt na lits». Ġstər tərcümə, istərsə də nəsrlə bağlı yazımın hərəsində iradlarımın həqiqiliyini sübut edən az qala yüz fakt var,
Yüklə 4,78 Mb. Dostları ilə paylaş:
|